Μήπως ερμηνεύεις λάθος τη συμπεριφορά του συντρόφου σου και οδηγείσαι σε λάθος συμπεράσματα;

Ερμηνείες… Καθημερινά. Καθυστέρησε να πάρει τηλέφωνο, δεν απάντησε στο μήνυμα και οι σκέψεις σε κατακλύζουν. Αδιαφορεί, δεν με θέλει… Ή τελικά είναι απασχολημένος, έχει δουλειά, κάτι του έτυχε. Το μυαλό μας παίζει παιχνίδια και συνήθως τα παιχνίδια αυτά εξαρτώνται από τις βαλίτσες που κουβαλάμε από το παρελθόν. Οι ερμηνείες που δίνουμε σε μια κατάσταση δεν είναι απαραίτητα και σωστή. Στηρίζουμε όμως πολλές φορές πάνω σε αυτές ολόκληρες συμπεριφορές, συναισθήματα, σκέψεις, νεύρα, καυγάδες κλπ. Η ψυχοθεραπεύτρια Μαρίνα Μόσχα γράφει σήμερα για τις “ερμηνείες” που κάνουμε στη ζωή μας και για τους κινδύνους που κρύβουν. Ο λόγος λοιπόν στην ειδικό…

“Νομίζω πως…, θέλει να πει ότι…, το κάνει επειδή…, μου φέρεται έτσι γιατί…” Πόσοι και πόσες έχετε προσπαθήσει να ερμηνεύσετε τη συμπεριφορά του συντρόφου σας, του επόμενου ανθρώπου που θα μπει στη ζωή σας, των φίλων σας, συγγενών, συναδέλφων ή ακόμα και του εργοδότη σας;

Ερμηνεύουμε ξανά και ξανά, προσπαθώντας να καταλάβουμε τι κρύβεται πίσω από συμπεριφορές, στάσεις του σώματος, αν κάποιος μας λέει αλήθεια ή …τι βολεύει εμάς να “ακούσουμε” ως την δική του αλήθεια.

Έχετε σκεφτεί από πού μπορεί να πηγάζει αυτή μας η ανάγκη, η ανάγκη να ερμηνεύσουμε τους άλλους; Μήπως έχουμε την ανάγκη να ελέγξουμε το περιβάλλον γύρω μας για να νιώσουμε ασφαλείς και να μειώσουμε τους πιθανούς κινδύνους; Μήπως είναι η τάση μας “να ξέρουμε” ή η τάση μας να ψάχνουμε τι κρύβεται πίσω από ό,τι μας λένε ή κάνουν, πίσω από συμπεριφορές των άλλων λόγω της δικής μας καχυποψίας;

Όποιοι και να είναι οι λόγοι της ανάγκης μας να ερμηνεύσουμε τους άλλους, μήπως είναι καλύτερα να έρθουμε στον εαυτό μας και να δούμε σε τι μας εξυπηρετεί όλη αυτή η διαδικασία; Μήπως τελικά ενώ προσπαθούμε να βγούμε κερδισμένοι από τις ερμηνείες, δημιουργούμε προβλήματα μέσα από τις δικές μας προβολές που μας οδηγούν σε λανθασμένες ερμηνείες;

Στην ψυχολογία μπορεί να ερμηνεύουμε την εικόνα του θεραπευόμενου -αν και δεν είναι όλες οι προσεγγίσεις ερμηνευτικές- μέσα από τα στοιχεία που μας δίνει, την πιθανή συμπτωματολογία και τον διάλογο. Και για να γίνει αυτό φυσικά, οι ψυχοθεραπευτές έχουν ακολουθήσει χρόνια εκπαίδευση. Οι Λουδοβίκος
και Μπέγζος αναφέρουν στο βιβλίο τους πως “σε τελική ανάλυση, ζητήματα ερμηνείας είναι η γνώση και η απόγνωση, η διάγνωση της απόγνωσης και η θεραπεία της.”

“Ποια είναι η επικινδυνότητα στο να προσπαθήσω να ερμηνεύσω κάποιον;”
Πρώτα από όλα, δεν ερμηνεύω αντικειμενικά. Ο καθένας μας κουβαλάει τις βαλίτσες του από το παρελθόν. Βαλίτσες που είναι γεμάτες και …βαριές. Πολλές φορές μάλιστα, δεν ξέρουμε ούτε εμείς οι ίδιοι τι έχει μέσα σε αυτές. Αποτέλεσμα, να επηρεάζεται η κρίση μας από τα δικά μας βιώματα, άρα χάνουμε την αντικειμενικότητά μας. Στην ουσία, οι ερμηνείες μας είναι περισσότερο πιθανά να συμβούν από δικές μας προβολές στους άλλους, καθώς λειτουργούμε με τον δικό μας τρόπο και είμαστε αυτό που είμαστε λόγω των δικών μας εμπειριών, που διαφέρουν όμως από των άλλων, όπου έχουν τις δικές τους επίσης εμπειρίες…

Κινδυνεύουμε λοιπόν να διαστρεβλώσουμε αυτό που μας λέει ο άλλος ή βγάζουμε δικά μας συμπεράσματα που πολλές φορές δυστυχώς δεν είναι ρεαλιστικά. Παρόλα αυτά, στεκόμαστε σε αυτά και κρίνουμε τον άλλον μέσα από αυτά, κάτι που είναι άδικο και για τον άλλον -που δεν έχει ιδέα για την δική μας διαδικασία- αλλά και για τον εαυτό μας τον ίδιο που προσπαθεί να …μαντέψει. Ακόμα κι αν κάτι μας φαίνεται εύκολο να το ερμηνεύσουμε, μπορούμε να το τεστάρουμε αν πράγματι ισχύει, π.χ. “Νομίζω ότι αυτό το λες επειδή…, είναι έτσι;”

Είναι στην ανθρώπινη φύση να θέλει “να γνωρίζει” για να νιώσει μεγαλύτερη ασφάλεια. Χρειάζεται προσοχή όμως επειδή μπορεί τελικά αυτή η αναζήτηση ασφάλειας να μας οδηγήσει σε καταστάσεις που θα μπορούσαν να έχουν μία πιο αισιόδοξη και όμορφη πορεία…