Παιδί: “Καυτά” ζητήματα πειθαρχίας!

Το ζήτημα της πειθαρχίας δεν είναι πάντα απλό. Κάθε γονιός εφαρμόζει τις δικές του μεθόδους για να πείσει τα παιδιά του να υπακούσουν. Ποια είναι, όμως, τα καυτά ζητήματα της πειθαρχίας που απασχολούν τους γονείς;

Παρά τους δεκάδες κανόνες που υπάρχουν και οι ειδικοί συμβουλεύουν τους γονείς να τηρούν για να επιβάλουν πειθαρχία, όταν πρόκειται για παιδιά πάντα υπάρχουν ερωτήματα που ζητούν επιτακτικά απαντήσεις και πάντα φαίνεται ότι οι γονείς αντιμετωπίζουν διλήμματα από τα οποία συχνά δεν ξέρουν πώς πρέπει να βγουν.

«Μήπως είμαι πολύ αυστηρή; Γιατί έξω το παιδί μου συμπεριφέρεται καλά και στο σπίτι είναι διαβολάκι; Τι κάνω λάθος;» είναι μερικές μονάχα από τις ερωτήσεις που συχνά ακούγονται από τα χείλη των γονιών στην προσπάθειά τους και να βάλουν τάξη στην καθημερινότητά τους αλλά και να μην πληγώσουν τους μικρούς μπόμπιρες. Συγκεντρώσαμε, λοιπόν, χαρακτηριστικές ερωτήσεις γονέων που αφορούν την πειθαρχία και τις απαντήσαμε!

1. Πώς θα ξέρω ότι ο τρόπος που επιβάλλω την πειθαρχία έχει αποτελέσματα;
Το δεδομένο είναι ότι το αποτέλεσμα δεν γίνεται εμφανές σε μια ώρα ή σε μια βδομάδα από τη στιγμή που θα αποφασίσετε να λάβετε μέτρα για να πειθαρχήσουν τα παιδιά σας. Και φυσικά εξαρτάται από την ηλικία. Ειδικά στις μικρές ηλικίες (προσχολική και πρώιμη σχολική) η πειθαρχία είναι ένα ζήτημα συνήθειας που αποκτούν τα παιδιά. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι πρέπει να έχετε αρκετή υπομονή και πείσμα για να πετύχετε το στόχο σας μέχρι να φτάσετε στο σημείο που τα παιδιά σας αυτόματα θα πράττουν το σωστό και θα υπακούν.

Ένας τρόπος για να καταλάβετε αν είστε στο σωστό δρόμο είναι να μιλήσετε με άλλους γονείς. Σίγουρα ο καθένας ακολουθεί διαφορετική μέθοδο όμως όλοι έχουν να αντιμετωπίσουν την ίδια πρόκληση. Και συχνά ανταλλάσσουν μεταξύ τους χρήσιμες ιδέες. Ο πιο ασφαλής τρόπος, όμως, είναι να να κάνετε έναν απολογισμό. Καθίστε κάτω και σημειώστε ποια είναι τα ζητήματα στα οποία θέλετε τα παιδιά σας να είναι πειθαρχημένα, ποιες είναι οι κακές τους συνήθειες και τι έχετε επιτύχει μέχρι τώρα.

Για παράδειγμα αν ποτέ δεν πήγαιναν στο κρεβάτι στην ώρα τους και εφαρμόσατε ένα αυστηρό πρόγραμμα ύπνου τι έγινε; Τι ώρα πηγαίνουν στο κρεβάτι τους τελικά; Αν κάτι δεν λειτουργεί σωστά αναζητήστε την αιτία και αλλάξτε μέθοδο. Ο ασφαλής τρόπος, όμως , να καταλάβετε ότι δεν έχετε πληγώσει τα παιδιά σας είναι όταν εξακολουθούν να έρχονται σε σας, να κρύβονται στην αγκαλιά σας και να σας δείχνουν τρυφερότητα στις ήρεμες στιγμές τους. Αυτό σημαίνει ότι εξακολουθείτε να έχετε την εμπιστοσύνη τους, το κυριότερο μυστικό για να επιτύχετε σε κάθε στόχο σας που αφορά στην ανατροφή τους, πόσω μάλλον σε ζητήματα πειθαρχίας!

2. Φοβάμαι ότι δεν μπορώ να βρω μια ισορροπία ανάμεσα στην υπερβολική αυστηρότητα και την υπερβολική ελαστικότητα. Τι να κάνω;
«Καυτό» ερώτημα όλων των γονιών που συχνά πιάνουν τον εαυτό τους να «λυγίζει» μπροστά στα κλαμένα ματάκια του παιδιού ή να βγαίνει εκτός εαυτού όταν οι σκανταλιές ξεπερνούν το όριο! Από αυτό και μόνο καταλαβαίνετε ότι δεν είναι εύκολο να βρίσκετε πάντα τη χρυσή τομή. Επιπλέον κάθε ηλικία έχει διαφορετικές ανάγκες σε αυστηρότητα και ελαστικότητα γεγονός που απαιτεί ιδιαίτερη ευελιξία εκ μέρους των γονέων.

Ένας εμπειρικός κανόνας για να καταλάβετε αν ξεπεράσατε τα όρια έχει να κάνει με το ένστικτο. Αν είπατε όχι στο παιδί για κάτι και μετά αισθανθήκατε άσχημα τότε μάλλον ήσασταν πολύ αυστηροί ή το αντίθετο αν είπατε ναι και μετά είχατε ενοχές υπήρξατε πολύ ελαστικοί. Αυτός ο κανόνας, όμως, δεν ισχύει για τους γονείς που διαρκώς αισθάνονται ενοχές σε σχέση με τα παιδιά τους. Γι’ αυτό βάλτε τη λογική σας να δουλέψει. Αν το παιδί ζητάει επίμονα να φάει γλυκό πριν το γεύμα, γκρινιάζει συνέχεια, σας παρακαλάει και εσείς αναγκαστήκατε να γίνετε αυστηροί μαζί του γιατί ξέρετε ότι δεν θα φάει το φαγητό του τότε πράξατε ορθότατα.

Το παιδί σας πρέπει να μάθει ότι δεν θα του κάνετε όλα τα χατήρια και ειδικά αυτά που δεν το ωφελούν. Αν από την άλλη, ζητήσατε από τα παιδιά σας να μαζέψουν τα παιχνίδια τους πριν πάνε για ύπνο, το έκαναν και μόλις γυρίσατε την πλάτη το μικρότερο παιδί τα έβγαλε όλα έξω αλλά εσείς τιμωρήσατε και τους δύο γιατί δεν ξέρατε ποιος το έκανε (αν και είχατε μια υποψία) τότε σίγουρα υπήρξατε πολύ αυστηροί προς το παιδί που δεν έκανε τίποτα, ενώ παράλληλα δεν πετύχατε το σκοπό σας, να υπακούσουν σε αυτό που τους ζητήσατε. Όπως βλέπετε, τα πάντα είναι θέμα περιστάσεων, ηλικίας, χαρακτήρα των παιδιών αλλά και των γονιών!

3. Οι κανόνες που έχουμε θέσει στο σπίτι είναι ξεκάθαροι. Όμως ακόμα χρειάζεται να τους επαναλαμβάνω κάθε μέρα. Γιατί δεν πειθαρχούν τα παιδιά μου;

Η απάντηση περικλείεται στην ερώτηση! Με άλλα λόγια το παν στην πειθαρχία είναι η επανάληψη ειδικά στις νηπιακές και προσχολικές ηλικίες. Τα μικρά παιδιά μαθαίνουν με βάσει τη συνήθεια. Αν, λοιπόν, μια μέρα δεν τους υπενθυμίσετε ότι οι κανόνες που βάλατε χτες ισχύουν και σήμερα θα θεωρήσουν ως δεδομένο ότι δεν ισχύουν! Επιπλέον, ο ρόλος των παιδιών, όπως τουλάχιστον εκείνα τον αντιλαμβάνονται είναι να παίζουν.
Στους γονείς τους πέφτει το βάρος να θέσουν τα όρια, να τα μάθουν ότι εκτός από δικαιώματα έχουν και υποχρεώσεις και να θέσουν όρια. Και μόνο μέσα από την καθημερινή επανάληψη θα κατανοήσουν ότι έτσι έχουν τα πράγματα και θα πρέπει να σέβονται τα όρια που τους θέτετε. Τα μικρά παιδιά είναι σαν σφουγγάρια. Γι’ αυτό και η πειθαρχία τους γίνεται βίωμα αν ξεκινήσετε την εκπαίδευση νωρίς, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα πρέπει να επιβάλλετε στρατιωτικό νόμο στο σπίτι!

4. Όλοι λένε ότι δεν πρέπει να φωνάζουμε στα παιδιά και να διατηρούμε την ψυχραιμία μας. Τι γίνεται, όμως, όταν πραγματικά μόνο όταν θυμώσω φαίνεται να έχουν αποτέλεσμα τα λόγια μου;
Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο θυμό ως απάντηση και στο θυμό ως στρατηγική. Φυσικά και θα θυμώσετε! Είστε γονείς και η υπομονή δεν είναι ανεξάντλητη, οπότε δεν χρειάζεται να νιώθετε ενοχές. Το πρόβλημα είναι στο πώς εκφράζετε το θυμό σας. Για παράδειγμα η χειροδικία ως αποτέλεσμα του θυμού σας είναι μια κάκιστη πρακτική όσο κι αν πιστεύετε ότι είναι αναπόφευκτη. Μετατρέψτε το κύμα οργής σας σε ήπια λόγια με αυστηρό βλέμμα και κοφτή φωνή του στιλ «Αυτή τη στιγμή είμαι πραγματικά θυμωμένη που χτύπησες τον αδελφό σου και δεν θέλω να σου μιλήσω παραπάνω».

Το παιδί σας δεν μπορεί παρά να πιάσει το νόημα σε αντίθεση με το να εκραγείτε ουρλιάζοντας, γεγονός που θα το σπρώξει να αμυνθεί και να αντιδράσει χειρότερα. Επιπλέον, μην ξεχνάτε ότι υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο να υψώσετε τον τόνο της φωνής σας με το να ουρλιάζετε θυμωμένα. Θα πρέπει να ουρλιάξετε μόνο εάν θέλετε να προειδοποιήσετε το παιδί σας για κάποιον κίνδυνο που το απειλεί, όπως π.χ. ένα διερχόμενο αυτοκίνητο, όχι για να το πειθαρχήσετε, γιατί σε αυτήν την περίπτωση θα ήταν λογικό να το κάνετε!

Τέλος πριν φτάσετε στο σημείο να εκραγείτε από τη συμπεριφορά του παιδιού σας αναλογιστείτε γιατί συμπεριφέρεται έτσι. Μήπως σας δοκιμάζει; Γιατί το κάνει; Τι θέλει να σας πει; Μήπως είναι ένας τρόπος να αποκτήσει μεγαλύτερη ανεξαρτησία; Αν ψάξετε κάτω από την επιφάνεια θα αντιληφθείτε ότι καμία συμπεριφορά των παιδιών δεν είναι ανεξήγητη. Επομένως το να τους φωνάζετε απλώς επιτείνει το πρόβλημα χωρίς να το λύνει.