Το “δεν θέλω σχέση”, το “θέλω να είμαι μόνος μου”, το “δεν είμαι σε φάση” είναι συχνή ανδρική ατάκα. Τουλάχιστον εκείνοι το δηλώνουν. Το έχουν συνειδητοποιήσει…

Μήπως πάσχεις όμως κι εσύ από φοβία δέσμευσης και δεν το έχεις αντιληφθεί; Για σκέψου λίγο… Για ψάξου λίγο μέσα σου… Σε πρώτη ανάγνωση θα πεις: θέλω σχέση, δεν αντέχω άλλο μόνη μου, θέλω έναν σύντροφο. Είσαι έτοιμη όμως; Μήπως κατά βάθος δεν είσαι σε φάση για σχέση; Μήπως αυτό φταίει τελικά που δεν έχεις σχέση; Μήπως έχεις βάλει κι εσύ το “χεράκι” σου και καταστράφηκαν οι σχέσεις σου -χωρίς να το καταλάβεις; Ο εσωτερικός μας κόσμος μερικές φορές μας παίζει περίεργα παιχνίδια.

1. “Συχνά κανείς φοβάται ότι είναι νωρίς για παραπάνω επένδυση” σημειώνει η ψυχολόγος Δήμητρα Ζάφειρα. “Πολλά άτομα, ιδιαίτερα αυτά που έχουν πληγωθεί στο παρελθόν χρειάζονται χρόνο για να σιγουρευτούν ότι τα συναισθήματά τους είναι αυθεντικά και ότι μπορούν να βασιστούν”.

Τσέκαρε: Μήπως κάποιος σε πλήγωσε πολύ στο παρελθόν, μήπως κουβαλάς μέσα σου ακόμα πληγές, στοιχεία που σου δημιουργούν υποσυνείδητα ένα κράτημα και δεν σε αφήνουν ελεύθερη; Μήπως μια προδοσία στο παρελθόν σε θυμώνει, μήπως πιάνεις συχνά τον εαυτό σου να λες ατάκες απαξιωτικές για τους άντρες;

2. “Άνθρωποι που βολεύτηκαν στη μοναξιά τους κλονίζονται από την παρουσία ενός συντρόφου, γιατί αναγκάζονται να κάνουν μεγάλες αλλαγές, για τις οποίες δεν είναι έτοιμοι” προσθέτει η κ.Ζάφειρα. “Μερικές φορές φαντάζει πιο βολικό και εύκολο να έχεις μόνο την ευθύνη του εαυτού σου, όση μοναξιά κι αν έχει κάτι τέτοιο”.

Τσέκαρε: Μήπως όταν σε ρωτάνε αν έχεις σχέση, απαντάς “όχι, έχω το κεφάλι μου ήσυχο”; Μήπως, σε πιάνουν κάτι κρίσεις και πέφτεις, νιώθεις μόνη, αλλά κατά βάθος απολαμβάνεις την ανεξαρτησία σου; Μήπως απολαμβάνεις πραγματικά τη μοναξιά σου; Μήπως πέρασες πολύ χρόνο μόνη, αναγκάστηκες να συμβιβαστείς με το γεγονός και σιγά-σιγά άρχισες να το απολαμβάνεις; Πρόσεχε, αυτό είναι μεγάλη παγίδα!

3. “Υπάρχουν προσωπικά ”μπλοκαρίσματα” και έντονος φόβος (ή προκατάληψη) ότι η σχέση δεν θα πάει καλά και αυτό έχει πόνο και ψυχικό κόστος. Κάποιος γίνεται φειδωλός συναισθηματικός επενδυτής όταν οι προηγούμενες εμπειρίες του, του έχουν δείξει ότι πονάει πολύ το να δένεσαι με κάποιον άνθρωπο και μετά τον χάνεις ή το να εξαρτάται μερικές φορές η δική σου ύπαρξη από τη δική του” σύμφωνα με την ψυχολόγο.

“Γιατί να επενδύσω” σκέφτεσαι “αφού αν κάτι πάλι δεν πάει καλά εγώ θα έχω χάσει και χρόνο και ενέργεια και κυρίως την πίστη μου; Αν ο άλλος δεν υπάρχει, εγώ τι θα κάνω; Οπότε γιατί να δεθώ; Είναι ασύμφορο για την ψυχική μου οικονομία” σκέφτεσαι.

Τσέκαρε: Μήπως έχεις χάσει την πίστη σου στον έρωτα; Μήπως οι ανασφάλεις σε πνίγουν κάθε φορά που μπαίνεις σε μια σχέση; Μήπως φοβάσαι συνέχεια ότι ο άλλος θα φύγει ή ότι όλα θα καταστραφούν; Μήπως οι εμπειρές σε έχουν οδηγήσει σε καταλυτικά μέσα σου συμπεράσματα και έχεις μπλοκάρει το συναίσθημα; Μήπως το “θέλω σχέση” που δηλώνεις στους φίλους σου δεν ισχύει και μόνη σου δυναμιτίζεις τις εξελίξεις γιατί κάτι μέσα σου έχει απομυθοποιήσει τα πάντα ή κάτι μέσα σου αδυνατεί να αισιοδοξεί;

4. “Η φοβία της δέσμευσης είναι συνήθης σε άτομα που έχουν βιώσει το διαζύγιο ή σοβαρά προβλήματα στη σχέση των γονιών τους. Παιδιά που προέρχονται από οικογενειακό περιβάλλον με διαταραγμένες σχέσεις έχουν βιώσει τη δέσμευση με διαστρεβλωμένο τρόπο. Σκεφτείτε βαθιά δυστυχισμένες αλλά κατ’ ανάγκη -ποιού άραγε- ”κρατημένες” οικογένειες, εκεί όπου βλέπεις τους ανθρώπους να μένουν μεν στη σχέση, αλλά να τρώνε τις σάρκες τους και να μην είναι ευτυχισμένοι. Τι αναπαράσταση δημιουργεί άραγε αυτό για τη δέσμευση; Σωστά σκέφτεστε, όχι την καλύτερη!”

Τσέκαρε: Μήπως η προσωπική σχέση των γονιών σου, μήπως τα οικογενειακά βιώματα σε έχουν επηρεάσει, αλλά με πρώτη ανάγνωση του εαυτού σου δεν το αντιλαμβάνεσαι και νομίζεις ότι δεν σε έχουν επηρεάσει;

5. “Φοβάται κανείς ότι η εντατικοποίηση της σχέσης φέρνει στενότητα χώρου, περιορισμό της προσωπικής ελευθερίας και ευθύνη… Ότι δηλαδή τα κακά φτάνουν να ξεπερνούν τα καλά!”

Τσέκαρε: Δύο πράγματα. Μήπως είχες μια “καταβροχθιστική” γονεϊκή σχέση -υπερπαρουσία της μητέρας, υπερπροστασία και κατάργηση του προσωπικού χώρου σου. Ή μήπως εξαιτίας πολύ ελευθέριων σχέσεων με τον πρώτο σημαντικό άλλο (συνήθως τη μητέρα) δεν κατόρθωσες να φτιάξεις μια σχέση άδολης αγάπης και πραγματικής αμοιβαιότητας -κι έτσι δεν έχεις δει ή βιώσει τα καλά του “κάνω μια σχέση”.

6. “Κάποια άτομα επιμένουν να είναι ερωτευμένα με τον έρωτα, και όχι με κάποιον συγκεκριμένο άνθρωπο. Για κάποιους αυτό που τους ενθουσιάζει είναι μόνιμα το στοιχείο του καινούριου, η έκπληξη. Το να μπαίνεις, όμως, σε μια σχέση σημαίνει ότι κατακτάς την ουσιαστική γνωριμία, την οικειότητα, το μοίρασμα και την εξοικείωση με όλες τις πλευρές του άλλου” τονίζει η Δήμητρα Ζάφειρα.

Τσέκαρε: Μήπως φοβάσαι ότι μπορεί να ανακαλύψεις στον άλλον μη γοητευτικές πλευρές, αλλά και ότι ενδέχεται να αποκαλυφθούν και δικές σου θαμπές πλευρές και να χαθεί το ωραίο, γυαλιστερό περιτύλιγμα. “Δεν είναι μόνο το ”φοβάμαι ότι όταν σε γνωρίσω καλύτερα δεν θα μου αρέσεις”, είναι και το ”και αν δεν σου αρέσω εγώ;””

Για σκέψου; Μήπως φταις κι εσύ λίγο και τελικά εκπέμπεις κάτι που αντιλαμβάνεται ο απέναντι; Μήπως δηλώνεις ανοιχτή, αλλά τελικά δεν είσαι;

της Ξένιας Ιωάννου

με την πολύτιμη συνεργασία της ψυχολόγου Δήμητρας Ζάφειρα