Αμέτρητα προϊόντα στα ράφια του σούπερ μάρκετ σου κλείνουν το μάτι. Τα ψώνια είναι μια συνηθισμένη δραστηριότητα που ίσως δεν την αντιμετωπίζουμε με τη σοβαρότητα που της αναλογεί. Για παράδειγμα: διαβάζεις τις ετικέτες πριν βάλεις το προϊόν στο καλάθι σου; Ξέρεις τι σημαίνει το κάθε σηματάκι; Τι πρέπει να προσέξεις, τι να αποφύγεις; Πώς να ψωνίσεις έξυπνα χωρίς να βγεις εκτός προϋπολογισμού;
ΠΡΟΣΕΞΕ ΜΗΠΩΣ ΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΠΟΥ ΑΓΟΡΑΖΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΑΛΛΟΙΩΜΕΝΑ;
Ο Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος Κωνσταντίνος Αποστολάκης εξηγεί τους κινδύνους που κρύβονται πίσω από τη λάθος αποθήκευση των τροφίμων το καλοκαίρι: “Η αύξηση της θερμοκρασίας το καλοκαίρι επιταχύνει τη γρήγορη αλλοίωση των τροφίμων και τον κίνδυνο τροφικών δηλητηριάσεων. Θα πρέπει επομένως να είμαστε πολύ προσεκτικοί τόσο στην αγορά και συντήρηση των τροφίμων, όσο και στην επιλογή των χώρων μαζικής εστίασης, κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών.
Πώς θα είσαι σίγουρη για τα τρόφιμα που αγοράζεις
Γενικά
– Έλεγξε τα βασικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των τροφίμων (χρώμα, οσμή, γεύση) καθώς και την ημερομηνία λήξεώς τους.
– Μην επιλέγεις και μην αφήνεις τρόφιμα εκτεθειμένα στον ήλιο ή στα έντομα.
– Τοποθέτησε τα τρόφιμα που απαιτούν συντήρηση υπό ψύξη, όσο πιο γρήγορα γίνεται στο ψυγείο μετά την αγορά τους.
Χυμοί – Εμφιαλωμένα νερά
– Αγόραζε χυμούς και εμφιαλωμένα νερά από ψυγεία που λειτουργούν σωστά (θερμοκρασίες μικρότερες των 7OC). Θα καταλάβεις αν κάτι δεν πάει καλά, μόλις ανοίξεις την πόρτα του ψυγείου.
– Τήρησε τις σωστές συνθήκες διατήρησης για χυμούς και εμφιαλωμένα νερά. Μετά το άνοιγμα του χυμού φύλαξέ τον στο ψυγείο και κατανάλωσέ τον εντός εύλογου χρονικού διαστήματος.
– Μην αγοράζεις χυμούς και εμφιαλωμένο νερό που είναι εκτεθειμένα στον ήλιο. (Ακόμη και μέσα από την γυάλινη πόρτα ενός ψυγείου)
Παγωτά
– Αγόρασέ τα από καταψύκτες που λειτουργούν σωστά. Οι καταψύκτες: πρέπει να λειτουργούν σε θερμοκρασίες μικρότερες από – 18 OC, να μην είναι εκτεθειμένοι στον ήλιο, να κλείνουν ερμητικά και να μην σχηματίζεται πάγος στο εσωτερικό τους.
– Μην αγοράζεις παγωτά που εμφανίζουν ελαττώματα στη συσκευασία τους και είναι μαλακά (παραμορφωμένες ή σχισμένες συσκευασίες κ.λ.π) διότι αυτό υποδηλώνει είτε προβλήματα στην λειτουργία του καταψύκτη, είτε το παγωτό έχει εν μέρει αποψυχθεί και επανακαταψυχθεί, είτε λανθασμένους χειρισμούς από το προσωπικό στους τρόπους μεταφοράς, μεταχείρισης και διάθεσης των παγωτών στα σημεία πώλησης.
– Αποθήκευσε στην κατάψυξη του σπιτιού σου το παγωτό όσο το δυνατό γρηγορότερα μετά την αγορά του.
– Για προμήθεια χύμα παγωτού, επίλεξε καταστήματα που εφαρμόζουν κατάλληλα μέτρα υγιεινής (καθαριότητα του χώρου, προσωπικό με καθαρά ρούχα, σερβίρισμα με καθαρά εργαλεία).
– Πριν την κατανάλωση του παγωτού παρατήρησε για τυχόν σχηματισμό κρυστάλλων στο εσωτερικό της μάζας του.
ΔΙΑΒΑΣΕ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΤΗΝ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ
Σίγουρα θα έχεις παρατηρήσει πως οι συσκευασίες είναι γεμάτες από διάφορα σύμβολα και ενδείξεις. Αν όλα αυτά σου φαίνονται κινέζικα, μάθε πως από αυτές τις πληροφορίες θα σιγουρευτείς αν πράγματι ένα προϊόν είναι το κατάλληλο για σένα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) έχει θεσπίσει κανόνες σήμανσης για τα τρόφιμα, με σκοπό να βοηθήσει όλους τους Ευρωπαίους καταναλωτές να γνωρίζουν τι αγοράζουν. Οι κανόνες αποσκοπούν, στη διασφάλιση ολοκληρωμένης ενημέρωσης των καταναλωτών, για τα προϊόντα διατροφής, που αγοράζουν.
Στην παρακάτω εικόνα μπορείς να δεις τις περισσότερες από αυτές τις ενδείξεις και τι σημαίνουν, όπως τις έχεις αναρτήσει το Κέντρο Προστασία Καταναλωτών ΚΕΠΚΑ!
Ενδεικτικά δες τι πληροφορίες μπορείς να πάρεις από κάθε ένδειξη επάνω στην συσκευασία, όπως τις επεξηγεί το ΚΕΠΚΑ.
– Κατάλογος συστατικών
: όλα τα συστατικά πρέπει να αναγράφονται κατά φθίνουσα τάξη μεγέθους του βάρους (εξαίρεση: μείγματα φρούτων ή λαχανικών), συμπεριλαμβανομένων εκείνων, που είναι γνωστό ότι προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις (π.χ. φιστίκια, γάλα, αβγά, ψάρι). Για τα συστατικά που περιγράφονται, με την ονομασία του προϊόντος (π.χ. “ντοματόσουπα”), με εικόνες ή με λέξεις (π.χ. “με φράουλες”) ή τα οποία είναι βασικά για το χαρακτηρισμό ενός τροφίμου (π.χ. “τυρί με ελιά”), πρέπει να αναγράφεται, επίσης, το ποσοστό τους.
– Διατήρηση: η “ημερομηνία λήξης” και η ημερομηνία, που αναφέρεται, στην “ανάλωση κατά προτίμηση πριν από” δηλώνουν, για πόσο καιρό θα παραμείνει φρέσκο το τρόφιμο και θα είναι ασφαλής η κατανάλωσή του. Η “ημερομηνία λήξης” χρησιμοποιείται, για τρόφιμα, που χαλούν εύκολα (π.χ. κρέας, αβγά, γαλακτοκομικά). Δεν πρέπει να καταναλώνουμε προϊόντα, μετά την “ημερομηνία λήξης” τους, επειδή μπορεί να πάθουμε τροφική δηλητηρίαση.
Η “ανάλωση κατά προτίμηση πριν από” χρησιμοποιείται, για τρόφιμα, που μπορούν να διατηρηθούν περισσότερο καιρό (π.χ. δημητριακά, ρύζι, μπαχαρικά). Δεν κινδυνεύουμε, εάν καταναλώσουμε το προϊόν, μετά την ημερομηνία, που δηλώνεται, αλλά μπορεί να έχει αρχίσει να χάνει τη γεύση του και την υφή του.
– Βιολογικό: η χρήση της λέξης “βιολογικό“, σε ετικέτες, ρυθμίζεται, αυστηρά, από τη νομοθεσία της Ε.Ε. Οι παραγωγοί, που πληρούν τους απαιτούμενους όρους, μπορούν να χρησιμοποιούν το ευρωπαϊκό λογότυπο “Βιολογική γεωργία-Σύστημα ελέγχου Ε.Κ.”.
– Γενετικά Τροποποιημένοι Οργανισμοί (Γ.Τ.Ο.): η σήμανση είναι υποχρεωτική, για προϊόντα, που περιέχουν Γ.Τ.Ο., σε ποσοστό άνω του 0,9%. Όλες οι ουσίες που προέρχονται από Γ.Τ.Ο πρέπει να αναφέρονται, στον κατάλογο των συστατικών, με τις λέξεις “γενετικά τροποποιημένο”.
– Προέλευση: η ένδειξη της χώρας ή της περιφέρειας προέλευσης είναι υποχρεωτική, για ορισμένες κατηγορίες προϊόντων, όπως το κρέας, τα φρούτα και τα λαχανικά.
ΤΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΩ ΣΤΗ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ
Συχνά ακούς για προϊόντα που υπόσχονται πως μπορούν να βοηθήσουν την υγεία σου ή και να διορθώσουν την σιλουέτα σου. Γνωρίζεις όμως τι επιτρέπεται να αναγράφεται και τι όχι; Πώς είσαι σίγουρη ό,τι τα προϊόντα που αγοράζεις είναι όντως light;
Υπάρχουν κανόνες της Ε.Ε, για να διασφαλίζεται ότι κάθε ισχυρισμός, σχετικά με την υγιεινή ή θρεπτική αξία, ο οποίος αναγράφεται, στις συσκευασίες τροφίμων, είναι αληθινός και βασίζεται, σε επιστημονικά στοιχεία.
– Ισχυρισμοί, όπως “χαμηλά λιπαρά” ή “πλούσιο σε ίνες”, πρέπει να αντιστοιχούν, σε εναρμονισμένους ορισμούς, έτσι ώστε να σημαίνουν το ίδιο πράγμα, σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. Για παράδειγμα, ο ισχυρισμός “πλούσιο σε ίνες” μπορεί να χρησιμοποιηθεί, μόνο σε προϊόντα, με περιεκτικότητα τουλάχιστον 6g ίνων ανά 100g. Τα τρόφιμα, με πολλά λιπαρά ή ζάχαρη, δε μπορούν να φέρουν, στην ετικέτα τους, ισχυρισμούς, όπως “περιέχει βιταμίνη C”.
– Οι ισχυρισμοί, για υγιεινές ιδιότητες, όπως “κάνει καλό στην καρδιά”, επιτρέπονται, μόνον εφόσον μπορούν να αποδειχθούν, επιστημονικά. Δεν είναι δυνατόν να αναφέρεται θετικός ισχυρισμός, για υγιεινές ιδιότητες, στην ετικέτα ενός προϊόντος, που περιέχει πολύ αλάτι, λιπαρά ή ζάχαρη.
Οι ακόλουθοι ισχυρισμοί, για υγιεινές ιδιότητες, απαγορεύονται:
– Ισχυρισμοί, για την πρόληψη, αντιμετώπιση ή θεραπεία ανθρώπινων νοσημάτων
– Ισχυρισμοί, που αναφέρονται, σε ποσοστό ή ποσότητα απώλειας βάρους
– Αναφορά ότι επιτρέπεται, ρητά ή συνιστάται, από γιατρούς
– Ισχυρισμοί, που υποδηλώνουν ότι μπορεί να επηρεαστεί η υγεία, εάν δεν καταναλωθεί το τρόφιμο.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΕΞΥΠΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ
Εκτός από την θρεπτική τους αξία, αλλά και την ασφάλεια, καλό είναι να φερθείς έξυπνα και σαν καταναλωτής. Πόσες φορές δεν έχεις παρασυρθεί από τα ράφια του σούπερ μάρκετ, με αποτέλεσμα στο ταμείο ο λογαριασμός να είναι τσιμπημένος;
Το Ινστιντούτο Καταναλωτών ΙΝΚΑ σου δίνει έξυπνες συμβουλές για να μην παρασυρθείς και να ψωνίσεις έξυπνα και οικονιμικά:
1. Φρόντισε να έχεις ετοιμάσει από πριν έναν κατάλογο με τα είδη που χρειάζεσαι.
2. Πρόσεξε πολύ τις ειδικές προσφορές: εσύ θα κρίνεις εάν τελικά συμφέρει “να πληρώσεις δύο και να πάρεις τρία” που ίσως να μη χρειάζεσαι.
3. Απόφυγε να αγοράζεις ένα προϊόν, όταν δεν σου είναι απαραίτητο.
4. Καθόρισε ένα συγκεκριμένο ποσό στις αγορές σου, για να μην σε “παρασύρουν” οι επιθυμίες της στιγμής.
5. Να επωφελείσαι από τις ευκαιρίες μόνο όταν είναι αναγκαίο.
6. Τα παιδιά είναι ευάλωτα στη διαφήμιση: Απόφυγε να ικανοποιήσεις όλες τις επιθυμίες τους.
7. Μην ντρέπεσαι να φύγεις από το σούπερ μάρκετ έχοντας κάνει λίγα ψώνια.