“Μαμά, υπάρχει Άι-Βασίλης;”

Κάποια στιγμή θα συμβεί σε κάθε γονέα να έρθει αντιμέτωπος με το ερώτημα του αν υπάρχει Άγιος Βασίλης. Η ψυχολόγος Δήμητρα Ζάφειρα εξηγεί:

Με τρόμο και φόβο μήπως απογοητεύσει το παιδί της μου μιλούσε πρόσφατα η μητέρα ενός 7χρονου αγοριού, μη γνωρίζοντας τι να κάνει και πώς να διαχειριστεί το θέμα. Εμπνευσμένη από αυτό, σκέφτηκα μερικά βασικά πράγματα που μπορεί να είναι βοηθητικά σε όποιον αντιμετωπίζει κάτι παρόμοιο.

Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι το παιδί σας σάς ρωτάει κάτι τέτοιο.. ενώ μέχρι τώρα συντηρούσατε με τις πράξεις σας και υποστηρίζατε την ύπαρξη του Άι-Βασίλη. Μάθετε πρώτα από όλα πώς γεννήθηκε αυτή η απορία. Ίσως το παιδί άκουσε κάτι στο σχολείο ή υπάρχουν κομμάτια στην όλη ιστορία που δεν του φαίνονται και τόσο “λογικά”. Αν συμβαίνει το τελευταίο είναι καλύτερο να επαινέσετε τα παιδιά σας για την κριτική τους σκέψη. Στην προκειμένη περίπτωση, η αμφισβήτηση είναι ένα θετικότατο αναπτυξιακό βήμα. Όπως και να χει γνωρίζοντας τους λόγους που το παιδί σας σάς ρωτάει θα σας βοηθήσει να απαντήσετε στην ερώτησή του πιο έντεχνα.

Ένα επόμενο αναγκαίο αλλά και καλό βήμα είναι να ρωτήσετε το ίδιο το παιδί τι πιστεύει. Θα μου πείτε “απάντηση στην ερώτηση με ερώτηση;” Ναι, γιατί κερδίζετε χρόνο! Εξάλλου το ότι το παιδί κάνει ερωτήσεις δεν σημαίνει ότι είναι απαραίτητα και συναισθηματικά έτοιμο να μάθει ή να πιστέψει την αλήθεια. Ρωτώντας το λοιπόν “εσύ τι νομίζεις;” θα πάρετε μια ιδέα για το πού κινείται το παιδί σας συναισθηματικά και γνωστικά. Αν το παιδί σας πιστεύει ακόμα στον Άι-Βασίλη παρ’ όλες τις έξωθεν αμφιβολίες δεν είναι ώρα ακόμα να μάθει την αλήθεια. Ωστόσο όσο μεγαλώνει το παιδί είναι σίγουρο ότι πρέπει να την πείτε.

Πώς θα του πω την αλήθεια;

Ήρθε η ώρα λοιπόν να πείτε την αλήθεια (ανάλογα με τα μηνύματα που σας δίνει το παιδί σας). Η ερώτησή του μπορεί π.χ. να μην είναι αμφισβήτηση αλλά να ψάχνει τρόπο να του επιβεβαιώσετε την ύπαρξη του Άι-Βασίλη. Αν λοιπόν αισθάνεστε ότι το παιδί σας χρειάζεται να πιστεύει σε κάτι αγνό και μαγικό είναι πραγματικά στο δικό σας χέρι αν και πώς θα πείτε την αλήθεια.

Ωστόσο αν το παιδί είναι έτοιμο να ακούσει την αλήθεια υπάρχουν διάφοροι τρόποι να το κάνετε. Από το να πείτε ότι ο Άι-Βασίλης δεν υπάρχει και να αφήσετε τα πράγματα ανεξήγητα, το να πείτε ποιος ήταν πραγματικά είναι σίγουρα πιο ομαλό. Ο Μέγας Βασίλειος, λοιπόν, ήταν πραγματικό πρόσωπο. Έζησε πουλώντας όλη του την περιουσία υπέρ φτωχών και αδυνάτων και φροντίζοντας ιδιαίτερα τα παιδιά. Εξηγώντας στο παιδί σας (ανεξάρτητα από το αν είστε θρησκευόμενη ή όχι) ποιο ήταν το έργο του και πώς έφτασε να είναι γνωστός μέχρι σήμερα, μειώνονται οι πιθανότητες απογοήτευσης ενώ παράλληλα το παιδί λαμβάνει το μήνυμα της προσφοράς, της καλοσύνης και της γενναιοδωρίας, διαμορφώνοντας ένα πρότυπο που μπορεί και το ίδιο να συνεχίσει στη ζωή του.

Μετά από αυτή τη συζήτηση μαζί του ίσως επίσης είναι μια καλή ιδέα να εξηγήσετε στο παιδί ότι όλα τα παιδάκια κάνουν κάποια στιγμή αυτή την ερώτηση και ότι τα ίδια πρέπει να σέβονται τα συναισθήματα των συνομηλίκων τους και να μην το μοιράζονται μαζί τους αν είναι δυνατόν.

Έχετε υπόψη σας ότι μπορεί να εισπράξετε θυμό ή συναισθήματα λύπης από το παιδί σας επειδή δεν του είχατε πει την αλήθεια, ιδιαίτερα εάν αυτή την έμαθε από κάποιο παιδί ή ενήλικα. Είναι πολύ σημαντικό μολονότι φοβάστε ότι θα το δυσαρεστήσει η αλήθεια να βρείτε το θάρρος να την πείτε διότι αλλιώς θα χάσει την εμπιστοσύνη του σε σας. Μπορείτε να εξηγήσετε ότι μέχρι να έκανε την ερώτηση δεν μπορούσατε να αποκαλύψετε την απάντηση, ότι ούτως ή άλλως είναι μια ωραία ιστορία που φέρνει πάντα χαρά σε όλους και που σας άρεσε να την κρατάτε ως έχει γιατί πιστεύετε στα βαθύτερα μηνύματα που κρύβει, στο ότι δηλαδή ο Άι-Βασίλης υπάρχει και είναι μέσα στην καρδιά του καθένα, σαν το πνεύμα των Χριστουγέννων, και εκεί είναι αληθινός. Το σίγουρο πάντως είναι ότι θα πείτε στο παιδί την αλήθεια αλλά και αυτό που σας αρέσει ή έχετε ανάγκη και εσείς να πιστεύετε.

Κρατήστε την εξήγησή σας απλή και συγκεκριμένη, χρησιμοποιήστε την πραγματική ιστορία του Μέγα Βασιλείου για να περάσετε τα μηνύματα της γενναιοδωρίας και της προσφοράς, παρουσιάστε τον σαν το πνεύμα που έμεινε ζωντανό στις καρδιές και το μυαλό όλων και τέλος θυμηθείτε και σεις και μοιραστείτε με το παιδί σας πώς και πότε εσείς μάθατε την αλήθεια. Αυτή είναι η μεγαλύτερη απόδειξη ότι δεν υπάρχει Άι-Βασίλης.

Και να σας πως κάτι; Εγώ προσπάθησα να θυμηθώ και αλήθεια δεν τα κατάφερα, άρα δεν πληγώθηκα αρκετά από την αλήθεια ίσως γιατί ακόμα να πιστεύω!