Και αν σε πιάσει το παιδί σου να καπνίζεις, τι γίνεται;

Έχοντας μεγαλώσει στη δεκαετία του ’80, η εικόνα των γονιών μου με ένα τσιγάρο στο χέρι ήταν κάτι οικείο και για την εποχή, μη κατακριτέο. Βλέποντας παλιές βιντεοκασέτες από οικογενειακές συγκεντρώσεις και  παιδικά πάρτι, ακόμα και σήμερα αυτή η εικόνα δεν με σοκάρει ούτε με ξενίζει.

Αν σκεφτούμε πως μιλάμε για μια γενιά που δεν βασιζόταν στη συμβουλή ψυχολόγων- εκτός αν συνέτρεχε κάτι τρομακτικά ακραίο-, και οι συνέπειες του παθητικού καπνίσματος ήταν άγνωστες, όλο αυτό ακούγεται και φαίνεται φυσιολογικό. Η δική μου αντίδραση ήταν να κρύβω τα τσιγάρα της μητέρας μου και να της κάνω παρατήρηση κάθε φορά που την έβλεπα να καπνίζει. Αυτό σαν παιδί, αφού στα τέλη της εφηβείας μου έγινα και εγώ καπνίστρια, φυσικά κρυφά από τους γονείς μου ή έτσι ήθελα να πιστεύω!

Σήμερα η πραγματικότητα σε ότι αφορά το κάπνισμα είναι εντελώς διαφορετική. Δεν θα μου πέρναγε καν από το μυαλό να με δουν τα παιδιά των φίλων μου να καπνίζω! Πόσο μάλλον να δουν τους ίδιους τους τους γονείς. Θεωρείται ένα θέαμα ακατάλληλο δια ανηλίκους, ενώ αν τύχει να “σε πιάσουν”, η αίσθηση της ντροπής θυμίζει εκείνη της εφηβείας μου όταν με καταλάβαιναν οι γονείς μου. 

Δεν αμφισβητείται η ζημιά που κάνει το κάπνισμα στον ανθρώπινο οργανισμό, πλέον όλοι γνωρίζουμε πολύ καλά τις συνέπειες. Ωστόσο το ερώτημα είναι κατά πόσο το να κρύβουμε τις ανθυγιεινές μας συνήθειες από τα παιδιά και να δημιουργούμε ταμπού γύρω από αυτές τα ωφελεί ή όχι. Το αν εγώ έγινα καπνίστρια επειδή έβλεπα τους δικούς μου να κάνουν το ίδιο χωρίς να κρύβονται είναι κάτι που δεν μπορώ να απαντήσω με βεβαιότητα, όπως και δεν γνωρίζω τι θα γινόταν αν εκείνοι το έκαναν κρυφά. 

Το αντίκτυπο που έχουν οι δικές μας ενήλικες συμπεριφορές στην ψυχολογία των παιδιών είναι ένα ερώτημα για τους ειδικούς. Το συμπέρασμα όμως είναι πως επιλέγουμε να κρυβόμαστε σαν να είμαστε εμείς τα παιδιά και οι έφηβοι-και από ότι φαίνεται όχι και με ιδιαίτερα μεγάλη επιτυχία!- αντιστρέφοντας τους ρόλους, προκειμένου να συνεχίσουμε μια συνήθεια που μόνο βλαβερή είναι. Θα ήταν υποκρισία άλλωστε να λες σε ένα παιδί να μην κάνει κάτι που κάνεις εσύ. Οι απαντήσεις που θα έπρεπε να δώσεις θα ήταν τουλάχιστον δύσκολες και πιθανό να μην έπειθαν ούτε εσένα τον ίδιο. Τελικά, από ποιον κρυβόμαστε, αν όχι από τις δικές μας, καθαρά ενήλικες ενοχές;

Κεντρική φωτογραφία: iStock