Προσοχή στα ινομυώματα!

Ο γυναικολόγος Δημήτρης Μπιλάλης γράφει για τα ινομυώματα και όλα όσα πρέπει να γνωρίζει κάθε γυναίκα!

Τα ινομυώματα είναι καλοήθεις μάζες από μυϊκό ιστό. Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι δυνατό να προκαλέσουν τη μεγέθυνση ή/και την παραμόρφωση της μήτρας ή ακόμα και του τραχήλου της μήτρας.
Τα ινομυώματα προέρχονται από λεία κύτταρα του μυομητρίου, του τοιχώματος δηλαδή της μήτρας. Είναι σύνηθες το φαινόμενο μια γυναίκα να εμφανίζει πολλαπλά ινομυώματα, αυτό όμως δεν σημαίνει πως αποκλείεται να βρεθεί μονάχα ένα.

Υπολογίζεται πως σε ένα ποσοστό 15-20 % οι γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας θα εμφανίσουν ινομυώματα, τα οποία και αρχίζουν να συρρικνώνονται με την εμμηνόπαυση.

Στις περισσότερες γυναίκες τα ινομυώματα στη μήτρα δεν προκαλούν καμία ενόχληση. Τα ινομυώματα αυτά παρακολουθούνται υπερηχο-γραφικά προκειμένου να διαπιστωθούν πιθανές αλλαγές στο μέγεθος ή τη μορφή. Είναι όμως φορές που τα ινoμυώματα μπορεί να προκαλέσουν τα ακόλουθα:

– αυξημένη αιμορραγία κατά την περίοδο και αναιμία

– αίμα ανάμεσα σε περιόδους

– πόνο και κράμπες που γίνονται περισσότερο αντιληπτά σε περίπτωση εγκυμοσύνης

– αίσθημα έντονης πίεσης σε πυελικά όργανα (πχ την ουροδόχο κύστη, το παχύ έντερο και το ορθό)

– πόνο κατά την ερωτική επαφή και σπανιότερα

– υπογονιμότητα, αποβολές και πρόωρο τοκετό

Σε ορισμένες από αυτές τις περιπτώσεις η χειρουργική αφαίρεση των ινομυωμάτων μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα ωφέλιμη.

Τα ινομυώματα μπορεί να μειώσουν τις πιθανότητες που έχει μια γυναίκα να συλλάβει, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που προβάλουν στην κοιλότητα της μήτρας, παρεμποδίζοντας έτσι την εμφύτευση του εμβρύου στο ενδομήτριο.

Επίσης, μπορεί να προκαλούν συνολική παραμόρφωση της μήτρας ή να δυσχεραίνουν τη σωστή λειτουργία των σαλπίγγων ή του τραχήλου. Υπολογίζεται ότι το 2-3% των υπογόνιμων γυναικών δεν μπορεί να συλλάβει εξαιτίας των ινομυωμάτων.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ανάλογα με το μέγεθος και τη θέση τους, τα ινομυώματα μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητες αποβολής, είτε εμποδίζοντας τη σωστή ανάπτυξη του εμβρύου, ή τροποποιώντας την παροχή αίματος στη μήτρα.

Ένα ινομύωμα μπορεί να παρεμποδίσει την εξέλιξη του φυσικού τοκετού αν εμποδίζει τη διέλευση του μωρού από τον τράχηλο. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί ο γιατρός να προτείνει καισαρική τομή.

Επίσης, μπορεί να προκαλέσουν αυξημένη αιμορραγία μετά τον τοκετό και η μήτρα να χρειαστεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα να επανέλθει στην αρχική της κατάσταση/μέγεθος.

Προβλήματα (πόνος, πίεση κά) μπορεί να υπάρχουν σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις τα ινομυώματα μπορεί να οδηγήσουν σε πρόωρο τοκετό.

Αποτελεί συχνό προβληματισμό σε γυναίκες με ινομυώματα, αν υπάρχει πιθανότητα κάποιο ινομύωμα να γίνει κακόηθες. Αν και εξαιρετικά σπάνιο (περίπου 0.2%), το λειομυοσάρκωμα απαντάται κυρίως σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.
Για το λόγο αυτό, χωρίς να υπάρχει εξαρχής έντονη ανησυχία, κάθε γυναίκα πρέπει να ελέγχει τα ινομυώματα της σε ετήσια βάση προκειμένου να διαπιστωθούν πιθανά κακοήθη στοιχεία.

Τις περισσότερες φορές η διάγνωση των ινομυωμάτων πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια της γυναικολογικής εξέτασης, με υπερηχογράφημα της μήτρας, κοιλιακό ή διακολπικό. Σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτούνται περεταίρω εξετάσεις προκειμένου η διάγνωση να είναι περισσότερο ακριβής. Οι εξετάσεις αυτές περιλαμβάνουν:

-Υστεροσαλπιγγογραφία

-Υστεροσκόπηση

-Λαπαροσκόπηση

-Μαγνητική Τομογραφία

Με τα ινομυώματα αυτό που ισχύει σε γενικές γραμμές είναι πως «αν δεν σε ενοχλούν, δεν τα ενοχλείς κι εσύ». Σε περίπτωση που υπάρχει η επιθυμία για εγκυμοσύνη εκτιμάται και αντιμετωπίζεται η κατάσταση ανάλογα με τα εκάστοτε δεδομένα. Ακόμα και στην περίπτωση που υπάρχει πρόβλημα υπογονιμότητας, η ύπαρξη ινομυωμάτων μπορεί απλά να είναι συμπτωματική και να μην απαιτείται καμία χειρουργική παρέμβαση.

-Στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες συνήθως παρατηρείται συρρίκνωση των ινομυωμάτων λόγω ελάττωσης των επιπέδων των οιστρογόνων, εκτός και αν οι γυναίκες αυτές ακολουθούν θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης.

-Εφόσον κριθεί απαραίτητη η χειρουργική αφαίρεση των ινομυωμάτων (ινωμυοματεκτομή), αυτό μπορεί να γίνει:

α) υστεροσκοπικά

β) λαπαροσκοπικά

γ) λαπαροτομικά ανάλογα με τη θέση ή/και το μέγεθος ή/και τον αριθμό των ινομυωμάτων

-Στην περίπτωση που η κύρια παρενέργεια της ύπαρξης ινομυωμάτων είναι η υπερβολική απώλεια αίματος, τότε μπορεί να πραγματοποιηθεί αφαίρεση του ενδομητρίου με ρεσεκτοσκόπιο.

-Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα ινομυώματα μπορεί να αντιμετωπιστούν φαρμακευτικά, με τη χρήση συγκεκριμένων ορμονών (GnRH αναλόγων), που προκαλούν συρρίκνωση των ινομυωμάτων και προσωρινή ανακούφιση των συμπτωμάτων. Δυστυχώς όμως τα φάρμακα αυτά δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για απεριόριστο χρόνο και συνήθως μετά τη διακοπή της χρήσης τους τα συμπτώματα επανεμφανίζονται.

-Ο πιο δραστικός τρόπος αντιμετώπισης στην περίπτωση που η ύπαρξη ινομυωμάτων προκαλεί πολλαπλά προβλήματα στην καθημερινότητα μιας γυναίκας, και η γυναίκα αυτή έχει ολοκληρώσει με βεβαιότητα την οικογένεια της, είναι η υστερεκτομή.