Minimal! Η τέχνη της αφαίρεσης στο σπίτι σου…

Η εντύπωση που έχουμε ότι ο μινιμαλισμός είναι ένα καινούριο καλλιτεχνικό κίνημα είναι απόλυτα εσφαλμένη! Σαν γνήσιο τέκνο του Μοντερνισμού γεννήθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα μέσα στο νεωτεριστικό καλλιτεχνικό κίνημα της Art Nouveau, για να ακολουθήσει μια αυτόνομη και ενδιαφέρουσα πορεία μέσα στα επόμενα χρόνια και να φτάσει στις μέρες μας.

Είναι επηρεασμένος από μεγάλα και σημαντικά κινήματα του Μοντερνισμού όπως:

– Tη φιλοσοφημένη καλλιτεχνικότητα της Art Nouveau, απαλλαγμένη από την έντονα διακοσμητική της διάθεση.

– Tον ευφάνταστο νεωτερισμό της Art Deco, που πλέον δεν διακοσμεί αλλά γυμνώνει από οτιδήποτε περιττό.

– Tη λειτουργικότητα του κινήματος Bauhaus, που είναι στηριγμένο στο Arts & Crafts της Art Nouveau. Μέσα από το Bauhaus ο Μινιμαλισμός δανείζεται στοιχεία από το Φουτουρισμό, τον Κονστρουκτιβισμό, το Ντανταϊσμό, τον Εξπρεσιονισμό και το Σουρεαλισμό και αποκτά τις βασικές αρχές που τον διέπουν

– Tην ανατρεπτικότητα του Μεταμοντέρνου κινήματος (Postmodern) που του δίνει τη δυνατότητα να είναι ευέλικτος με τους αυστηρούς κανόνες του Μοντερνισμού

– Τη βιολογική, οικολογική και οργανική αρχιτεκτονική του κινήματος του Μέσου Αιώνα (Mid-Century), που αναπτύχθηκε στο διάστημα 1933-1965 και του χαρίζει φρεσκάδα και καθαρότητα στις φόρμες

– Tην παραδοσιακή Ιαπωνική Αρχιτεκτονική που του δανείζει στοιχεία απλότητας και ηρεμίας.

Συνοψίζοντας τα παραπάνω καταλαβαίνουμε ότι ο Μινιμαλισμός πρεσβεύει μια διαφορετική φιλοσοφία διακόσμησης που είναι δύσκολο να επιτευχθεί χωρίς συγκεκριμένους κανόνες.

ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

– Σύμφωνα με τον Γερμανό “ιερέα” του συγκεκριμένου ύφους Ludwig Mies van der Rohe, το πιο σημαντικό που πρέπει να θυμόμαστε είναι το περίφημο “Less is more” (ουκ εν τω πολλώ το ευ), δηλαδή το λιγότερο είναι περισσότερο. Αυτό συνεπάγεται μια προσπάθεια κατάργησης οτιδήποτε περιττού και διευθέτηση των στοιχείων του χώρου, ώστε να δημιουργηθεί η εντύπωση της ολότητας μέσα από ακραία απλότητα.

– Η μορφή του χώρου και των αντικειμένων που τον αποτελούν απαλλάσσονται από διακοσμητικές λεπτομέρειες και εστιάζουν στην πρακτικότητα της λειτουργίας τους. Κυριαρχούν οι απλές γραμμές και φόρμες που σαν βάση έχουν την ευθεία και όχι την καμπύλη.

– Τοίχοι, δάπεδα και ταβάνια λειτουργούν σαν μια ενιαία και αδιαίρετη ομάδα με κοινή αντιμετώπιση στο υλικό και στο χρώμα. Η ομάδα αυτή ονομάζεται κέλυφος και μέσα της αναπτύσσονται όλες οι λειτουργίες των αντικειμένων.

-Έπιπλα και αντικείμενα δίνουν έμφαση στο χώρο μέσα από τη φόρμα και τη λειτουργία τους ακολουθώντας όλους τους παραπάνω κανόνες. Τοποθετούνται σε διάταξη που δίνει την εντύπωση του τυχαίου και ενώ φαίνονται λίγα για τα τετραγωνικά του χώρου είναι όσα ακριβώς χρειάζονται.

-Ο Μινιμαλισμός πρεσβεύει επίσης την αλήθεια των υλικών. Με αυτό εννοούμε ότι τα υλικά που αποτελούν ένα χώρο, χρησιμοποιούνται αυτούσια χωρίς καμουφλάζ και αναδεικνύουν την πρωτογενή δύναμή τους. Τα υλικά αυτά είναι κυρίως βιομηχανικά αλλά υποτάσσονται στην ανθρώπινη καλλιτεχνική δραστηριότητα. Αυτή η πρακτική ονομάζεται Λειτουργισμός (Functionalism) και αποτελεί ένα ξεχωριστό αρχιτεκτονικό κίνημα.

1. Το μπετόν, ο σοβάς, οι φυσικές πέτρες και ψηφίδες, τα κεραμικά τούβλα και πλακίδια. Όλα αυτά αφορούν κυρίως στο κέλυφος. Για αυτό και προσπαθούμε να τους δώσουμε την εντύπωση της ενότητας σβήνοντας τις ενώσεις μεταξύ των υλικών (πχ. τους αρμούς των πλακιδίων).

2. Το γυαλί που παίζει μεγάλο ρόλο αφού χρησιμοποιείται κυρίως σε μεγάλες επιφάνειες και αφήνει το φως ελεύθερο να λούσει το χώρο ενώνοντας το έξω με το μέσα. Συγχρόνως μπορεί να παίζει και το ρόλο χωρίσματος ανάμεσα σε δωμάτια με διαφορετική χρησιμότητα χωρίς να χάνουμε την εντύπωση της ολότητας που είναι απαραίτητη στο συγκεκριμένο ύφος. Άλλο υλικό που το πετυχαίνει αυτό είναι το plexiglass αλλά όμως χρησιμοποιείται κυρίως σε έπιπλα.

3. Όλα τα μέταλλα με πρωταγωνιστή τον ανοξείδωτο χάλυβα (inox) και το ανοδιωμένο αλουμίνιο.

4. Ο βακελίτης ή μελαμίνη, η λάκα και η βιομηχανοποιημένη ξυλεία (MDF και κόντρα πλακέ) που χρησιμοποιούνται κυρίως στην κατασκευή των επίπλων.

5. Το πλαστικό, η πορσελάνη και το ξύλο στη φυσική του μορφή συμπληρώνουν τη βασική λίστα των υλικών.

Όλα τα υλικά δίνουν έμφαση στην οικολογία, την ανακύκλωση και την ένωση του ανθρώπου με τη φύση, μέσα από το φίλτρο της βιομηχανικής εξέλιξης.

Ο Μινιμαλισμός αποτελεί στις μέρες μας το κυρίαρχο στιλ διακόσμησης. Έχει φανατικούς οπαδούς που αγαπούν την καθαρότητα του και την έμφαση που δίνει στη λειτουργικότητα. Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν και πολλοί που βρίσκουν το ύφος κενό και αδιάφορο και καμιά φορά ενοχλητικά ψυχρό.

Όπως όλα στη διακόσμηση είναι τελικά θέμα προσωπικού γούστου! Αν τον επιλέξουμε για να στήσουμε ένα χώρο θα πρέπει να προσέξουμε τα εξής:

1. Προσπαθούμε να ενοποιήσουμε το κέλυφος (ταβάνι, τοίχοι και δάπεδο), χρωματικά αλλά και όσον αφορά στη φόρμα και τα υλικά. Εδώ πρέπει να αναφέρουμε και τη λειτουργία του φωτισμού που συμβάλει πολύ στην ενότητα του κέλυφους. Για αυτό και προσπαθούμε να αποφύγουμε τα εντυπωσιακά κρεμαστά φωτιστικά και διαλέγουμε έμμεσες πηγές φωτός όπως ο κρυφός φωτισμός. Τον συνδυάζουμε με τον συγκεντρωτικό φωτισμό που δίνουν τα σποτ για να πετύχουμε πιο θεατρικό αποτέλεσμα.

2. Διαλέγουμε έπιπλα σε απλές γεωμετρικές φόρμες στα οποία κυριαρχούν οι ευθείες γραμμές. Τα τοποθετούμε στο χώρο με φειδώ και με φαινομενικά τυχαία διάταξη προσέχοντας να καλύψουμε όλες τις ανάγκες του χωρίς όμως να τον “μπουκώσουμε”.

3. Τα υφάσματα περιορίζονται όπου τα έχουμε απολύτως ανάγκη! Οι κουρτίνες αντικαθιστώνται από στόρια και περσίδες, οι καναπέδες επενδύονται κυρίως με δέρμα και τα χαλιά συνήθως απουσιάζουν χωρίς αυτό όμως να αποτελεί απαράβατο κανόνα. Αν λοιπόν χρησιμοποιήσουμε υφάσματα θα προσέξουμε να είναι κυρίως μονόχρωμα και θα δώσουμε έμφαση στην πλέξη τους.

4. Στα διακοσμητικά αντικείμενα λειτουργούμε αφαιρετικά. Συνήθως χρησιμοποιούμε μεγάλα εντυπωσιακά αλλά απλά στη φόρμα βάζα και μπολ από γυαλί, πλαστικό, μέταλλο και πορσελάνη. Μοντέρνες λάμπες τοποθετούνται όπου χρειάζεται το φως να δώσει ένταση.

5. Τα έργα τέχνης προέρχονται κυρίως από καλλιτέχνες του μοντερνισμού και ή ενσωματώνονται στο κέλυφος, ή ξεχωρίζουν έντονα από αυτό.

6. Τέλος χρησιμοποιούμε πολλά μεταλλικά στοιχεία. Προσέχουμε όμως όλα τα μέταλλα που υπάρχουν στο χώρο να έχουν απαραίτητα το ίδιο χρώμα και την ίδια υφή!

ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ
Στο Μινιμαλισμό το χρώμα έχει ρόλο συνοδευτικό αφού βοηθάει τη φόρμα να αναδειχθεί στον πρωταγωνιστή του χώρου. Αυτό όμως μας δίνει την ευκολία να παίξουμε με το χρώμα ανάλογα με το τι θέλουμε να τονίσουμε. Άρα ο κανόνας που πρέπει να ακολουθήσουμε είναι να διαλέγουμε καθαρά χρώματα. Δηλαδή, τα βασικά τα συμπληρωματικά και τα ουδέτερα καλό είναι να χρησιμοποιούνται αυτούσια χωρίς προσμίξεις μεταξύ τους.

Έτσι για το κέλυφος διαλέγουμε…

κυρίως το λευκό, το μαύρο και όλες τις αποχρώσεις του γκρι. Επίσης το καφέ και το μπεζ.

Σε υφάσματα, αντικείμενα και έπιπλα :

-τα βασικά, κόκκινο, κίτρινο και μπλε

-τα συμπληρωματικά πράσινο, μοβ και πορτοκαλί

-όλα τα ουδέτερα και τα παράγωγά τους. (λευκό, μαύρο, γκρι, καφέ, μπεζ)

Αν λοιπόν αγαπάτε την απλότητα και την αίσθηση της καθαρότητας στο χώρο σας, ο Μινιμαλισμός είναι το στιλ διακόσμησης που σας ταιριάζει. Για το τέλος άφησα ένα μεγάλο μυστικό για το ύφος αυτό…

ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ
Είναι τόσο ευέλικτο και ελεύθερο που μπορούμε να προσαρμόσουμε τους χαλαρούς κανόνες του στις δικές μας ανάγκες, να το συνδυάσουμε με άλλα στιλ και να δημιουργήσουμε αποτελέσματα άκρως προσωπικά και πρωτότυπα. Το μόνο που πρέπει να έχουμε σαν σκέψη τελικά είναι ότι Μινιμαλισμός σημαίνει αφαίρεση! Όλα τα άλλα τα αφήνουμε στο προσωπικό γούστο!