Κι όμως! Το βάρος μπορεί να είναι αιτία υπογονιμότητας!

Το ήξερες ότι είναι δύσκολο να συλλάβεις όταν ο δείκτης μάζας σου είναι μικρότερος του φυσιολογικού; Ισχύει όμως και το αντίθετο: όταν είναι μεγαλύτερος του φυσιολογικού. Ο γυναικολόγος Δημήτρης Μπιλάλης σου εξηγεί…

Η υπογονιμότητα μπορεί να οφείλεται σε παθολογικές καταστάσεις του γυναικείου ή και του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος, ενώ σε ένα σχετικά μεγάλο ποσοστό τα αίτια παραμένουν απροσδιόριστα παρά το λεπτομερή έλεγχο.

Μεταξύ άλλων, ένας σημαντικός παράγοντας που φαίνεται να επηρεάζει τη γονιμότητα είναι το σωματικό βάρος.

Σε ένα άτομο ελλειποβαρές ή που έχει χάσει απότομα πολλά κιλά, μπορεί να διαταραχθεί η παραγωγή και μεταβίβαση ενός πολύ σημαντικού, σύνθετου ορμονικού «μηνύματος» που ξεκινά από τον εγκέφαλο, τόσο σε γυναίκες όσο και άνδρες. Το «μήνυμα» αυτό, περιλαμβάνει τη σωστή παραγωγή και δράση μιας ομάδας ορμονών που έχουν σαν τελικό αποτέλεσμα:

-στις γυναίκες, την παραγωγή ωαρίων στις ωοθήκες και την προετοιμασία της μήτρας για επικείμενη εγκυμοσύνη,

-στους άνδρες, την παραγωγή και ωρίμανση σπέρματος στους όρχεις.

Ο βαθμός που φαίνεται να επηρεάζεται η γονιμότητα στα ελλειποβαρή άτομα ποικίλει.

Στις γυναίκες, οι ωοθήκες μπορεί να εξακολουθούν να παράγουν ωάρια και να τα απελευθερώνουν με την ωορρηξία, αλλά να διαταράσσεται η παραγωγή των ορμονών που είναι υπεύθυνες για την πάχυνση και προετοιμασία του ενδομητρίου. Το ενδομήτριο είναι το εσωτερικό κάλυμμα της μήτρας, εκεί που εμφυτεύεται το έμβρυο ώστε να ξεκινήσει η εγκυμοσύνη.

Σε πολύ πιο σοβαρές καταστάσεις, αναστέλλεται η ωορρηξία και η γυναίκα παύει να έχει σταθερή περίοδο ή η περίοδος απουσιάζει. Αυτό κάνει τη φυσική σύλληψη ακόμα πιο δύσκολη.

Στους άνδρες, μπορεί να εμφανισθεί πρόβλημα τόσο στην παραγωγή όσο και τη λειτουργία των σπερματοζωαρίων με αποτέλεσμα, ο αριθμός των σπερματοζωαρίων που απελευθερώνονται με την εκσπερμάτιση να είναι μικρότερος του φυσιολογικού, και η γονιμοποιητική τους ικανότητα περιορισμένη.

Στις παραπάνω περιπτώσεις, η προτεινόμενη θεραπεία είναι η «επιστροφή» του ατόμου στο ιδανικό του βάρος με σωστή διατροφή.

Εναλλακτικά, μπορεί να χρησιμοποιηθούν συγκεκριμένα ορμονικά σκευάσματα, προκειμένου να αποκατασταθεί η ισορροπία στην παραγωγή και μεταβίβαση του σύνθετου ορμονικού μηνύματος που προαναφέραμε, με απώτερο σκοπό τη σωστή λειτουργία των ωοθηκών και των όρχεων.

Τα φάρμακα αυτά όμως, πέραν του ότι απαιτούν μεγάλη προσοχή στη χορήγηση τους, έχουν και υψηλό κόστος.

Αντίστοιχα φαινόμενα μπορεί να παρουσιαστούν και στα άτομα που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα.

Η υπερβολική αύξηση του σωματικού βάρους είναι δυνατό να προκαλέσει την αύξηση των επιπέδων ινσουλίνης στις γυναίκες, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στην υπερπαραγωγή ανδρικών ορμονών και την αναστολή της ωορρηξίας.

Το φαινόμενο αυτό είναι ιδιαίτερα συχνό σε γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.

Έγκυρες μελέτες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι, για τις παχύσαρκες υπογόνιμες γυναίκες, στις οποίες δεν έχει διαπιστωθεί κάποιος άλλος παράγοντας υπογονιμότητας, η πλέον ενδεικνυόμενη και αποτελεσματική θεραπεία είναι η απώλεια βάρους με σωστή δίαιτα.

Είναι αρκετές οι γυναίκες που, χωρίς καμία άλλη ιατροφαρμακευτική παρέμβαση, κατορθώνουν να μείνουν έγκυες χάνοντας το περιττό βάρος.

Ακόμα και οι υπέρβαρες γυναίκες που πρέπει τελικά να τους χορηγηθεί κάποιο ορμονικό σκεύασμα, χρειάζεται πρώτα να χάσουν βάρος, αν θέλουν να ανταποκριθούν καλύτερα στη φαρμακευτική αγωγή.

Σε κάθε περίπτωση, πριν από κάθε προσπάθεια τεκνοποίησης, είναι πολύ σημαντικό να διαπιστωθεί κατά πόσον τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα παχύσαρκων γυναικών βρίσκονται στα φυσιολογικά επίπεδα και να αποκλεισθεί η ύπαρξη κάποιου σοβαρού μεταβολικού παράγοντα που προκαλεί την παχυσαρκία.

Η σωστή διατροφή και άσκηση, παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη διατήρηση του ιδανικού βάρους και γενικά της καλής κατάστασης του οργανισμού.

Όμως, η υπερβολική, πολύ έντονη άσκηση, μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχή της λειτουργίας των ωοθηκών και μειωμένη παραγωγή σπέρματος. Βέβαια είναι πολύ δύσκολο να προσδιοριστεί για μια συγκεκριμένη γυναίκα ή άνδρα, πόση άσκηση θεωρείται «υπερβολική».

Ενασχόληση με το αγαπημένο σπορ ή επίσκεψη στο γυμναστήριο δύο έως τρεις φορές την εβδομάδα χωρίς υπέρβαση των ορίων αντοχής θεωρείται ιδιαίτερα ωφέλιμη για τον οργανισμό χωρίς καμία αρνητική επίδραση στη γονιμότητα.

Συμπέρασμα!

Ολοένα και περισσότερα στοιχεία αποδεικνύουν τον πολύ σημαντικό ρόλο που παίζει η διατήρηση του ιδανικού βάρους στην γονιμότητα τόσο των γυναικών όσο και των ανδρών.

Για το ζευγάρι που προσπαθεί να τεκνοποιήσει, κρίνεται απαραίτητη η στροφή προς ένα πιο υγιεινό τρόπο ζωής, που περιλαμβάνει το συνδυασμό σωστής διατροφής και άσκησης και την αποφυγή βλαβερών συνηθειών όπως η πολυφαγία και το κάπνισμα.

Ιδιαίτερα η σωστή διατροφή, παρέχοντας στον οργανισμό όλα τα απαραίτητα συστατικά για τη σωστή λειτουργία του, αυξάνει τις πιθανότητες όχι μόνο για την επίτευξη της εγκυμοσύνης, αλλά και τη γέννηση ενός υγιούς παιδιού. Και αυτό είναι πιο σημαντικό από κάθε τι άλλο.