6 διαδεδομένοι διατροφικοί μύθοι που η επιστήμη καταρρίπτει!

Μύθοι. Τους πιστεύεις, χωρίς να ψάξεις αν έχουν επιστημονική βάση. Ζούμε στην εποχή που η πληροφορία διαδίδεται πιο γρήγορα από τη… σκιά σου. Από στόμα σε στόμα. Αποτέλεσμα; Να δημιουργούνται δεδομένα που τελικά δεν είναι και τόσο αληθή. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στη διατροφή σου. Πόσες φορές έχεις αποφύγει τους υδατάνθρακες, γιατί παχαίνουν; Έχεις προτιμήσει τα φρέσκα φρούτα, γιατί τα αποξηραμένα έχουν πολλή ζάχαρη; Και είναι μόνο η αρχή… Σήμερα, λοιπόν, η Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc., Γεωργία Καπώλη, απαριθμεί τους πιο συχνούς διατροφικούς μύθους και δίνει τη δική της εξήγηση. Ο λόγος στην ειδικό…

Πρώτος μύθος: Τα καρότα σε βοηθούν να “μαυρίσεις”

Τα καρότα είναι πλούσια σε β-καροτένιο, ένα από τα πολλά καροτενοειδή που βρίσκουμε σε φρούτα και λαχανικά. Τα καροτενοειδή έχουν ενισχυτική δράση όσον αφορά το μαύρισμα ενώ παράλληλα προστατεύουν το δέρμα από τις UV ακτινοβολίες. Τα καροτενοειδή, όμως, και κατ’ επέκταση τα καρότα δεν μπορούν να επηρεάσουν το βαθμό μαυρίσματος κάθε ατόμου. Αυτό είναι κάτι που εξαρτάται μόνο από τον αριθμό μελανοκυττάρων στο δέρμα του, δηλαδή από το αν έχει ανοιχτόχρωμη ή σκουρόχρωμη επιδερμίδα, και από τη διάρκεια έκθεσής του στον ήλιο.

Δεύτερος μύθος: Όταν έχετε κατακράτηση υγρών, δεν πρέπει να πίνετε νερό

Η περιεκτικότητα νερού στο σώμα μας εξαρτάται από το φύλο, την ηλικία και τη σωματική μας διάπλαση. Σε ένα υγιές άτομο, η προσλαμβανόμενη ποσότητα νερού ισούται με την αποβαλλόμενη ποσότητα νερού. Πολλές φορές και για διάφορους λόγους, κυρίως οι γυναίκες αντιμετωπίζουν πρόβλημα κατακράτησης υγρών, το σώμα δηλαδή κρατά περισσότερα υγρά από όσο χρειάζεται. Σε αυτήν την περίπτωση χρειάζεται κατανάλωση άφθονων υγρών (νερό, χυμοί, γάλα, τσάι, καφές, αναψυκτικά χωρίς ζάχαρη), ώστε το σώμα να μπορέσει να αποβάλλει την περίσσια ποσότητα υγρού και να επανέλθει η καλή ισορροπία υγρών στον οργανισμό μας.

Τρίτος μύθος: Τα φρούτα φρέσκα είναι καλύτερα από τα αποξηραμένα…

Μύθος: Η αποξήρανση των τροφίμων χρησιμοποιείται από παλαιότατων χρόνων, ως ένας τρόπος για τη διατήρηση αυτών και προκύπτει από την αφαίρεση της υγρασίας από το τρόφιμο. Ένα αποξηραμένο φρούτο διατηρεί τη θρεπτική αξία των φρέσκων φρούτων ως προς την περιεκτικότητά τους σε αντιοξειδωτικά, φυτικές ίνες και σύνθετους υδατάνθρακες. Επιπλέον, σύμφωνα με μία μελέτη που δημοσιεύτηκε στο «Journal of the American College of Nutrition» ανέφερε ότι τα αποξηραμένα φρούτα έχουν μία μεγαλύτερη θρεπτική πυκνότητα, μεγαλύτερο περιεχόμενο σε φυτικές ίνες αυξημένη διάρκεια ζωής και σημαντικά μεγαλύτερο περιεχόμενο σε φαινομενικά αντιοξειδωτικά σε σχέση με τα φρέσκα φρούτα.

Επιπλέον, το μεγαλύτερο περιεχόμενο των φρέσκων φρούτων σε νερό μειώνει τη περιεκτικότητά τους σε κάποια θρεπτικά συστατικά όπως σίδηρο, σελήνιο, κάλιο, υδατοδιαλυτές βιταμίνες του συμπλέγματος Β (Β1, Β2, Β3, Β6). Ωστόσο, επειδή τα αποξηραμένα φρούτα είναι πιο πυκνά σε θερμίδες, για παράδειγμα ένα φλιτζάνι σταφύλια έχει 62 θερμίδες ενώ 42 γρ. σταφίδες έχουν 129 θερμίδες, δε συνιστάται η μη ελεγχόμενη κατανάλωση αυτών, αν και θα μπορούσαν να αποτελέσουν μία καλή επιλογή για να αντικαταστήσουμε κάποιο γλυκό στην προσπάθεια μας για έλεγχο του βάρους μας…Οι υδατάνθρακες (π.χ. πατάτα) και οι πρωτεΐνες (π.χ. κοτόπουλο) στο ίδιο γεύμα δεν παχαίνουν.

Ένα ισορροπημένο γεύμα θα πρέπει να περιέχει τόσο υδατάνθρακες όσο και πρωτεΐνες. Οι υδατάνθρακες (αμυλούχες τροφές – ψωμί, ρύζι, μακαρόνια, πατάτες, δημητριακά πρωινού – όσπρια, φρούτα και λαχανικά) αυξάνουν την γλυκόζη στο αίμα σταθερά σε επιθυμητά όρια σε περίοδο 1-3 ωρών. Οι πρωτεΐνες (όσπρια, κρέας, κοτόπουλο, ψάρι, γάλα, τυρί, γιαούρτι, αυγό) πέπτονται σταδιακά και επιφέρουν αργή αύξηση της γλυκόζης στο αίμα σε περίοδο 3-5 ωρών. Συνδυάζοντας υδατάνθρακες πλούσιους σε φυτικές ίνες με πρωτεΐνες σε κάθε κύριο γεύμα, η γλυκόζη στο αίμα ελέγχεται καλύτερα, και το αίσθημα της πείνας και του κορεσμού είναι στα επιθυμητά όρια. Επίσης, η τακτική κατανάλωση υδατανθράκων πλούσιων σε φυτικές ίνες διατηρεί ψηλά τα επίπεδα ενέργειας, αποφεύγεται η υπερκατανάλωση ενδιάμεσων πλούσιων σε λιπαρά και ζάχαρη και επιφέρει ένα αίσθημα ευεξίας στο άτομο.

Τέταρτος μύθος: Τα οστρακοειδή και τα λιπαρά ψάρια ανεβάζουν τη χοληστερίνη 

Είναι γεγονός ότι τα οστρακοειδή περιέχουν υψηλά ποσά χοληστερόλης, ενώ έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένο λίπος. Ωστόσο, έρευνες έχουν αποδείξει ότι η χοληστερόλη που λαμβάνουμε από τις τροφές δεν αυξάνει τη σύνθεσής της από τον οργανισμό. Συγκεκριμένα, η χοληστερόλη παράγεται κυρίως –κατά 90% περίπου – από τον οργανισμό και μόνο το 1/10 προέρχεται από τις τροφές, που είναι πλούσιες σε κορεσμένα λιπαρά οξέα, όπως το κόκκινο κρέας. Επομένως, τα οστρακοειδή δεν ευθύνονται για την αύξηση της τιμής χοληστερόλης στο αίμα, αφού είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε ολικό λίπος και σε κορεσμένα λιπαρά οξέα. Τέλος, τα οστρακοειδή αποτελούν πολύ καλή πηγή σεληνίου και ω-3 λιπαρών οξέων, τα οποία δημιουργούν αντιοξειδωτική ασπίδα γύρω από τις κυτταρικές μεμβράνες, προστατεύοντας από την επίθεση της LDL (κακής) χοληστερόλης.

Πέμπτος μύθος: Η κατανάλωση πορτοκαλιού αυξάνει την πίεση.

Τα πορτοκάλια είναι πλούσια σε κάλιο, ιχνοστοιχείο που προκαλεί μείωση της αρτηριακής πίεσης και όχι αύξηση. Μόνο όταν η υπέρταση οφείλεται σε νεφροπάθεια, δεν ενδείκνυται η κατανάλωση πορτοκαλιών (λόγω του καλίου), αλλά αυτό είναι σπάνιο.

Έκτος μύθος: O καλύτερος τρόπος για να σταματήσετε να “πεινάτε” είναι να μασήσετε τσίχλα.

Μύθος: Το συναίσθημα της πείνας δημιουργείται κυρίως από τη συσσώρευση γαστρικών υγρών (που σημαίνει ότι «ζητούν τροφή» για να την αποσυνθέσουν) στο στομάχι. Όσο πιο πολύ μασάτε τσίχλα, τόσο περισσότερα υγρά εκκρίνονται και άρα το αίσθημα της πείνας αυξάνεται.