Ζήλια: Πώς να τη διαχειριστείς

Αν η σχέση σου δεν είναι απολαυστική, αν βασανίζεσαι γιατί σε ταλαιπωρεί η ζήλια και η φοβία, τότε κάτι πρέπει να κάνεις. Η ανασφάλειά σου έχει χτυπήσει κόκκινο. Η Ντόρα Μίνου, ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας, Ψυχοθεραπεύτρια (ενηλίκων, ζεύγους & οικογένειας) γράφει για τη ζήλια που μπορεί να σε κάνει να καταστρέψεις τη σχέση σου. Ο λόγος σε εκείνη…

Η παθολογική ζήλια στην ερωτική σχέση είναι τόσο καταστροφική για την ίδια τη σχέση εξελικτικά στο χρόνο όσο και ψυχοφθόρα για το άτομο που τη βιώνει. Ο “ζηλιάρης” βιώνει συνεχώς τη σχέση με φόβο και καχυποψία. Είναι συνέχεια “υπ’ ατμόν”: ελέγχει, ψάχνει, παρακολουθεί, δεν εμπιστεύεται τον σύντροφό του κι αυτό γιατί όπως λέει και η Μάρω Βαμβουνάκη σε ένα από τα τελευταία βιβλία της, η ζήλια είναι το “έξαλλο πανηγύρι της ανασφάλειας”. Θα συμφωνήσω απόλυτα μαζί της γιατί το άτομο που ζηλεύει στην ουσία προβάλλει στον σύντροφό του τη δική του ανασφάλεια, τη μειονεξία, την κατωτερότητα, το θυμό αλλά και την αυτοαπόρριψη. Ζηλεύει γιατί νιώθει ανεπαρκής, δεν είναι ο μεγάλος του έρωτας η αιτία που ζηλεύει, αλλά η χαμηλή του αυτοπεποίθηση. Είναι σε μία διαρκή φοβία για την αξία του, οπότε ότι και να του δίνει το ταίρι του, όποιον τρόπο και να επιλέγει για να του δείξει την αγάπη του, εφόσον δεν πιστεύει στον εαυτό του και την αξία του δεν μπορεί να το εισπράξει.

Πολλές φορές η ζήλια καταλαμβάνει ένα “μικρό χώρο” μέσα στη σχέση έτσι ώστε να επιβεβαιώνει το ενδιαφέρον και την αγάπη στο ταίρι σου. Υπάρχει μέσα στο ερωτικό παιχνίδι και ερμηνεύεται ως ένας τρόπος ενδιαφέροντος, αγάπης και θαυμασμού στο σύντροφό σου, που ανανεώνει, διατηρεί και εξελίσσει τη σχέση στο χρόνο. Αυτή η ζήλια έχει μέτρο, είναι υγιής, δεν παραβιάζει, δεν καταπιέζει, αντίθετα γοητεύει γιατί στη βάση έχει εμπιστοσύνη, εκτίμηση και σεβασμό.

Ο ζηλιάρης δεν απολαμβάνει, δεν ζει στο εδώ και τώρα της σχέσης. Είναι σε μία συνεχόμενη ανησυχία να “αντιληφθεί” όλα τα αρνητικά που πιστεύει ότι του “σκαρώνει” ο σύντροφός του. Ζει μέσα στην καχυποψία και την ερμηνεία -δημιουργεί σενάρια και τα πιστεύει- νιώθοντας έτσι φθόνο, αδικία, καχυποψία. Δεν εμπιστεύεται και παράλληλα δημιουργεί στο ταίρι του αίσθημα πίεσης και εγκλωβισμού. Η σχέση φθείρεται, χάνεται μέσα σε διευκρινιστικές ερωτήσεις και απολογίες. Γίνεται εμμονικός και καχύποπτος ενώ πολύ συχνά ο θυμός τον στρέφει σε αναζήτηση εκδίκησης.

ΠΩΣ ΝΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΕΙΣ
-Η επίγνωση έχει καθοριστική σημασία. Αναγνώρισε αυτό το συναίσθημα και μείνε στην πραγματικότητα “…ζηλεύω….”.

-Εστιάζοντας σε αυτό που νιώθεις, αναγνωρίζοντάς το θα μπορέσεις να ξεχωρίσεις και τις σκέψεις που στο πυροδοτούν. Θα διαχωρίσεις με αυτόν τον τρόπο αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα από τα σενάρια που δημιουργείς με αυτό που φαντάζεσαι.

-Κάνοντας μία ανασκόπηση στη σχέση αξιολόγησε την υπάρχουσα κατάσταση, τα συναισθήματα, τις συμπεριφορές του συντρόφου σου και τις στιγμές που έχετε μαζί.

-Σκέψου ότι η ζήλια στην ουσία πυροδοτεί την ανάγκη για έλεγχο της κατάστασης και κατ’ επέκταση της σχέσης. Εχέγγυα για την πορεία της σχέσης δεν μπορεί να δώσει κανείς γιατί δεν μπορούμε να ξέρουμε με βεβαιότητα τι μας επιφυλάσσει το μέλλον.

-Αναζήτησε και εστίασε στα “μοναδικά” χαρακτηριστικά τόσο του συντρόφου σου όσο και της ίδιας της σχέσης. Η γενίκευση των σχέσεων και η σύγκριση με προηγούμενες είναι πολύ κακοί σύμβουλοι. Δεν υπάρχουν συνταγές αλλά ούτε και κανόνες (π.χ. Όλοι έτσι είναι…)

-Εστίασε στον εαυτό σου, στα θετικά σου. Προκειμένου να δίνεις εξηγήσεις και να βρίσκεις τρόπους να τεκμηριώσεις γιατί ο άλλος θα “στη φέρει”, σκέψου τον δικό σου πλούτο, τα δικά σου μοναδικά χαρακτηριστικά που τον έφεραν κοντά σου και επιλέγει να είναι σε σχέση μαζί σου.

-Μίλησε ανοιχτά, πες αυτά που σε απασχολούν, τις δυσκολίες σου, πως νιώθεις και επικοινώνησε τον τρόπο που θα μπορέσετε να αλληλοκαλύψετε καλύτερα τις ανάγκες σας μένοντας στο «εδώ και τώρα». Δεν υπάρχουν αυτονόητα στις ανθρώπινες σχέσεις.

Τέλος, συνειδητοποίησε ότι η παθολογική ζήλια είναι προσωπική υπόθεση, ριζώνει και αναπτύσσεται μέσα σου αλλά εκδηλώνεται στη σχέση έχοντας σαφώς αρνητικό αντίκτυπο σε αυτή. Δεν δυσκολεύει μόνο τον σύντροφό σου, που συχνά μπορεί να ασφυκτιά και να πρέπει να απολογείται, είναι καταστροφική και για σένα που τη βιώνεις και εγκλωβίζεσαι σε σενάρια που πυροδοτούν την ανασφάλεια και την προσωπική ανεπάρκεια. Είναι σίγουρο ότι αυτό λειτουργεί και αυτοκαταστροφικά γιατί πολλές φορές είναι σαν να προκαλείς τις αρνητικές συνέπειες προκειμένου να επιβεβαιώσεις “το σαράκι που μεγάλωνει μέσα σου”.

Αν δυσκολεύεσαι να τη διαχειριστείς μη διστάζεις να επισκεφτείς κάποιον ειδικό. Κανείς δεν μπορεί να φροντίσει και να καλύψει τα κενά μέσα μας εάν εμείς οι ίδιοι δεν κάνουμε κάτι για αυτό.