Η ισημερία συμβαίνει δύο φορές τον χρόνο, όταν ο άξονας της γης ευθυγραμμίζεται παράλληλα και σε ορθή γωνία με τον άξονα του ηλίου. Στη συγκεκριμένη στιγμή ο Ήλιος βρίσκεται σε ευθεία με το κατακόρυφο ισημερινό της γης, με αποτέλεσμα η νύχτα και η ημέρα να έχουν ίση διάρκεια σε οποιοδήποτε σημείο της γήινης επιφάνειας. Η ισημερία συμβαίνει γύρω στις 20 Μαρτίου και 22 Σεπτεμβρίου. Σε αυτό το σημείο η παρέκκλιση του άξονα της γης είναι μηδενική προς τον ήλιο. Το όνομα ισημερία προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις ίσος και ημέρα, ενώ το διεθνές αντίστοιχο όνομα, equinox, προέρχεται από το λατινικό aequus (ίσος) και nox (νύχτα), καθώς κατά την ισημερία, η νύκτα και η ημέρα έχουν περίπου το ίδιο χρονικό μήκος.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η εαρινή ισημερία πραγματοποιείται περίπου στις 20 Μαρτίου, όταν το κέντρο του Ηλίου είναι κατακόρυφο προς τον γήινο ισημερινό, διασχίζοντας τους ουρανούς από Νότο προς Βορρά. Η φθινοπωρινή ισημερία γίνεται περίπου στις 23 Σεπτεμβρίου όταν ο Ήλιος διασχίζει από Βορρά προς Νότο. Φθινοπωρινή ισημερία ονομάζεται στο βόρειο ημισφαίριο, όπου ανήκει και η χώρα μας, και σηματοδοτεί ως εκ της ονομασίας της την πρώτη ημέρα του φθινοπώρου, μιας από τις τέσσερις εποχές του έτους. Στη συνέχεια, η ημέρα μικραίνει και η νύχτα μεγαλώνει, ώσπου η νύχτα να φθάσει στο ζενίθ της κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο της 22ας Δεκεμβρίου. Αντίθετα, στο νότιο ημισφαίριο η ισημερία του Σεπτεμβρίου σηματοδοτεί την έναρξη της άνοιξης, γι’ αυτό καλείται εαρινή. Στη συνέχεια, η ημέρα μεγαλώνει και η νύχτα μικραίνει, ώσπου η ημέρα να φθάσει στο ζενίθ της κατά το θερινό ηλιοστάσιο της 22ας Δεκεμβρίου.
Οι ονομασίες εαρινή και φθινοπωρινή ισημερία είναι σχετικές και αφορούν στην εύκρατη ζώνη του βόρειου ημισφαιρίου, καθώς στις αντίστοιχες ημερομηνίες στο νότιο ημισφαίριο υπάρχουν εποχές είναι αντίθετες, ενώ στις δύο πολικές και την τροπική ζώνη δεν υπάρχει αυτή η διαφοροποίηση εποχών.
Στις 11:20 σήμερα το πρωί, Τετάρτη 23 Σεπτεμβρίου 2015, θα λάβει χώρα η φθινοπωρινή ισημερία στο βόρειο ημισφαίριο, όπου ανήκει και η Ελλάδα, σηματοδοτώντας έτσι την αστρονομική έναρξη του φετινού φθινοπώρου, ενώ αντίστοιχα στο νότιο ημισφαίριο θα αρχίσει η άνοιξη. Στην ισημερία, σε όλο τον κόσμο, η νύχτα και η μέρα έχουν περίπου την ίδια διάρκεια (αλλά όχι ακριβώς ισομοιρασμένη). Στη συνέχεια, στο βόρειο ημισφαίριο, η μέρα θα μικραίνει και η νύχτα θα μεγαλώνει, ώσπου η νύχτα θα φθάσει στο ζενίθ της κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο του Δεκεμβρίου.
Τόσο οι ισημερίες, όσο και τα ηλιοστάσια, συμβαίνουν δύο φορές τον χρόνο και σηματοδοτούν την έναρξη των εποχών του έτους. Η φθινοπωρινή ισημερία σηματοδοτεί την πρώτη ημέρα του φθινοπώρου 2015. Αποτελούν περιοδικά -ανά εξάμηνο- αστρονομικά φαινόμενα που σχετίζονται με την περιφορά της Γης γύρω από τον Ήλιο, καθώς και την περιστροφή γύρω από τον άξονά της, ο οποίος βρίσκεται υπό κλίση περίπου 23,5 μοιρών.
Τόσο οι ισημερίες όσο και τα ηλιοστάσια αποτελούν περιοδικά (ανά εξάμηνο) αστρονομικά φαινόμενα που σχετίζονται με την περιφορά της Γης γύρω από τον Ήλιο, καθώς και την περιστροφή γύρω από τον άξονά της που βρίσκεται υπό κλίση περίπου 23,5 μοιρών. Από τα αρχαία χρόνια, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης, τέτοια φαινόμενα γιορτάζονταν από τους λαούς, που τους απέδιδαν ποικίλες μυθικές σημασίες.
Στην αστρονομία ισημερία καλείται η αστρική ημέρα κατά την οποία το κέντρο του ηλιακού δίσκου βρίσκεται ίσο χρονικό διάστημα πάνω και κάτω από τον ορίζοντα, διαγράφει δηλαδή ίσα τόξα (ημερήσιο και νυκτερινό), και κατά τη διάρκεια της οποίας οι ακτίνες του ηλίου πέφτουν με γωνία 90 μοιρών (κάθετα) στον ισημερινό, παρουσιάζοντας έτσι μηδενική απόκλιση.