Στην πλατεία Μεγάλης του Γένους Σχολής, μπροστά στο ξενοδοχείο Hilton, υπάρχει ο Δρομέας. Σίγουρα, περνώντας από το σημείο έχεις αφιερώσει κάποιο χρόνο -από μερικά φευγαλέα δευτερόλεπτα μέχρι χάσιμο εργατοώρας- για να χαζέψεις το 12 μέτρων άγαλμα που είναι κατασκευασμένο από γυαλί.
Ίσως, να είσαι από αυτούς που το φωτογραφίζουν σε διάφορες φάσεις της μέρας κι από κάθε δυνατή οπτική γωνία. Εγώ, είμαι από αυτούς! Έχω ένα ιδιαίτερο συναισθηματικό δέσιμο με το άγαλμα αυτό κι η ύπαρξή του βρίσκει μέσα μου πολλούς ορισμούς.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πριν ακόμα μάθω την ιστορία του, πριν δω το πώς κατασκευάστηκε και διαπιστώσω την «επανάσταση» που έφερε στον χώρο της τέχνης, ένιωσα τη μαγεία του. Δεν το νιώθεις κι εσύ όταν περνάς από μπροστά του;
Είναι κάτι στον τρόπο που αλλάζει, κάθε φορά που το φως πέφτει πάνω του. Είναι κι αυτή η περίεργη ιδέα που γυρνάει χρόνια στο μυαλό μου, ότι τις νύχτες φεύγει από τη θέση του, κάνει τη βόλτα του στην πόλη και επιστρέφει εκεί το πρωί.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ίσως να του λείπει το σπίτι του… Ήξερες ότι ο Δρομέας σχεδιάστηκε από τον Κώστα Βαρώτσο για την πλατεία Ομονοίας; Εκεί τοποθετήθηκε αρχικά, το 1988.
Ο εμπνευστής του είχε πει σε συνέντευξή του στην Βασιλίκα Σαριλάκη το εξής: «Ήταν σχεδιασμένο για την Ομόνοια που ο κλειστός της χώρος ενίσχυε το έργο. Κι ήταν 8 μέτρα μόνο. Εδώ είναι 12 και συγκρινόμενο με τον ουρανοξύστη του Hilton εξαφανίζεται. Εμείς το βάλαμε εκεί απλώς για να το σώσουμε.»
Ο Δρομέας έφυγε από την πλατεία Ομονοίας όταν ξεκίνησαν οι εργασίες του μετρό. Με την υπόσχεση να επιστρέψει στη θέση του με την ολοκλήρωσή τους. Μια υπόσχεση που ποτέ δεν τηρήθηκε. Δεν μας κάνει καμία εντύπωση αλλά σε αυτή την περίπτωση, εντελώς εγωιστικά, χαίρομαι που παρέμεινε κοντά στη γειτονιά μου!
H κατασκευή του αγάλματος έγινε μετά από πρόσκληση του τότε αντιδημάρχου Αθηνών και διάσημου συνθέτη Σταύρου Ξαρχάκου, επί δημαρχίας του Μιλτιάδη Έβερτ. Την ημέρα των εγκαινίων ο Δήμαρχος Αθηνών είχε ξεκινήσει την ομιλία του με τα παρακάτω λόγια: «Όλοι μας λένε ότι τα κάναμε γυαλιά καρφιά, εμείς με τα σπασμένα γυαλιά φτιάχναμε τον Δρομέα..»
Συνειρμικά, από το υλικό κατασκευής, δεν σκέφτεσαι κι εσύ κάθε φορά όλα όσα έχουν γίνει γυαλιά καρφιά στη ζωή σου; Εγώ αυτό σκέφτομαι. Κι όλα αυτά που με κάνουν να θέλω να το βάλω στα πόδια και να τρέξω μακριά. Κι όλα αυτά που τελικά με κρατούν ακινητοποιημένη σε διάφορες καταστάσεις. Κάθε φορά που ξεκινάω από το σημείο αυτό για να πάω στο γραφείο ή τα βράδια που επιστρέφω και πάλι εκεί με προορισμό το σπίτι μου.
Για την ιστορία, όταν κατασκευάστηκε σχολιάστηκε έντονα και από τους κριτικούς και από το κοινό. Ο καλλιτέχνης, που δεν πήρε καθόλου χρήματα για το έργο του, ήθελε να αναπαραστήσει με τον δρομέα την ταχύτητα της καθημερινότητας στην πόλη μας (και για να στο πάω ένα βήμα παρακάτω, και στη ζωή μας).
Τον Φεβρουάριο του 2011 ο ίδιος έγραψε: «Το δίδυμο Έβερτ-Ξαρχάκος είχαν καταφέρει το αδύνατο. Είχαν καταφέρει να εμπνεύσουν τους υπαλλήλους του Δήμου, οι οποίοι κάθε βράδυ εθελοντικά βοηθούσαν στην κατασκευή του έργου. Μετά τις επτά το βράδυ όλο το προσωπικό του πνευματικού κέντρου του Δήμου κατέβαινε στην Ομόνοια και ένας έκοβε γυαλί, άλλος καθάριζε, άλλος μετέφερε.»
Κάπως έτσι γίνονται τα μεγαλειώδη έργα. Ομαδικά. Με ανθρώπους που πιστεύουν σε αυτά και που δεν δίνουν σημασία στις «σειρήνες». Ο «Δρομέας» έχει γίνει σημείο αναφοράς σήμερα. Έχουν γραφτεί για αυτόν αμέτρητα άρθρα σε όλο τον κόσμο και πολλοί έχουν ζηλέψει τη χάρη του και τους γεννήθηκε η επιθυμία να έχουν έναν τέτοιο στο σπίτι τους. Κι εγώ το σκέφτηκα να τον κλέψω ένα βράδυ, αλλά δεν χωράει στο διαμέρισμά μου στα Ιλίσια.
Ο Τούρκος βασιλιάς του χάλυβα Ουγκούρ Οζκάν ωστόσο κατάφερε να το κάνει πραγματικότητα αυτό το όνειρο. Λάτρης της τέχνης, ζήτησε ένα αντίγραφο του διάσημου γυάλινου γλυπτού για τη βίλα του στη Μύκονο (στην περιοχή Διακόφτης στα Κανάλια) και έτσι υπάρχουν πλέον 2 πανομοιότυπα αγάλματα στην Ελλάδα.
Ο Κώστας Βαρώτσος ολοκλήρωσε τον δεύτερο «Δρομέα», που φτάνει σε ύψος τα τρία μέτρα, μέσα σε έξι μήνες. Να ξέρεις, πέρασε από το μυαλό μου, στην πρόσφατη επικοινωνία μας, να του ζητήσω κι εγώ έναν. Ή έστω ένα σαν αυτό το εντυπωσιακό έργο που βρίσκεται στην πόλη του Οτράντο στην Ιταλία.
Έχει τίτλο “Απόβαση” και βασίζεται στο κουφάρι ενός πλοίου με μετανάστες, που βυθίστηκε το 1997. Και μιλώντας για εντυπωσιακά έργα του γνωστού γλύπτη, θα μοιραστώ μαζί σου ακόμα ένα.
Κι έχει κι άλλα υπέροχα έργα, όπως διαπίστωσα. Δες εδώ! Και να σου εκμυστηρευτώ και κάτι; Μου θύμισε λιγο τη Λώρα, από τον “Γυάλινο κόσμο” του Tennessee Williams.
P.S. Ψάξε στο YouTube το τραγούδι -λίγο άσχετο μα και σχετικό- “She is like the wind”, το soundtrack της αγαπημένης ταινίας “Dirty Dancing”.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232164