Μονεμβασιά: Η πόλη πάνω στο βράχο όπου γεννήθηκε ο Γιάννης Ρίτσος

“Κυρά Μονοβασιά μου, πέτρινο καράβι μου. Χιλιάδες οι φλόκοι σου και τα πανιά σου. Κι όλο ασάλευτη μένεις να με αρμενίζεις μες στην οικουμένη.” Έτσι περιγράφει ο Γιάννης Ρίτσος τη γενέτειρά του, τον άγριο βράχο που αποκόπηκε από την Πελοπόννησο με έναν σεισμό το 375 μ.X. και πήρε τη μορφή που έχει σήμερα.

Ο Γιάννης Ρίτσος γεννήθηκε την 1η Μαΐου του 1909 κι έκανε τα πρώτα του βήματα και πέρασε τα πιο ανέμελα χρόνια της παιδικής του ηλικίας στην Καστροπολιτεία της Μονεμβασιάς. Εκεί βρίσκεται μέχρι και σήμερα το σπίτι που γεννήθηκε και μεγάλωσε ο ποιητής, όπως επίσης και ο τάφος του.

Η Μονεμβάσια ή Μονεμβασία ή Μονεμβασιά ή Μονοβάσια, γνωστή στους Φράγκους ως Μαλβαζία ή Άκρα Mινώα όπως ονομαζόταν κατά την αρχαιότητα, είναι μια μικρή ιστορική πόλη της επαρχίας Επιδαύρου Λιμηράς, στο Νομό Λακωνίας.

Το όνομά της είναι σύνθετη λέξη, που προέρχεται από τις δύο ελληνικές λέξεις Μόνη και Έμβασις. Πολλές από τις οδούς είναι στενές και κατάλληλες μόνο για τους πεζούς. Ο κόλπος της Παλαιάς Μονεμβασιάς βρίσκεται στο Βορρά. Το παρωνύμιο της Μονεμβασιάς είναι “Γιβραλτάρ της ανατολής”, επειδή τυγχάνει να είναι σε σμίκρυνση πανομοιότυπη με τον βράχο του Γιβραλτάρ.

Η πανέμορφη πόλη της ανατολικής Πελοποννήσου που συνδυάζει αρμονικά την άγρια ομορφιά της πέτρας με το μπλε της θάλασσας χωρίζεται σε δύο μέρη. Στην Άνω Πόλη που κτίστηκε πρώτη και δεν κατοικείται και την Κάτω Πόλη που κατοικείται στις μέρες μας -έχει μόνο 90 μόνιμους κατοίκους σύμφωνα με την τελευταία απογραφή- και φιλοξενεί σημαντικά αξιοθέατα. Αξιοθέατα που επισκέπτονται κάθε χρόνο και κάθε εποχή του έτους αμέτρητοι τουρίστες από την υπόλοιπη Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό.

Μπαίνοντας στην πόλη, πίσω από το μεσαιωνικά της τείχη, ο κεντρικός δρόμος με το βυζαντινό καλντερίμι οδηγεί στη Κεντρική Πλατεία με το παλαιό κανόνι και την Εκκλησία του Ελκομένου Χριστού.

Από το Κανόνι μπορείς να κατηφορίσεις προς τα θαλάσσια τείχη και να επισκεφθείς τη μεγάλη πλατεία με την εκκλησία της Παναγίας Χρυσαφίτισσας του 17ου αι. με τη μικρή πηγή της που θεωρείται αγίασμα.

Δεκάδες εκκλησίες, αρχοντικά πλούσιων εμπόρων, κρήνες, χαμάμ και στριφογυριστά καλντερίμια διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση, διαφυλάσσοντας την ατμόσφαιρα αυτού του οικισμού, που από τα βυζαντινά χρόνια μέχρι το 19ο αιώνα διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ιστορία της ευρύτερης περιοχής.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι στο Κάστρο υπάρχουν 40 εκκλησίες, με πιο γνωστές αυτές της Παναγίας Μυρτιδιώτισσας, της Παναγίας της Κρητικιάς, του Άγιου Νικόλαου, του Άγιος Στέφανου, του Άγιου Παύλου και της Αγίας Άννας.

Περπατώντας στην πόλη, καθώς δεν κυκλοφορούν αυτοκίνητα, θα μαγευτείς από την ατμόσφαιρα που θα σε κάνει να πιστέψεις ότι μπήκες μέσα σε ένα αρχαίο σκηνικό. Ξενοδοχεία, ταβέρνες, μαγαζιά, ζαχαροπλαστεία και τράπεζες θα σε επαναφέρουν στο σήμερα. Ωστόσο, τα ξενοδοχεία εντός του Κάστρου είναι μικροί ξενώνες που στεγάζονται σε παλιά, διατηρητέα κτίρια.

Από αυτά που αξίζουν στην περιήγηση που θα κάνεις είναι και η ανηφόρα ανάμεσα στις ροδιές και τις χουρμαδιές για τη θέα από τα τείχη του Επάνω Κάστρου, μπροστά από την επιβλητική εκκλησία της Αγίας Σοφίας. Θεωρείται από τις ωραιότερες βυζαντινές εκκλησίες του 14ου αιώνα και θα την βρεις ανηφορίζοντας προς την Άνω πόλη, στη δυτική πλευρά του Βράχου.