Πονάει η κοιλιά του παιδιού; Μήπως έχει σκουληκάκια;

Και ξαφνικά το παιδί δυσκολεύεται να κοιμηθεί, η κοιλιά του πονάει και κάτι μικρά σκουληκάκια κάνουν την εμφάνιση τους. Και τώρα; Υπάρχει ο κίνδυνος λοίμωξης, αν ναι, πώς θα το καταλάβεις και το σημαντικότερο πώς θα την αντιμετωπίσεις; Ο, παιδίατρος του TLife, Δρ. Σπύρος Μαζάνης, εξηγεί. Ο λόγος στον οικογενειακό μας γιατρό…

Όταν για πρώτη φορά θα ακούσεις από τον παιδίατρο ότι οι ενοχλήσεις που εχει το παιδί σου στην κοιλιά του είναι από σκουληκάκια, είναι σίγουρο ότι θα ξαφνιαστείς και θα σε πιάσει πανικός. Τα σκουληκάκια στο πεπτικό των παιδιών είναι μία από τις πιο συχνές λοιμώξεις της παιδικής ηλικίας. Υπολογίζεται ότι σχεδόν ένα στα τρία παιδιά κάποια στιγμή θα μολυνθεί από σκουληκάκια. Τα σκουληκάκια εμφανίζονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και σε όλες τις θερμοκρασίες, αλλά λόγω συγχρωτισμού τα συναντάμε κατά την διάρκεια της σχολικής περιόδου, επειδή συχνότερα μεταδίδεται από μαθητή σε μαθητή.
Η σχολική ηλικία μεταξύ 5 και 12 ετών είναι η πιο συχνή, ενώ είναι σπάνια για μωρά κάτω των 2 ετών.

Τι είναι τα σκουληκάκια;
Στην επιστημονική ορολογία ονομάζονται οξύουροι. Έχουν μέγεθος περίπου ένα εκατοστό. Είναι εύκολο να τα δει κανείς με γυμνό μάτι και το χρώμα τους είναι λευκό- γκρι. Πρόκειται για ένα παράσιτο του ανθρώπου, δηλαδή ζουν και πολλαπλασιάζονται στο έντερο του ανθρώπου. Το περίεργο είναι ότι, κατά την διάρκεια της νύχτας μεταναστεύουν έξω από το έντερο, στην περιοχή του πρωκτού για να γεννήσουν και να αφήσουν τα αυγά τους εκεί. Η μετακίνηση τους αυτή προκαλεί στο παιδί φαγούρα στην περιοχή γύρω από τον πρωκτό. Η φαγούρα αυτή μπορεί να φανεί λίγο πριν πάει να κοιμηθεί ή ξυπνάει μέσα στην νύχτα και παραπονιέται για ενόχληση γύρω από τον πρωκτό.

Στις περιπτώσεις που το πρόβλημα είναι πολύ μεγάλο, τότε μπορεί και κατά την διάρκεια της μέρας το παιδί να παραπονιέται για ενόχληση και πόνο στην κοιλιά και να χάνεται πολύτιμος χρόνος για την διάγνωση νομίζοντας ότι πρόκειται για κάποια ίωση ή ακόμη και σκωληκοειδίτιδα. Το πιο εξεζητημένο είναι ότι στα κορίτσια μπορεί τα σκουληκάκια να βρουν καταφύγιο μέσα στον κόλπο τους και να έχουν φαγούρα, ενόχληση ή πόνο σε αυτή την περιοχή. Σε αυτή την περίπτωση, χάνεται πολύτιμος χρόνος στη διάγνωση νομίζοντας ότι πρόκειται για ουρολοίμωξη ή κυστίτιδα ή μυκητίαση.

Πώς μεταδίδεται η λοίμωξη από τα σκουληκάκια;
Είναι σημαντικό να περιγράψουμε τον τρόπο μετάδοσης, διότι αυτό θα βοηθήσει αποτελεσματικά στην πρόληψη.
Τα σκουληκάκια μεταδίδονται από παιδί σε παιδί με τα μολυσμένα χέρια τους. Όπως είπαμε τα σκουληκάκια γεννάνε τα αυγά τους στον πρωκτό του παιδιού. Αν το παιδί ακουμπήσει ή ξύσει την περιπρωκτική περιοχή, τότε μεταφέρει με τα χέρια του τα σκουληκάκια σε αντικείμενα ή μολύνει απευθείας ένα συμμαθητή του. Τα σκουληκάκια εισέρχονται στο στόμα του παιδιού και καταλήγουν στο έντερο του όπου διαβιούν και συνεχίζεται ο πολλαπλασιασμός τους.

Τα αυγά ζουν στο εξωτερικό περιβάλλον (αντικείμενα, βιβλία, τραπέζια κλπ) μέχρι και δύο εβδομάδες, χρονικό διάστημα αρκετό για να μολυνθούν άλλα παιδιά. Το σχολείο, αλλά και το σπίτι είναι χώροι κατάλληλοι για την διασπορά του συγκεκριμένου σκουληκιού.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

• Μικροβιολογική εξέταση των κοπράνων σε ειδικό εργαστήριο.
• Παρατήρηση της περιοχής γύρω από τον πρωκτό περίπου δυο ώρες μετά που θα κοιμηθεί το παιδί. Φαίνονται μικρά σκουληκάκια ενός εκατοστού λευκού χρώματος που κινούνται σαν κλωστούλες.
• Παρατήρηση των κοπράνων του παιδιού. Φαίνονται τα σκουληκάκια που κινούνται στην επιφάνεια των κοπράνων. Συνήθως, θα πρέπει να παρατηρήσουμε τα κόπρανα σε ένα γιογιό.
• Τοποθέτηση κολλητικής διαφανούς ταινίας (σελοτέιπ) απευθείας στον πρωκτό του παιδιού πριν τον ύπνο. Το πρωί θα βρεθούν σκουληκάκια κολλημένα πάνω στην ταινία.
• Ο παιδίατρος θα υποψιαστεί την λοίμωξη από την συγκεκριμένη συμπτωματολογία που παρουσιάζει το παιδί.

Ποια είναι η θεραπεία;

Υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία σε μορφή σιροπιού ή χαπιού. Το φάρμακο σκοτώνει το σκουλήκι, αλλά όχι τα αυγά του. Η δόση αφορά μια φορά την ημέρα για τρεις συνεχόμενες μέρες και επαναλαμβάνεται ακριβώς το ίδιο μετα από δεκαπέντε μέρες.
Την συγκεκριμένη θεραπεία πρέπει να την κάνουν όλοι όσοι συγκατοικούν στο ίδιο σπίτι μικροί και μεγάλοι.

Μερικές φορές απαιτείται και άλλη επανάληψη της θεραπείας, αν την πρώτη φορά αποτύχει. Επειδή, όμως, η καταπολέμηση των σκουληκιών δεν αφήνει ανοσία και το παιδί μπορεί πολλές φορές να μολυνθεί ξανά, είναι σημαντικά τα μέτρα πρόληψης.

Αυτά τα μέτρα κυρίως είναι:

• Καλό και συχνό κόψιμο των νυχιών
• Καλό πλύσιμο των χεριών και νυχιών με σαπούνι και νερό, πριν το φαγητό και μετά την χρήση της τουαλέτας.
• Το πρωινό πλύσιμο του παιδιού συμβάλλει στην απομάκρυνση των αυγών από τον πρωκτό του παιδιού.
• Καλό πλύσιμο των εσωρούχων και των σεντονιών σε ψηλές θερμοκρασίες.
• Καλό πλύσιμο των παιχνιδιών στο σχολείο και το σπίτι.
• Καλό πλύσιμο των τουαλετών.
• Εκπαίδευση των μικρών μαθητών να μην ξύνουν τον πρωκτό και γενικά να μην βάζουν τα χέρια στο στόμα τους.