Πώς να μιλήσουμε στα παιδιά για τον κορονοϊό;

Και ξαφνικά όλα άλλαξαν. Μένουμε σπίτι για να προστατευθούμε και να προστατεύσουμε. Τι κάνουμε όμως με τα παιδιά; Τους μιλάμε, τους λέμε την αλήθεια, τους εξηγούμε τι συμβαίνει ή όχι; Πώς τους μιλάμε για κάτι τόσο πρωτόγνωρο και επικίνδυνο; Η Ντόρα Μίνου, ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας, Ψυχοθεραπεύτρια (ενηλίκων, ζεύγους & οικογένειας), μας βοηθάει να χειριστούμε σωστά την ιδιαίτερη και δύσκολη αυτή κατάσταση. Ο λόγος στην ειδικό!

Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μία παγκόσμια και πρωτόγνωρη απειλή. Όλη η ανθρωπότητα είναι εκτεθειμένη στην πανδημία του κορονοϊού με δραματικές συνέπειες. Καθημερινά ακούμε για εκατοντάδες κρούσματα και το χειρότερο για θύματα που μετράμε ως συνέπεια της προσβολής ατόμων από τον ιό. Τα ΜΜΕ ολημερίς μιλούν για αυτό, τα μέτρα προστασίας αυξάνονται καθημερινά, ήδη είμαστε στην καθολική απαγόρευση της κυκλοφορίας, ο φόβος έχει γίνει το κυρίαρχο συναίσθημα για τους περισσότερους. Οι πόλεις «νεκρώνουν», οι επιχειρήσεις κλείνουν,
τα σχολεία έχουν κλείσει επ’ αόριστο.

Εύλογα λοιπόν μέσα σε αυτήν τη δύσκολη συνθήκη τίθεται το ερώτημα: πώς να μιλήσουμε στα παιδιά;

Τα παιδιά χρειάζονται ενημέρωση, για να μπορούν και τα ίδια να προστατέψουν τον εαυτό τους, και τους άλλους γύρω τους, να κατανοήσουν τον εγκλεισμό στο σπίτι, να αποδεχτούν και να προσαρμοστούν στις αλλαγές της ρουτίνας τους. Το σημαντικό, ωστόσο, είναι να ειπωθούν οι δυσκολίες χωρίς να τους δημιουργήσουμε αισθήματα ανασφάλεια και άγχους.

Μιλάμε στα παιδιά με ειλικρίνεια, τους λέμε μέχρι εκεί που χρειάζεται να ξέρουν και που μπορούν να καταλάβουν  και πάνω απ’ όλα φροντίζουμε να μην κλονιστεί το ασφαλές πλαίσιο που αφορά τη σχέση τους με τους γονείς.

Λίγο πιο αναλυτικά:

● Δεν φοβόμαστε να μιλήσουμε στα παιδιά για τον κορονοϊό. Το βασικό είναι να σταθούμε στο πρόβλημα και όχι σε καταστροφολογίες μέσα από προσωπικές εκτιμήσεις. Άλλωστε το σημαντικό είναι, παρά τις δυσκολίες αυτής της συνθήκης να νιώθουν ασφαλή με εσάς δίπλα τους.

● Ο πανικός και το άγχος του γονιού είναι πολύ εύκολο να μεταφερθεί στο παιδί, ακόμη και αν νομίζουμε ότι καλύπτουμε τα συναισθήματα αυτά και δεν μπορεί να τα καταλάβει. Τα παιδιά έχουν διορατικότητα, εισπράτουν και υιοθετούν αυτό που αισθάνονται οι γονείς. Τα μικρότερα παιδιά μπορεί να μην μπορούν να εξηγήσουν αυτή την αντίφαση, ωστόσο την αντιλαμβάνονται πολύ συχνά σαν κίνδυνο.

● Δεν υπάρχει λόγος να σταθούμε σε λεπτομέρειες. Το σημαντικό είναι να ξέρουν τι είναι αυτός ο ιός, ποια είναι τα συμπτώματα και τον ακριβή τρόπο προφύλαξης. Αυτό είναι και το σημείο που χρειάζεται να δώσουμε έμφαση, ώστε τα παιδιά να αποκτήσουν μία υπεύθυνη στάση για προσωπική υγιεινή προστατεύοντας τόσο τον εαυτό τους, όσο και τους άλλους γύρω τους.

● Είναι σημαντικό να τους εξηγήσετε ότι δεν χρειάζονται όλοι νοσηλεία. Στα παιδιά η συμπτωματολογία είναι ήπια και ο λόγος που έκλεισαν τα σχολεία ήταν ένα μέτρο πρόληψης, ώστε να περιοριστεί η μεταδοτικότητά του σε μεγαλύτερους ανθρώπους.

● Τους εξηγούμε ότι δεν μπορούν να βλέπουν για όσο χρειαστεί τον παππού και τη γιαγιά, γιατί ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες και πρέπει να τους προστατεύσουμε. Παράλληλα, ωστόσο, τους δίνουμε τη δυνατότητα να επικοινωνούν μαζί τους τηλεφωνικά ή και με βιντεοκλήσεις εάν είναι εφικτό.

● Τους δίνουμε τη δυνατότητα να ρωτήσουν οτιδήποτε θέλουν πάνω σε αυτό το πρόβλημα. Είμαστε ανοιχτοί και ξεκάθαροι στο να απαντήσουμε στις απορίες τους, (χρησιμοποιώντας πάντα ένα λεξιλόγιο ανάλογο με την ηλικία τους), ώστε να μπορούν να καταλάβουν και να έχουμε και έναν ισότιμο τρόπο επικοινωνίας μεταξύ μας. Πολλές φορές τα παιδιά, μας κάνουν ερωτήσεις που μπορεί να μην ξέρουμε να απαντήσουμε. Στην περίπτωση αυτή, είναι προτιμότερο να πούμε «δεν ξέρω», παρά να απαντάμε με προσωπικές υποθέσεις.

● Αποφεύγουμε να έχουμε όλη μέρα ανοιχτή την τηλεόραση και να μιλάμε συνεχώς στο τηλέφωνο, σχολιάζοντας τις δυσκολίες της κατάστασης και σκορπίζοντας τον πανικό στα παιδιά. Βρίσκουμε και εμείς τρόπους να γεμίσουμε το χρόνο μας, να γίνουμε δημιουργικοί και να προσαρμοστούμε στην δύσκολη αυτή συνθήκη.

● Είναι καλό τα παιδιά να βρούνε σε αυτήν τη δύσκολη κατάσταση ποιοτικό και ποσοτικό χρόνο για όλη την οικογένεια: ότι είμαστε όλοι μαζί, συζητάμε και κάνουμε πιο πολλά πράγματα μαζί, γιατί έχουμε το χρόνο και τον εκμεταλλευόμαστε, όσο μπορούμε, υπέρ μας. Αυτή είναι και μία θετική πλευρά της κατάστασης.

● Τα παιδιά έχουν ανάγκη τη ρουτίνα τους. Τώρα που δεν έχουν σχολείο φροντίστε, ώστε να κάνετε πράγματα και μαζί. Αναμφισβήτητα, θα έχουν περισσότερο χρόνο για παιχνίδι, ωστόσο ας μην ξεφύγουν τα παιδιά με τα ηλεκτρονικά. Θα πρέπει εμείς οι γονείς πρώτα να θυμόμαστε ότι το κλείσιμο των σχολείων δεν σημαίνει διακοπές, να τους το εξηγήσουμε, να τους δώσουμε το μήνυμα για να καταλάβουν και να μην αποκοπούν από τις βασικές τους υποχρεώσεις. Για αυτό, καλό είναι να μην είναι αποκομμένα από τα μαθήματά τους, να κάνουν επαναλήψεις και να συμμετέχουν στις ηλεκτρονικές πλατφόρμες του σχολείου.

● Εάν δούμε ότι το παιδί είναι ιδιαίτερα αγχωμένο ή ότι εμείς οι ίδιοι ως ενήλικες δεν μπορούμε να ελέγξουμε το άγχος και τον φόβο μας, καλό θα είναι να συμβουλευτούμε κάποιον ειδικό, ώστε να πάρουμε την ανάλογη βοήθεια.

Τέλος, να θυμάστε: Ζούμε πρωτόγνωρες καταστάσεις, χρειάζεται να είμαστε ψύχραιμοι και να τηρούμε όλους τους κανόνες προστασίας, τόσο για μας όσο και για τους άλλους. Τα παιδιά μας διδάσκονται από εμάς. Παράλληλα, οφείλουμε να μην τους κλονίσουμε την ασφάλεια που νιώθουν δίπλα μας!