Χάνεις κιλά και τα ξαναπαίρνεις; Τι μπορεί να φταίει; Πως να το “σώσεις”;

Φαινόμενο “γιο-γιο” ή φαινόμενο “ακορντεόν”. Τι είναι; Το γνωστό “σκηνικό” που βλέπουμε το δείκτη της ζυγαριάς μας να ανεβοκατεβαίνει. Χάνουμε κιλά, παίρνουμε κιλά, ξαναχάνουμε και ξαναπαίρνουμε. Το έχω πάθει κι εγώ, κι εσύ, αλλά και πολλές διάσημες που κατά καιρούς τις βλέπουμε με τελείως διαφορετικό σώμα. Άρα μιλάμε ξεκάθαρα για ένα φαινόμενο που αντιμετωπίζουν όλες οι γυναίκες, χωρίς εξαίρεση.

Αλήθεια όμως, γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί μετά από τόσο αγώνα για να χάσουμε κάποια κιλά, τα παίρνουμε ξανά; Φταίμε εμείς ή ο οργανισμός μας; Η απάντηση βρίσκεται κάπου στη μέση αγαπητή μου αναγνώστρια. Και για να σταματήσεις να αναρωτιέσαι, αποφάσισα να απευθυνθώ στην Κλινική Διαιτολόγο – Διατροφολόγο Γεωργία Καπώλη, ώστε να μας πει τους βασικούς λόγους που αντιμετωπίζουμε αυτό το πρόβλημα, αλλά και μερικές λύσεις για να το σταματήσουμε. Τι μας λέει η ίδια, λοιπόν;

Η “ανακύκλωση βάρους”, γνωστή και ως φαινόμενο “γιο-γιο” είναι πολύ συνηθισμένη στα άτομα που έχουν αρκετά χρόνια αυξημένο σωματικό βάρος, με αποτέλεσμα η συντήρηση των χαμένων κιλών να φαίνεται δύσκολη. Ωστόσο, η αναγνώριση των διατροφικών παρατυπιών και τροποποίηση της διατροφικής συμπεριφοράς μπορεί να οδηγήσει στην μακροχρόνια σταθεροποίηση του σωματικού βάρους.

ΟΙ ΛΟΓΟΙ ΠΟΥ ΣΟΥ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ

Άστατα γεύματα και αυξημένη κατανάλωση γλυκών
Έχει αποδειχθεί πολλές φορές ότι άτομα που καταναλώνουν 1-2 γεύματα ημερησίως δε πετυχαίνουν τα επιθυμητά αποτελέσματα για απώλεια βάρους. Τρώγοντας μικρά και συχνά γεύματα πετυχαίνουμε να ενεργοποιούμε τον μεταβολισμό μας και να κάνει περισσότερες καύσεις. Στην ουσία “εκπαιδεύουμε” τον οργανισμό μας να καίει αυτά που καταναλώνουμε, αφού “γνωρίζει” ότι μετά από λίγες ώρες θα ξανά γίνει πρόσληψη τροφής. Στην άλλη περίπτωση τα αποθηκεύει σε λίπος για να έχει απόθεμα ενέργειας. Επιπλέον, όταν μένουμε πολλές ώρες νηστικοί πέφτουν τα επίπεδα σακχάρου, με αποτέλεσμα να θέλουμε να τρώμε περισσότερα γλυκά. Έτσι, είναι σημαντικό να ακολουθούμε μικρά και συχνά γεύματα και να τρώμε ανά 3 ώρες.

Αυξημένη κατανάλωση πρόχειρου φαγητού
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής και η πολύωρη παραμονή στη δουλειά έχει μειώσει τη διάθεση χρόνου στο μαγείρεμα, με αποτέλεσμα να τρώμε πολλές φορές έτοιμο φαγητό, το οποίο είναι πλούσιο σε θερμίδες, κορεσμένα και trans λιπαρά οξέα, τα οποία όχι μόνο μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση βάρους αλλά ταυτόχρονα ενισχύουν την αποθήκευση κοιλιακού λίπους.

Συναισθηματική υπερφαγία
Το να αφήνουμε τα συναισθήματά μας να επηρεάζουν το πόσο και πως τρώμε, αντί να ακούτε την πείνα μας, οδηγεί συχνά στην επαναπρόσληψη των κιλών που χάσαμε. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η συναισθηματική φόρτιση μειώνει τα επίπεδα σερετονίνης, οδηγώντας στην αυξημένη ακανόνιστη κατανάλωση γλυκών και λιπαρών τροφίμων, των οποίων το υψηλό θερμιδικό περιεχόμενο μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση βάρους. Ταυτόχρονα, το άγχος ανεβάζει τα επίπεδα της κορτιζόλης, που είναι η υπεύθυνη ορμόνη για την εναπόθεση λίπους στην κοιλιά.

Ξεχνάμε να πιούμε νερό
Έχει παρατηρηθεί ότι πολλές φορές τα πρώτα σημάδια της δίψας λαμβάνονται λανθασμένα ως ένδειξη πείνας και έτσι πολλοί καταφεύγουν στην άσκοπη κατανάλωση τροφής. Αυτό γιατί στην προσπάθεια του σώματος να αντιμετωπίσει την ανεπαρκή παρουσία υγρών αναζητά την πρόσληψη λιπαρής τροφής, αφού ο μεταβολισμός των λιπών αποδίδει αρκετά μεγάλη ποσότητα νερού συγκριτικά με το μεταβολισμό των υδατανθράκων και των πρωτεϊνών.

Ανεπάρκεια βιταμινών
Τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου, βιταμίνης Β12, βιταμίνης D, μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την σταθεροποίηση βάρους. Συγκεκριμένα, ο σίδηρος αποτελεί το στοιχείο που εφοδιάζει τα κύτταρα με οξυγόνο, με αποτέλεσμα η ανεπάρκειά του να μειώνει τις βιολογικές καύσεις, να διαταράσσει τον εμμηνορρυσιακό κύκλο και να αυξάνει την όρεξη. Οι βιταμίνες B12 και D εμπλέκονται στο μεταβολισμό των πρωτεϊνών, λιπών και υδατανθράκων και στη λειτουργία των μυών, με άμεση συνέπεια η έλλειψή τους να δυσχεραίνει την απώλεια κιλών.

Λήψη φαρμάκων και ορμονικές διαταραχές
Μπορεί να προκαλέσουν κατακράτηση υγρών και αυξημένη όρεξη, που αποτελούν κύριους λόγους προσθήκης βάρους. (Φάρμακα: αντικαταθλιπτικά, αντισταμινικά, αντιβίωση, αντιψυχωσικά, αντιφλεγμονώδη. Ορμονικές διαταραχές: υποθυρεοειδισμός, εμμηνόπαυση, υπερινσουλιναιμία, επινεφριδιακή ανεπάρκεια/σύνδρομο cushing)

ΠΩΣ ΝΑ ΤΟ “ΣΩΣΕΙΣ”

Μικρά και συχνά γεύματα
Με αυτόν τον τρόπο, διατηρούνται σταθερά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και μειώνεται το αίσθημα πείνας και η κατανάλωση φαγητού.

Υγιεινά σνακ
Έχουμε πάντα μαζί κάποιο υγιεινό σνακ (μπάρες δημητριακών ολικής αλέσεως, φρούτα, χυμό, ανάλατοι ξηροί καρποί). Το να έχετε άμεσα διαθέσιμο κάποιο τρόφιμο, σας προφυλάσσει από το να καταναλώσετε κάτι πλούσιο σε θερμίδες και λίπος, γεγονός το οποίο επηρεάζει αρνητικά την προσπάθειά σας να χάσετε ή να διατηρήσετε τα κιλά σας.

Η σωστή ποσότητα και ποιότητα των τροφίμων
Δεν υπάρχουν τρόφιμα που απαγορεύονται, ούτε τρόφιμα που πρέπει να υπερακαταναλώνονται. Όλα τα τρόφιμα συνεισφέρουν στην κάλυψη των θρεπτικών απαιτήσεων, αρκεί να καταναλώνονται σε κανονικές ποσότητες και στη σωστή συχνότητα.

Καθημερινά φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκομικά, ανάλατους ξηρούς καρπούς, τρόφιμα ολικής αλέσεως
Αποτελούν τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες, βιταμίνες, μέταλλα και αντιοξειδωτικά, που αυξάνουν τον κορεσμό και μειώνουν την απορρόφηση του διατροφικού λίπους.

Άφθονα υγρά
Η κατανάλωση υγρών (νερό, χυμοί, ημίπαχο γάλα, καφές, τσάι, ροφήματα) μπορεί να μειώσει αισθητά την όρεξη και την τάση για υπερκατανάλωση φαγητού και ιδιαίτερα λιπαρών τροφίμων. Καλό είναι καθημερινά να πίνουμε 1.5 λίτρο νερού.

Ημερολόγιο καταγραφής γευμάτων και συναισθημάτων
Είναι ένας εύκολος τρόπος για να αναγνωρίζουμε ποια συναισθήματα τελικά μας οδηγούν στην υπερφαγία. Συνεπώς, από την στιγμή που καταλαβαίνουμε, σε ποιες στιγμές είμαστε επιρρεπείς στο φαγητό, μπορούμε να βρούμε ευκολότερα τρόπο για να το ξεπεράσουμε. Για παράδειγμα, εάν τρώμε όταν νιώθουμε μοναξιά, κανονίζουμε συχνότερες εξόδους με αγαπημένα πρόσωπα, προκειμένου να μην χρησιμοποιούμε το φαγητό ως μέσο για να καλύψουμε το συναισθηματικό κενό που μας δημιουργεί η μοναξιά.

Επιμέλεια: Ιωάννα Κούρου