Όταν στην εγκυμοσύνη… δεις λίγο αίμα!

Η κολπική αιμορραγία μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Μερικά αίτια είναι σημαντικά και επικίνδυνα… Ο γυναικολόγος Δημήτρης Μπιλάλης εξηγεί τι μπορεί να συμβαίνει!

Η περίοδος της εγκυμοσύνης είναι μοναδική για κάθε γυναίκα. Είναι μια περίοδος που αν και απόλυτα φυσιολογική, συμβαίνουν αλλαγές στο σώμα της γυναίκας που μπορεί να προκαλέσουν ποικίλα ενοχλητικά συμπτώματα και επιπλοκές που χρήζουν μεγάλης προσοχής.

Για το λόγο αυτό πρέπει κάθε σύμπτωμα που ενοχλεί και επιμένει να συζητείται με το θεράποντα ιατρό. Ιδιαίτερα η κολπική αιμορραγία, μπορεί να συμβεί σε διάφορα χρονικά σημεία της εγκυμοσύνης και θέλει μεγάλη προσοχή καθώς μερικά αίτια αυτής της απώλειας αίματος μπορεί να είναι πιο σημαντικά και επικίνδυνα από κάποια άλλα.

Τα πιο συνηθισμένα αίτια αιμορραγίας στο πρώτο τρίμηνο, που δεν μας ανησυχούν ιδιαίτερα είναι:

-Αίμα (λίγο/σταγόνες ) προερχόμενο από την εμφύτευση του εμβρύου στη μήτρα, συνήθως 1 με 2 εβδομάδες μετά την πιθανή σύλληψη.

-Κάποια φλεγμονή στην πύελο ή το ουροποιητικό σύστημα. Χρήζει αντιμετώπισης.

-Μετά από σεξουαλική επαφή, και αυτό γιατί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ο τράχηλος είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος. Θα πρέπει να ενημερωθεί ο γιατρός και να κρίνει τη σοβαρότητα της κατάστασης. Σε γενικές γραμμές, οι φυσιολογικές ερωτικές επαφές δεν προκαλούν προβλήματα στην εγκυμοσύνη.

-Πολύποδες, τραχηλίτιδες και κολπίτιδες. Αντιμετωπίζονται κατά περίπτωση.

Στο πρώτο μισό της εγκυμοσύνης, η αιμορραγία μπορεί να αποτελεί σημάδι αποβολής, όμως αυτό δεν σημαίνει πως η αποβολή είναι άμεση. Στατιστικά, το 20-30% των γυναικών παρουσιάζουν κάποια απώλεια αίματος νωρίς στην εγκυμοσύνη τους, αλλά από αυτές οι μισές συνεχίζουν κανονικά χωρίς προβλήματα. Ας σημειωθεί πως το 20% περίπου όλων των κυήσεων καταλήγει σε αποβολή, με την πλειοψηφία αυτών να πραγματοποιούνται στο πρώτο τρίμηνο.

Έκτοπη κύηση είναι αυτή που το έμβρυο εμφυτεύεται έξω από τη μήτρα, συνήθως σε μία από τις σάλπιγγες. Οι έκτοπες κυήσεις συμβαίνουν σε ποσοστό περίπου 1 στις 60 εγκυμοσύνες και πρέπει να αντιμετωπιστούν εγκαίρως και με μεγάλη προσοχή.

Πολύ σπάνια το αίμα στο ξεκίνημα της εγκυμοσύνης μπορεί να οφείλεται σε μύλη κύηση (τροφοβλαστική νόσος), κατά την οποία αντί να αναπτύσσεται φυσιολογικά ένα έμβρυο, αναπτύσσεται ατάκτως μη φυσιολογικός ιστός χωρίς αιμάτωση υπό τη μορφή κυστιδίων, ενώ παράγονται μεγάλες ποσότητες β-χοριακής γοναδοτροπίνης.

Αποτελεί σπάνια και σοβαρή κατάσταση που χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση και περαιτέρω διερεύνηση.

Στη χρονική αυτή περίοδο απώλεια αίματος μπορεί να σχετίζεται με πολύ πιο σοβαρές καταστάσεις:

Συνήθως συμβαίνει στις τελευταίες 12 εβδομάδες της κύησης και το αίμα προέρχεται από την πρόωρη αποκόλληση του πλακούντα από τα τοιχώματα της μήτρας. Εμφανίζεται στο 1% των εγκύων και μπορεί να είναι ήπιας μορφής όπου απαιτείται ανάπαυση και πολύ ήπια δραστηριότητα έως πολύ σοβαρής μορφής όπου μπορεί να χρειασθεί και νοσηλεία.

Εκτός από το αίμα συνήθως υπάρχει και πόνος στην κοιλιακή χώρα η/και το στομάχι. Οι γυναίκες που κινδυνεύουν περισσότερο είναι αυτές που βρίσκονται σε προχωρημένη αναπαραγωγική ηλικία (>35 ετών), έχουν τεκνοποιήσει ξανά, έχουν υποστεί αποκόλληση πλακούντα στο παρελθόν, έχουν υψηλή πίεση (υπερτασική νόσο), έχουν υποστεί χτύπημα στην κοιλιά, έχουν υποβλεννογόνια ινομυώματα, έχουν δρεπανοκυτταρική αναιμία, καπνίζουν ή κάνουν χρήση κοκαΐνης.

Προδρομικό αποκαλούμε τον πλακούντα που βρίσκεται στο κατώτερο τμήμα της μήτρας και καλύπτει μερικώς ή εξ’ολοκλήρου τον τράχηλο. Στο υπερηχογράφημα Β επιπέδου γίνεται λεπτομερής αναφορά στη θέση του πλακούντα και σε περίπτωση που είναι αρκετά χαμηλά απαιτείται εκ νέου αξιολόγηση της κατάστασης αργότερα στην κύηση (32 εβδομάδες).

Στην πλειοψηφία των γυναικών ο πλακούντας θα βρίσκεται πιο ψηλά σχετικά με τη μήτρα χωρίς να δημιουργεί ιδιαίτερα προβλήματα. Αν όμως εξακολουθεί να βρίσκεται χαμηλά, ιδιαίτερα δε αν καλύπτει αρκετό μέρος ή ακόμα χειρότερα εξ’ ολοκλήρου τον τράχηλο, είναι σοβαρή κατάσταση και σε περίπτωση αιμορραγίας χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση (καισαρική τομή).

Αυξημένο ρίσκο για προδρομικό πλακούντα έχουν οι έγκυες που έχουν τεκνοποιήσει ξανά, προηγούμενη καισαρική τομή ή άλλο χειρουργείο στη μήτρα καθώς και η πολύδυμη κύηση.

Σε μια φυσιολογική εγκυμοσύνη τα ομφαλικά αγγεία βρίσκονται μέσα στον ομφάλιο λώρο, από το κέντρο του πλακούντα έως τον αφαλό του εμβρύου. Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις (1 στις 3000 γεννήσεις), τα αγγεία δεν προστατεύονται από τον ομφάλιο λώρο και διατρέχουν τους υμένες που καλύπτουν τον τράχηλο.

Έτσι, όταν γίνει η ρήξη του θυλακίου, δηλαδή «σπάσουν τα νερά», τα αγγεία αυτά μπορεί να υποστούν ρήξη και να προκαλέσουν αιμορραγία. Το μωρό σε αυτή την περίπτωση μπορεί να υποστεί μεγάλη απώλεια αίματος που να αποβεί μοιραία, για αυτό και στη περίπτωση αυτή απαιτείται επείγουσα καισαρική τομή.

Κολπική αιματόρροια μπορεί να αποτελεί και ένδειξη ότι επίκειται τοκετός. Μέχρι και 2-3 εβδομάδες πριν την πιθανή ημερομηνία τοκετού, μία παχύρευστη βλέννη που καλύπτει το στόμιο του τραχήλου σαν πώμα και προστατεύει την κύηση, λόγω της αρχόμενης διαστολής του τραχήλου, ξεκολλά από τα τοιχώματα του τραχήλου και απορρίπτεται περιέχοντας ίχνη αίματος.

Αν όμως το φαινόμενο αυτό παρατηρηθεί αρκετά νωρίτερα, και συνοδεύεται και από τα παρακάτω συμπτώματα, μπορεί να αποτελεί σημάδι πρόωρου τοκετού και χρήζει ιατρικής παρακολούθησης και αντιμετώπισης:

-Αίσθημα πίεσης χαμηλά στην πύελο ή την κοιλιακή χώρα

-Πόνο χαμηλά στη μέση που φαίνεται να επιμένει

-Πόνο/σφύξιμο στο στομάχι που ορισμένες φορές μπορεί να συνοδεύεται και από διάρροια

-Επαναλαμβανόμενες συσπάσεις / «πέτρωμα» της μήτρας

Σε κάθε περίπτωση η έγκυος πρέπει να ενημερώσει το θεράποντα γιατρό, περιγράφοντας με ακρίβεια τι της συμβαίνει ώστε να αντιμετωπιστεί το γεγονός με τον σωστό τρόπο.