Καρλ Λαντστάινερ: Το doodle της Google για τον “πατέρα” της αιμοδοσίας

148 χρόνια συμπληρώνονται από τη γέννηση του νομπελίστα γιατρού Κάρλ Λαντστάινερ (Karl Landsteiner) και η Google του αφιερώνει το σημερινό doodle της, καθότι είναι εκείνος ο οποίος καθιέρωσε τη διαδικασία της αιμοδοσίας.

Ο Καρλ Λαντστάινερ τιμήθηκε το 1930 με το νόμπελ ιατρικής για την προσφορά του στην αναγνώριση των ομάδων αίματος, εργασία την οποία είχε δημοσιεύσει το 1901.

Γεννήθηκε στη Βιέννη στις 14 Ιουνίου 1868. Ο πατέρας του Λαντστάινερ, Λέοπολντ, ήταν νομικός και γνωστός δημοσιογράφος και εκδότης εφημερίδων, ο οποίος όμως απεβίωσε όταν ο Καρλ ήταν μόνον έξι ετών.

Τον Καρλ Λαντστάινερ ανέθρεψε η μητέρα του, Φάννυ Ες (Fanny Hess), στην οποία ο Καρλ ήταν ιδιαίτερα αφοσιωμένος.

Ήδη από τα φοιτητικά του χρόνια ο Λαντστάινερ είχε αρχίσει να κάνει βιοχημικές έρευνες και το έτος της αποφοίτησής του δημοσίευσε μια εργασία σχετικά με την επίδραση των διαιτών στη σύσταση του αίματος.

Η καριέρα το Λαντστάινερ

Το 1896 ο Λαντστάινερ επέστρεψε στη Βιέννη και ξανάρχισε τις μελέτες του στο Γενικό Νοσοκομείο της πόλης, ως βοηθός του δρα. Μαξ φον Γκρούμπερ (Max von Gruber) στο Ίδρυμα Υγιεινής της Βιέννης. Ο Γκρούμπερ ήταν ευρέως γνωστός για τη δημιουργία της ορολογικής δοκιμασίας (τεστ) για τη διάγνωση του τυφοειδούς πυρετού. Ο Λαντστάινερ γοητεύτηκε από την αντίδραση Gruber-Widal, χάρη στην οποία διαπιστώνονται οι ορολογικές διαφορές που προκαλούν οι βάκιλοι του τυφοειδούς και οι μη-τυφοειδείς βάκιλοι. Πίστευε ότι οι διαφοροποιήσεις αυτές προκαλούνταν από ειδικότερες χημικές διαφορές μεταξύ των βακίλων που αναγνώριζαν τα αντισώματα. Υπό την καθοδήγηση του Γκρούμπερ, το ενδιαφέρον του Λαντστάινερ για τους ανοσοποιητικούς μηχανισμούς και τη φύση των αντισωμάτων έγινε ακόμα περισσότερο έντονο και σύντομα δημοσίευσε τα πρώτα του άρθρα σχετικά με την ανοσία και την οροσυγκόλληση.

Στα τέλη του 1897 ο Λαντστάινερ έγινε βοηθός του Πανεπιστημιακού τμήματος Παθολογοανατομίας της Βιέννης, υπό τον καθηγητή Άντον Βάιχσελμπαουμ (Anton Weichselbaum). Στο τμήμα αυτό παρέμεινε ως το 1908 και διενήργησε περισσότερες από 3.600 νεκροψίες, δημοσιεύοντας 75 εργασίες. Οι περισσότερες από αυτές (52) αφορούσαν θέματα σχετικά με τον ορό του αίματος, 23 ήταν σχετικές με τη μικροβιολογία και 11 ήταν σχετικές με την ανατομία. Το 1908 έλαβε τη θέση του Παθολογοανατόμου στο Wilhelminaspital της Βιέννης και το 1911 έγινε καθηγητής Παθολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης χωρίς, εντούτοις, να λαμβάνει τον ανάλογο μισθό.

Το 1916 νυμφεύτηκε την Έλεν Βλάστο (Helen Wlasto) και το ζευγάρι απέκτησε ένα γιο, τον Έρνεστ Καρλ Λαντστάινερ (Ernest Karl Landsteiner, 8 Απριλίου 1917), ο οποίος αργότερα έγινε διακεκριμένος χειρουργός στο Πρόβιντενς του Ροντ Άιλαντ.

Την περίοδο κατά την οποία εργαζόταν ως Παθολογοανατόμος, ο Λαντστάινερ δημοσίευσε μια εργασία σχετικά με τη συγκόλληση των αιμοσφαιρίων κατά τις μεταγγίσεις αίματος. Ως τότε, οι μεταγγίσεις αίματος γίνονταν με αμφίβολα αποτελέσματα, καθώς σε ορισμένα άτομα ήσαν επιτυχημένες, σε άλλα όμως άτομα επερχόταν θρόμβωση, με αποτέλεσμα τον θάνατό τους. Ο Λαντστάινερ κατέδειξε ότι υπάρχουν μικρές διαφορές στις πρωτεΐνες του αίματος διαφορετικών ατόμων. Γνώριζε ήδη ότι αν ο ορός (πλάσμα) του αίματος ενός είδους αναμιγνυόταν με ερυθροκύτταρα άλλου είδους, επερχόταν συγκόλλησή τους.

Η συμβολή του Καρλ Λαντστάινερ στην καταπολέμηση της πολυομελίτιδας

Το 1908 ο Καρλ Λαντστάινερ είχε σημαντική συνεισφορά στην καταπολέμηση της πολιομελίτιδας. Αφού έλαβε δείγματα από νωτιαίο μυελό πάσχοντος, τα διέλυσε σε υγρό και δημιούργησε μίγμα με το οποίο πέτυχε να μολύνει πιθήκους.

Η Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη γιορτάζεται προς τιμή του Καρλ Λαντστάινερ, την ημέρα των γενεθλίων του.