Φάνης Μουρατίδης στο TLIFE: “Μπορεί στο θίασο να μην έχουν να πάρουν τα χαρτάκια για τα τσιγάρα τους, αλλά το αψηφούν και λένε πάμε παρακάτω”

Σήμερα και αύριο, παρουσιάζεται στην Επίδαυρο η πολιτική κωμωδία “Αχαρνής” του Αριστοφάνη. Οι συντελεστές της παράστασης “τόλμησαν” να κάνουν πρεμιέρα σε αυτή τη δύσκολη πολιτικοοικονονική συγκυρία για τη χώρα στέλνοντας έτσι ένα μήνυμα αισιοδοξίας. Ελπίζουν ότι η “αυτοθυσία” τους θα πιάσει τόπο και θα καταφέρουν να ολοκληρώσουν την προγραμματισμένη περιοδεία τους σε όλα τα θέατρα της Ελλάδας. Τουλάχιστον, στα περισσότερα από αυτά.

Το TLIFE συνάντησε, λίγες ώρες νωρίτερα, έναν από τους πρωταγωνιστές του έργου, τον Φάνη Μουρατίδη. Ο ηθοποιός κατάφερε να μας κάνει να δούμε λίγο διαφορετικά τα πράγματα, μας μετέδωσε λίγη από τη δική του αισιοδοξία και μας μίλησε για το έργο, το συγχρονισμό του με το σήμερα αλλά και τους συνεργάτες του.

Η καλή ομάδα και το καλό κλίμα ήταν σημαντικά για την απόφασή σας να “τολμήσετε” το ανέβασμα του έργου;
Η απόφασή μου ξεκινάει πρώτα από μένα. Τι εννοώ; Ξεκινάει από το ποιος είσαι εσύ και μετά πάει στο σύνολο. Όταν το σύνολο, βέβαια, είναι στο ίδιο μήκος κύματος με εσένα είναι υπέροχο. Δηλαδή αν εσύ είσαι “όχι” μέσα σου, τότε τι σημασία έχει αν οι άλλοι είναι “ναι” κι εσύ είσαι “όχι”. Ξεκινάμε από το ότι εσύ είσαι “ναι” και όλοι είναι “ναι” κι αυτή η συγκυρία είναι υπέροχη. Γιατί αισθάνεσαι ότι στο όνειρο πάμε μαζί. Βρίσκουμε την πρωταρχική λειτουργία της δουλειάς που κάνουμε, του θεάτρου.

Νιώθετε μια μεγαλύτερη ευθύνη για αυτό το έργο;
Εγώ έχω το εξής πρόβλημα, νιώθω πάντα την ίδια ευθύνη για όλα τα έργα που κάνω. Απλά, κάθε φορά, το διαφορετικό είναι οι παρέες. Εδώ η παρέα, σε μια τόσο δύσκολη στιγμή, λέει όλη ότι “το τολμώ”. Ο παραγωγός μας, που είναι πολύ σημαντικό γιατί είμαστε ένας ιδιωτικός θίασος, οι άνθρωποι που βοήθησαν οικονομικά, σε αυτή τη δύσκολη στιγμή, ώστε να μπορέσουμε να υλοποιήσουμε το όνειρο. Γιατί είμαστε ένα μεγάλο σχήμα, δεν είναι δύο και τρεις άνθρωποι, και έχει γίνει ήδη, όλο αυτό το διάστημα, μια τεράστια επένδυση και σε δουλειά και σε χρήματα που είναι κρίμα να τα πετάξεις όλα αυτά μέσα σε μία στιγμή. Αν μη τι άλλο, να μας δώσει την ευκαιρία να παρουσιάσουμε σε έναν χώρο, που αυτή τη στιγμή αποκτά για μένα τεράστια σημασία, ξαναβρίσκει τη σχέση με την ιερότητά του. Γιατί, όπως είναι τα πράγματα στη χώρα, βρισκόμαστε σε “κατάσταση πολέμου”. Αν σκεφτείς ότι το έργο το δικό μας γίνεται κατά τη διάρκεια του πολέμου. Τα πράγματα αποκτούν μια άλλου τύπου διάσταση από ντοκιμαντέρ, ένα ντοκιμαντέρ για κάποτε, πριν από κάποια χρόνια, πώς ζούσαν κτλ… Όχι, αυτό έχει μία άμεση αναγωγή στο σήμερα. Ο συντονισμός στη συγχρονικότητά του είναι τεράστιος. Όχι του συγκεκριμένου έργου, όπως είπε στη συνέντευξη Τύπου ο Γιάννης (Κακλέας), όλων αυτών των κειμένων που έρχεται ένας θίασος να τα αφηγηθεί, να τα εξιστορήσει, να τα δραματοποιήσει στην Επίδαυρο. Το αρχαίο θέατρο, ουσιαστικά, κάνει αυτό το παιχνίδι με το χρόνο. Σταματάει πια ο χρόνος μέσα σε αυτό το θέατρο. Δεν είναι 2015. Ο θεατής μπορεί να φανταστεί ότι είναι σε οποιαδήποτε στιγμή του χρόνου, από το 470 μέχρι σήμερα.

Είναι “τρελό” το ότι αν και είναι τόσο παλιό, είναι τόσο κοντά στην εποχή μας!
Είναι τρελό! Αυτό το συνειδητοποιήσαμε πιο καλά τώρα και το αντιλαμβανόμαστε. Αλλά, θέλω να σου πω ότι, αν κανείς διαβάσει όλη την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία θα δει ότι αυτού του είδους η επικαιρότητα είναι από τα βασικά οργανικά στοιχεία των κειμένων.

Με τον σκηνοθέτη της παράστασης, Γιάννη Κακλέα

Η συγκεκριμένη παράσταση, αλλά και η τέχνη γενικά, μπορεί να λειτουργήσει λυτρωτικά για το κοινό;
Δεν ξέρω. Δεν μπορείς να ξεκινάς με την πρόθεση ότι θα λυτρώσει τον κόσμο. Αυτό είναι ανάλογα με το τι είδους φόρτιση θα δημιουργηθεί μέσα στην παράσταση.

Η τέχνη είναι μια διέξοδος για τον κόσμο σε δύσκολες εποχές;
Κάποια πράγματα που έχουν να κάνουν με ορισμούς, εμένα λίγο με ζορίζουν. Για μένα, πάντα, οι ορισμοί κάπου με απομακρύνουν από τον στόχο. Εμένα με ενδιαφέρει ότι συμβαίνει κάτι. Κάτι που κινεί το συναίσθημα, τη σκέψη. Κάτι που σου αφαιρεί την παρουσία σου και την συνειδητοποιείς όταν τελειώνει. Έχεις χαθεί, δηλαδή, την ώρα που βλέπεις κάτι και ξανάρχεσαι. Αυτό που ξανάρχεσαι και κάποια στιγμή ξέχασες τον εαυτό σου και τον ξαναβρίσκεις, αλλά τον ξαναβρίσκεις διαφορετικό. Είσαι πιο γεμάτος με συναισθήματα, με σκέψεις, ίσως με λύσεις σε πράγματα που σε απασχολούν. Μπορεί να βρήκες κι έναν άνθρωπο που σε καταλαβαίνει μέσα από μία παράσταση, έναν που να ταυτίστηκες. Είναι πάρα πολλές οι λειτουργίες κι αυτό έχει να κάνει με το ζωντανό. Εμένα με ενδιαφέρει αν η τέχνη είναι ζωντανή. Αν μπορεί και ερεθίζει, αν μπορεί και κινητοποιεί, συναρπάζει, μαγεύει…

Εσάς, σας κάνει άλλο άνθρωπο κάθε παράσταση;
Ε, βέβαια! Εξυπακούεται! Καλύτερο και χειρότερο, άλλο άνθρωπο. Αυτή η δουλειά, είναι μια δουλειά που δεν έχει να κάνει μόνο με τα κείμενα που είναι αυτή η περιπέτεια που είναι να γνωρίσεις τον συγγραφέα, να βρεις την ιστορία που πρέπει να αφηγηθείς στον κόσμο. Το μεγαλύτερο από όλα είναι με ποιους. Το “με ποιους” είναι πολύ βασικό. Γι’ αυτό είπα ότι νιώθω τυχερός που είμαι με αυτούς. Θα μπορούσα την ίδια χρονική στιγμή να είμαι με άλλους, να συμβαίνουν τα ίδια και να μην αισθάνομαι το ίδιο. Τα πρόσωπα είναι κάτι τρομερά καθοριστικό για μία παράσταση. Αυτή η ενέργεια αυτής της παρέας με κάνει να νιώθω ευλογημένος. Με αυτούς τους ανθρώπους, με αυτό το μεγαλείο ψυχής, με αυτή την τάση για υπέρβαση, με αυτό το αίσθημα συνεργασίας, με την ευθύνη αυτή που αναλαμβάνουν την εργασία τους και πως άνθρωποι, που μπορεί στο θίασο να μην έχουν να πάρουν τα χαρτάκια για τα τσιγάρα τους, το αψηφούν και λένε πάω παραπάνω. Ναι, τελικά, μπορεί να είμαστε και πάνω από την πραγματικότητα! Όχι μόνο να την ξέρουμε, αλλά να ξέρουμε και πως θα την υπερβούμε.

Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει ένα παραθυράκι για φως, μια ελπίδα.
Ξέρεις και κάτι ακόμα; Ναι, είμαστε δίπλα σε μία καταστροφή. Φλερτάρουμε με ένα φόβο. Όλα μπορούν να συμβούν. Αν θέλουμε όμως να τιμήσουμε την ιστορία μας -και κάνω μια αναγωγή στο χρόνο- δεν υπήρχαν μόνο καλές στιγμές. Υπήρχαν και οι δύσκολες. Υπήρχαν και οι κατοχές, εμφύλιοι, δικτατορίες. Δεν ήταν όλα μια παρατεταμένη ρόδινη γραμμή. Δεν μπορούμε εμείς, ακόμα κι αν το σενάριο είναι αυτό, να αψηφήσουμε την ιστορία μας και να θέλουμε ντε και καλά να ζούμε σε έναν ονειρεμένο, παιδικό κόσμο και μόνο. Η εποχή της ανεμελιάς για όλους μας, τελείωσε. Πάμε τώρα στο παρακάτω. Δεν ζούμε το παρόν αν σκεφτόμαστε τι ωραία που ήταν πριν. Μπορεί κι αυτό που ζεις τώρα να είναι πιο ωραίο και να μην το έχεις καταλάβει. Δεν είναι σίγουρο ότι είναι άσχημο. Γιατί έχει να κάνει αποκλειστικά και μόνο με την πραγματικότητα πώς την αξιολογούσες και σε τι έδινες υπεραξία μέχρι τώρα. Αν αλλάξεις όμως την προτεραιότητα των αξιών σου κι αυτά που εκτιμάς και στους ανθρώπους είναι διαφορετικά από αυτά που εκτιμούσες πριν, μπορεί οι ποιότητες που θα ανακαλύψεις να είναι πιο ουσιαστικές από αυτές που νόμιζες ότι είχες. Πραγματικά, μπορεί όταν πας στη Σαντορίνη τώρα πια να βλέπεις το ηλιοβασίλεμα και να μη βγάζεις τη φωτογραφία να τη βλέπουν οι φίλοι σου στο facebook.

Πάρε μία γεύση από τις πρόβες!