Όταν η υπερπροστασία πνίγει: Πώς να ενισχύσεις την αυτονομία του παιδιού σου

Δε θα ξεχάσω ποτέ εκείνη τη μέρα που η κόρη μου ξέχασε το ταπεράκι της στο σπίτι. Το μόνο που σκέφτηκα εκείνη τη στιγμή ήταν να τρέξω να της το πάω. Δεν ήθελα να πεινάσει, να αγχωθεί, να της λείψει κάτι. Αλλά σταμάτησα. Δεν το πήγα. Και τελικά, δεν έγινε τίποτα τραγικό. Βρήκε λύση, μοιράστηκε με μια φίλη, γέλασαν μαζί. Κι εκείνη η μικρή απόφαση, να μην επέμβω, αποδείχθηκε πιο σημαντική απ’ ό,τι φανταζόμουν. Γιατί της έδωσα χώρο να τα βγάλει πέρα μόνη της. Και το έκανε.

Η υπερπροστασία δεν είναι αγάπη, είναι φόβος

Πολλές φορές μπερδεύουμε την αγάπη με την ανάγκη να ελέγχουμε τα πάντα γύρω από τα παιδιά μας. Θέλουμε να τους εξασφαλίσουμε τα καλύτερα, να τα προστατέψουμε από αποτυχίες, από απογοητεύσεις, από οτιδήποτε δύσκολο. Όμως αυτό που μοιάζει με στοργή, στην ουσία προέρχεται από τον δικό μας φόβο: πως αν δεν τα κάνουμε όλα εμείς, κάτι κακό θα συμβεί. Και κάπως έτσι, χωρίς να το καταλαβαίνουμε, τα παιδιά μας μεγαλώνουν μέσα σε ένα «μαξιλάρι» που τα κρατά μεν ασφαλή, αλλά και μακριά από την εμπειρία της ζωής.

Τα λάθη τους είναι τα μαθήματά τους

Ας είμαστε ειλικρινείς: τα παιδιά μας δε χρειάζονται να τους φτιάξουμε τον δρόμο χωρίς εμπόδια. Χρειάζονται να τους δείξουμε πώς να περπατούν, ακόμα κι όταν υπάρχουν πέτρες. Ένα ξεχασμένο τετράδιο, μια αποτυχία σε ένα διαγώνισμα, μια σύγκρουση με ένα φίλο, αυτά είναι σημαντικές στιγμές μάθησης. Αν τα προλαβαίνουμε πάντα, χάνουν την ευκαιρία να εξασκηθούν στη ζωή. Το να μη διορθώσεις το κάθε λάθος, να αφήσεις ένα παιδί να ψάξει μόνο του τη λύση, είναι πράξεις εμπιστοσύνης. Τους λες, χωρίς λόγια: «Σε πιστεύω. Μπορείς.»

Δώσε τους χώρο να είναι ο εαυτός τους

Μερικές φορές η μεγαλύτερη πράξη αγάπης είναι να κρατηθείς πίσω. Δε χρειάζεται να είναι όλα τακτοποιημένα, τέλεια, ακριβώς όπως τα θες. Αν το παιδί σου στρώνει το κρεβάτι στραβά ή ντύνεται με έναν τρόπο που εσύ δε θα διάλεγες, άφησέ το. Μην κρίνεις, μη διορθώνεις κάθε λεπτομέρεια. Αυτός είναι ο δικός τους τρόπος να εκφραστούν, να δοκιμάσουν, να εξερευνήσουν ποιοι είναι. Όταν ελέγχουμε, στενεύουμε τον δρόμο τους. Όταν κάνουμε πίσω, τους δίνουμε χώρο να γίνουν ο εαυτός τους.

Η σύνδεση είναι πιο σημαντική από τον έλεγχο

Όσο πιο πολύ προσπαθούμε να ελέγξουμε τη συμπεριφορά ή τις συνθήκες, τόσο περισσότερο απομακρυνόμαστε από το παιδί μας. Κανείς δε θέλει να νιώθει ότι τον παρακολουθούν ή τον διορθώνουν συνεχώς. Αντί για τον τέλειο έλεγχο, ας στοχεύσουμε στην αληθινή σύνδεση. Μια σχέση όπου το παιδί νιώθει ασφάλεια να είναι αληθινό, να κάνει λάθη, να δοκιμάζει. Αυτό δε σημαίνει πως τα αφήνουμε εντελώς μόνα τους, σημαίνει πως είμαστε εκεί, στο πλάι, όχι μπροστά.

Το να αφήνεις χώρο στο παιδί σου δεν είναι αδυναμία, είναι γενναιότητα. Είναι η πίστη πως δε χρειάζεται να είμαστε τέλειοι για να είμαστε καλοί γονείς. Είναι το «σε αγαπώ» που λέγεται μέσα από την ελευθερία και την εμπιστοσύνη. Κι αν καμιά φορά πεις “ας το φτιάξω εγώ”, θυμήσου: αυτό που χτίζεις δεν είναι μια ήσυχη καθημερινότητα, είναι ένας δυνατός, αυτόνομος άνθρωπος. Και αυτό είναι πιο σημαντικό από οποιοδήποτε ξεχασμένο ταπεράκι.

Κεντρική εικόνα και εικόνες άρθρου: iStock