Είναι η μοίρα του ανθρώπινου γένους; Η φυσική εξέλιξη των πραγμάτων; Ή απλά μια ακόμη στραβή παρενέργεια της ιδέας που έχει ο άνθρωπος στο μυαλό του για τη… γενιά του; Πόσο εύκολα μπορεί ένας άνδρας να χωνέψει μέσα του πως δεν είναι η συνέχεια του πατέρα του; Τι είναι αυτό που τον κάνει να ιδρώνει στην ιδέα πως δεν κατάφερε να ξεπεράσει τον αγαπημένο του μπαμπά; Και πόσο εφιαλτικό μπορεί να είναι για εκείνον το ενδεχόμενο πως όσο περνούν τα χρόνια να μεταμορφώνεται σε αντίγραφο του πατέρα του;

Από τον πατέρα Superman στον πατέρα δικτάτορα
Οι ψυχολόγοι το λένε συχνά: ο μπαμπάς είναι πάντα το πρότυπο της δύναμης για ένα παιδί. Ειδικά ένα αγόρι…
Αλλά το θυμάμαι κι από τα παιδικά χρόνια. “Ο μπαμπάς μου είναι ο πιο δυνατός του κόσμου!” σκεφτόμουν όταν τον έβλεπα να σηκώνει κάτι βαρύ ή να κάνει κάποια δουλειά που στα παιδικά μου μάτια φάνταζε δουλειά μόνο για έναν υπερήρωα.
Ποτέ δεν κατάλαβα πότε πέρασα από την κατάσταση να κοιτάζω τον πατέρα μου και να φουσκώνω από περηφάνεια, στο σημείο να αισθάνομαι τη σκιά του να με πνίγει. Ξέρεις, τότε που αρχίζεις να ενηλικιώνεσαι και θέλεις να κάνεις κάτι διαφορετικό. Ή κάτι αντιδραστικό. Ή τίποτα τέλος πάντων, αρκεί να μην συμβαδίζει με εκείνο που οι γονείς σου σού συστήνουν.

Μη βάλεις στο μυαλό σου το πρότυπο του σκληρού -από τις κακουχίες της ζωής- άντρα, του πατέρα που δουλεύει μέρα νύχτα και θέλει το παιδί του να μορφωθεί και να προκόψει στη ζωή. Αλλά, λίγο η εικόνα που εκείνος είχε πάντα στο μυαλό του για την τέλεια ζωή και τον τρόπο που πρέπει να ζήσω εγώ, λίγο τα δικά μου εφηβικά μυαλά που πετούσαν στα ουράνια και τα μεγαλεπίβολα όνειρα, η πίεση γινόταν πιο έντονη. Μέχρι να κάνω κι εγώ την χαζο-επανάστασή μου, η οποία ίσως να μην είχε να κάνει σε τίποτα με εκείνον… Και ξαφνικά ήμουν 18 και παρίστανα τον μεγάλο και ώριμο που πια έφυγε από τη θαλπωρή της φωλιάς! Τρομάρα μου…

Κεφάλαιο εμπιστοσύνη
Είναι το πιο δύσκολο πράγμα στον κόσμο. Ο τρόμος να συνειδητοποιήσεις πως ο ίδιος σου ο πατέρας δεν σε εμπιστεύεται. Θέλεις να προέρχεται από την εποχή που ήσουν μικρός και με άφηνε να κάνω πράγματα – τύπου να πατήσω το κουμπί στο ασανσέρ – για να σου δείξει πως σε εμπιστεύεται; Είναι η εσωτερική φωνή που έχει “σκαλώσει” πως πρέπει να είμαι πάντα το καμάρι του; Τη στιγμή που είδα τον οίκτο στα μάτια του, γκρεμίστηκα. Κι ας είχα “σκοτωθεί” μαζί του στο παρελθόν που μπλεκόταν στα πόδια και τις αποφάσεις μου.

Γιατί η μαμά συνήθως θα ψάξει να βρει τη δικαιολογία να καλύψει το λάθος, την αδυναμία, τη βλακεία του παιδιού της. Ο πατέρας όμως πολλές φορές είναι “αδέκαστος” και επικριτικός. Άσε που είναι άλλο να σε επικρίνει η αγαπημένη σου μητέρα για το πως φοράς το πουκάμισο και άλλο να αισθάνεσαι πως ο πατέρας σου σε θεωρεί όλιγον τι ρεμάλι ή αδύναμο ή ανίκανο. Ακόμη κι αν αυτό είναι δικό σου αυθαίρετο συμπέρασμα!

Σαν δυο σταγόνες ίδιες μοιάζουμε
“Τι εννοείς, είμαι ίδιος με τον πατέρα μου;” σου είχα φωνάξει έκπληκτος όταν μου πέταξες την κλασική ατάκα πάνω στον καβγά! Αντιλαμβάνεσαι πως μέσα στο κεφάλι ενός άνδρα επικρατεί το χάος. Γιατί την ίδια ώρα που μπορεί να με καταστρέψει η υποψία πως ο πατέρας μου δεν εγκρίνει τις ικανότητες ή τις επιλογές μου, αντίστοιχα με τρομάζει η ιδέα πως μπορεί μεγαλώνοντας να γίνομαι ίδιος με εκείνον. Όσο και να τον θαυμάζω, πάντα σκεφτόμουν “εγώ δεν θα γίνω σαν εκείνον” που έκανε αυτό ή δεν έκανε το άλλο. Όταν λοιπόν αισθανθώ ότι βαδίζω στα ίδια βήματα με τον πατέρα μου, λάθος και σωστά, μου κόβεται η ανάσα. Δεν θέλω… Θέλω να είμαι κάτι άλλο! Ένας άλλος, που όμως εμπνέει στον πατέρα του τον θαυμασμό και την εμπιστοσύνη. Κάηκες;

Που μπαίνεις εσύ στη μαγική εικόνα;
Τώρα θα μου πεις, τι φταις κι εσύ να χαθείς σαν την Αλίκη στη Χώρα του ανδρικού μυαλού; Όμως την επόμενη φορά που θα φάμε με τον αγαπημένο μου πατερούλη, μήπως να έριχνες μια κλεφτή ματιά στο μέλλον; Λέω, για να έχεις μια εικόνα για το τι θα αντιμετωπίσεις όταν τα νιάτα χαθούν. Α, και για να βάλεις καλά στο μυαλό σου πως η συζήτηση για τον πατέρα μου είναι σωστό ναρκοπέδιο… αν τον κατηγορήσεις θα με κάνεις έξαλλο. Αν πάλι πάρεις το μέρος του στην αιώνια κριτική στις επιλογές μου, τότε δημιούργησες ένα τεράαααστιο κενό μεταξύ μας. Κι αν τέλος με συγκρίνεις με εκείνον, τότε να είσαι σίγουρη πως θα με ρίξεις σε “βαριά” κατάθλιψη!

Του Λευτέρη Σαββίδη