Έναν απίστευτο εφιάλτη ζει η 14χρονη κόρη πασίγνωστου σκηνοθέτη. Όλα ξεκίνησαν στο παλιό της σχολείο στο Κολωνάκι… Έπεσε θύμα από ανήλικους συμμαθητές της και τη διέσυραν στο διαδίκτυο. Οι γονείς της προσέφυγαν στη δικαιοσύνη αλλά το κορίτσι έχει αναγκαστεί ν’αλλάξει τρεις φορές σχολείο εξαιτίας της άσχημης ψυχολογικής της κατάστασης. Οι γονείς της προσέφυγαν στην αστυνομία. Αυτή είναι ακόμη μία μορφή cyber bullying.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Tι έγινε ακριβώς
Όλα έγιναν τον Οκτώβρη σε γνωστό σχολείο του Κολωνακίου. Υπήρχε φλερτ ανάμεσα στην 14χρονη και έναν 13χρονο… Έδωσαν ραντεβού στην τουαλέτα του σχολείου και προχώρησαν στην σεξουαλική πράξη. Ένας φίλος του μαθητή τράβηξε τα πάντα σε βίντεο και στη συνέχεια το έστειλαν σε πολλά κινητά μαθητών. Το κορίτσι έπαθε κατάθλιψη κι έφτασε μέχρι και σε απόπειρα αυτοκτονίας. Όπως είναι λογικό άλλαξε σχολείο αλλά έγιναν και πάλι τα ίδια, ώσπου άλλαξε και τρίτο σχολείο. Οι γονείς της πήγαν στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, έκαναν μήνυση στους γονείς του 13χρονου για παραμέληση εποπτείας ανηλίκου και ζήτησαν ν’αποσυρθεί το βίντεο, πράγμα που ήταν πολύ δύσκολο. Ο μικρός παραδέχτηκε το λάθος του αλλά ήταν πλέον αργά… Η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος έρχεται συχνά αντιμέτωπη με τέτοιες περιπτώσεις.
Η ψυχολόγος Νίκη Ζαρκάδα μιλά στο TLIFE και συμβουλεύει τους γονείς για το πώς πρέπει να καθοδηγούν τα παιδιά σχετικά με το διαδίκτυο και τη σεξουαλική πράξη!
Γονείς, παιδιά και διαδίκτυο
Η χρησιμότητα του διαδικτύου ως μέσο που προάγει την ενημέρωση, τη γνώση και την ψυχαγωγία είναι δεδομένη και η εξάπλωση του τόσο ραγδαία που δεν λείπει πια σχεδόν από κανένα σπίτι. Και πράγματι, πολλοί γονείς από νωρίς θεωρούν τον ηλεκτρονικό υπολογιστή και το internet απαραίτητο εργαλείο, που βοηθάει το παιδί τους να ενημερωθεί, να διευρύνει τις γνώσεις του, να βρει εύκολα, γρήγορα και ανέξοδα πληροφορίες για τις εργασίες του σχολείου, ή ακόμα και να εξοικειωθεί με την τεχνολογία που η εποχή επιτάσσει. Ωστόσο, όταν μιλάμε για παιδιά οφείλουμε να είμαστε ιδιαίτερα προσεχτικοί, καθώς όσο ελκυστικό και αν είναι το διαδίκτυο δεν παύει να εγκυμονεί πολλούς κινδύνους.
Είναι σημαντικό για το παιδί να μάθει να χρησιμοποιεί το διαδίκτυο με κανόνες και όρια, καθώς αυτό εύκολα μπορεί να γίνει εθιστικό. Και επειδή ο υπολογιστής εύκολα μπορεί να γίνει ο καλύτερος φίλος του παιδιού, θα πρέπει να μην αφιερώνει σε αυτό πολύ χρόνο, ώστε να μην αποσπάται η προσοχή του από τα μαθήματά του στο σχολείο. Η φυσική διαπροσωπική επαφή και το παιχνίδι με παιδιά της ηλικίας του δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να αντικατασταθεί από τα παιχνίδια που μπορεί μόνο του να παίζει μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή του. Για τον λόγο αυτό, οι γονείς είναι ωφέλιμο να ενισχύουν τις φυσικές δραστηριότητες του παιδιού και να έχουν συμφωνήσει μαζί του πόσες και ποιες ώρες την εβδομάδα μπορεί να το χρησιμοποιεί.
Με το να γνωρίζει ο ίδιος ο γονιός τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του διαδικτύου μπορεί να προφυλάξει και να διδάξει στο παιδί του τον σωστό και ασφαλή τρόπο χρήσης.
Αναφορικά με το πότε ένα παιδί πρέπει να χρησιμοποιεί το διαδίκτυο δεν υπάρχει καθορισμένη ηλικία έναρξης. Έχει παρατηρηθεί πως ο μέσος όρος ηλικίας των παιδιών που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο γίνεται ολοένα και μικρότερος. Εξάλλου, στις μέρες μας σε πολλά σχολεία του δημοτικού τα παιδιά χρησιμοποιούν το διαδίκτυο στα πλαίσια του μαθητικού προγράμματος. Επιπλέον, για πολλούς γονείς το διαδίκτυο αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της δουλειάς ή της ψυχαγωγίας τους και βλέποντας τους τα παιδιά να το χρησιμοποιούν είναι αναμενόμενο να θελήσουν να συνδεθούν και εκείνα. Πρόκειται για μια αναμενόμενη συμπεριφορά αν αναλογιστούμε την τάση του μικρού παιδιού να μιμείται τους γονείς του και αν σκεφτούμε παράλληλα πόσο μαγικό θα φαίνεται το internet στα μάτια ενός παιδιού, με τις εικόνες, τα μηνύματα και τις απεριόριστες δυνατότητες που προσφέρει.
Ωστόσο, αυτό που έχει σημασία και απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή είναι ο τρόπος χρήσης από την πλευρά του παιδιού. Το διαδίκτυο προσφέρει τη δυνατότητα να αναζητήσει και να βρει κανείς τα πάντα. Μπορεί να βρει κανείς πληροφορίες, βιβλία, παιχνίδια, να αγοράσει προϊόντα από όλο τον κόσμο, να επικοινωνήσει με ανθρώπους από άλλη χώρα, να δει πορνογραφικά sites και πολλά άλλα. Είναι αυτονόητο λοιπόν, πως θα πρέπει να υπάρχει ιδιαίτερη μέριμνα και έλεγχος από τους γονείς ή τους άλλους φροντιστές του παιδιού, ή από κοινωνικούς φορείς, όπως το σχολείο, για τις ιστοσελίδες που αυτό επισκέπτεται. Είναι απαραίτητο για τους γονείς να αφιερώσουν χρόνο για να εξηγήσουν στο παιδί ποιος είναι ο κατάλληλος και επιτρεπτός τρόπος χρήσης και να του αναφέρουν με ακρίβεια ποιοι κίνδυνοι υπάρχουν, τι θα πρέπει να προσέχει και πως θα μάθει να τους αποφεύγει.
Επιπλέον, το παιδί πρέπει να μάθει να χρησιμοποιεί το διαδίκτυο και να πλοηγείται στον άγνωστο διαδικτυακό κόσμο με την καθοδήγηση των γονιών του. Μπορεί λοιπόν, να καθίσει ένας γονέας δίπλα στο παιδί του και να του δείξει τον κατάλληλο και ασφαλή τρόπο χρήσης. Παράλληλα, οι γονείς μπορούν να τοποθετήσουν τον υπολογιστή σε έναν κοινόχρηστο χώρο του σπιτιού (π.χ. σαλόνι) και όχι στο παιδικό δωμάτιο, ώστε να μην μπορεί να απομονωθεί ανενόχλητο το παιδί στο δωμάτιο του. Επιπλέον, οφείλουν να το συμβουλεύσουν, ώστε να μην δίνει από μόνο του προσωπικά στοιχεία ακόμα και αν του ζητηθούν ή να συνομιλεί με άγνωστα άτομα ή να συναντήσει σε κάποιο μέρος κάποιο από αυτά. Τέλος, μπορούν να προμηθευτούν κατάλληλα λογισμικά που κυκλοφορούν στο εμπόριο και εμποδίζουν την είσοδο σε σελίδες πορνογραφικού περιεχομένου ή σε άλλα ακατάλληλα για παιδιά sites.
Το facebook έχει μπει για τα καλά στα σπίτια μας και η διαδικτυακή επικοινωνία πράγματι ενισχύει την ανάγκη των ανθρώπων για επικοινωνία και διαπροσωπική επαφή. Για πολλούς είναι ένα μέσο που εξυπηρετεί με γρήγορο, άμεσο, εύκολο και ανέξοδο τρόπο την ανάγκη για διασκέδαση, γνωριμία, συζήτηση, φλερτ, ανταλλαγή απόψεων ή ακόμα και σχέσης. Αναμφισβήτητα, η χρησιμότητά του ως μέσω κοινωνικής δικτύωσης είναι μεγάλη. Από την άλλη, βλέπουμε πως εύκολα κάποιος κρύβεται πίσω από την ανωνυμία και την προστασία που αυτή προσφέρει και ενώ στο facebook μπορεί να έχει εκατοντάδες ή χιλιάδες φίλους, στη πραγματική ζωή είναι πιθανό να είναι μόνος.
Όταν μιλάμε για παιδιά όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά και οφείλουμε όλοι να είμαστε περισσότερο προσεκτικοί. Το facebook, εύκολο στη χρήση, ανέξοδο, ενδιαφέρον ασκεί πράγματι πόλο έλξης για όλο και περισσότερα παιδιά όλων των ηλικιών. Οι γονείς οφείλουν να ασκούν έλεγχο στον χρόνο που περνά το παιδί τους στο facebook, αφού εύκολα μπορεί να γίνει εθιστικό. Επιπλέον, θα πρέπει να έχουν ενημερώσει τα παιδιά τους σχετικά με δικλείδες ασφαλείας, αλλά και με τρόπους σωστής διαχείρισης.
Επιπλέον, πολλοί είναι αυτοί που αναζητούν μια προστατευμένη ή στοχευμένη επικοινωνία δημιουργώντας ένα εξειδανικευμένο προφίλ που δεν ανταποκρίνεται απαραίτητα σε ρεαλιστικά στοιχεία προκειμένου να προβάλλουν μια άλλη εικόνα ή έναν «ψευδή» εαυτό. Είναι απαραίτητο να υπάρχει μέριμνα ως προς τους διαδικτυακούς φίλους του παιδιού αλλά και να του εξηγήσουμε ότι δεν πρέπει να συνομιλεί με άγνωστα πρόσωπα ή να δώσει προσωπικά του στοιχεία αν αυτά του ζητηθούν. Από την άλλη, οφείλουμε να είμαστε ενήμεροι για το περιεχόμενο των φωτογραφιών που ανεβάζει ή δέχεται το παιδί.
Οι γονείς χρειάζεται να εξηγήσουν στο παιδί τους πως πολλές από τις πληροφορίες που υπάρχουν στο διαδίκτυο είναι αναληθείς και αναξιόπιστες και δεν προέρχονται απαραίτητα από έμπιστες πηγές.
Η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην απλή περιέργεια και την εξάρτηση είναι πολύ λεπτή και πως σε κάθε περίπτωση κανενός είδους εικονική πραγματικότητα δεν δύναται να συγκριθεί και να αντικαταστήσει την αληθινή ψυχική – σωματική επαφή και αίσθηση. Τέλος, είναι εξαιρετικά σημαντικό να ενθαρρύνουν και να ενισχύσουν την επικοινωνία με το παιδί τους, καθώς αυτή μπορεί να φανεί ευεργετική για την ασφαλή πλοήγηση των παιδιών τους στο διαδίκτυο.
Γονείς, παιδιά και σεξ
Σε πολλές περιπτώσεις, αν και ως κοινωνία θέλουμε να δείχνουμε πολύ προοδευτική σεξουαλικά, το σεξ αποτελεί ακόμα και σήμερα κεφάλαιο ταμπού σε πολλές ελληνικές οικογένειες, κυρίως της περιφέρειας. Η σεξουαλική αγωγή όμως, σημαντικό κεφάλαιο της οποίας είναι και η πρόληψη, είναι μέρος της γενικότερης αγωγής του παιδιού και θα πρέπει να ξεκινήσει νωρίς από την παιδική ηλικία. Οι γονείς, αλλά και άλλοι κοινωνικοί φορείς, όπως για παράδειγμα το σχολείο, δεν χρειάζεται να περιμένουν να μπει το παιδί στην εφηβεία για να του μιλήσουν για θέματα σχετικά με τη σεξουαλική υγεία.
Η μη επαρκής πληροφόρηση, ο φόβος του μήπως «έχω μείνει πίσω» σε σχέση με τους/τις φίλες μου και οι περιορισμένες, στερεότυπες κοινωνικές αντιλήψεις δημιουργούν και συντηρούν άγνοια και ερωτηματικά, ενώ παράλληλα γεννούν ανασφάλεια, αισθήματα ενοχής και μύθους γύρω από τη σεξουαλικότητα. Ο γονιός οφείλει από πολύ μικρή ηλικία, γύρω στα 4 με 6 χρόνια να μιλήσει στο παιδί για τις διαφορές που έχουν το αγόρι και το κορίτσι ως προς τα χαρακτηριστικά του φύλου, προκειμένου να εξοικειώνεται αυτό σιγά σιγά με το σώμα και τα γεννητικά του όργανα. Παράλληλα, πρέπει να είναι πρόθυμος να απαντά με ειλικρίνεια και απλότητα στις απορίες που φέρνει το παιδί για θέματα σχετικά με το σεξ και τη σχέση των δύο φύλων.
Σε μια κοινωνία που σε μεγάλο βαθμό κυριαρχούν οι ανασφάλειες, η χαμηλή αυτοπεποίθηση, η κρίση αξιών και η επιφανειακή σχέση τόσο με τον εαυτό μας όσο και με τους γύρω μας, οι γονείς οφείλουν να προσπαθούν να ενισχύσουν στα παιδιά τους την κριτική σκέψη, την αγάπη προς τον εαυτό, τη δύναμη του να «λέω όχι» και να μπορώ να υποστηρίζω τις επιλογές μου αλλά και να αναλαμβάνω την ευθύνη αυτών. Η καλή σχέση με τον εαυτό μας, η αυτοπεποίθηση, η ενημέρωση, η γενικότερη παιδεία είναι βασικοί παράγοντες.
Αν και δεν υπάρχει συγκεκριμένη ηλικία που «πρέπει» να ξεκινάει η σεξουαλική ζωή το σίγουρο είναι ότι θα πρέπει να ξεκινήσει όταν το ίδιο το παιδί αισθάνεται ότι είναι κάτι που το θέλει και εξασφαλίζοντας τις κατάλληλες συνθήκες που θα το κάνουν να νιώθει όσο πιο ασφαλές και προστατευμένο γίνεται, χωρίς να υποκινείται από κοινωνικές πιέσεις, από ανασφάλειες, από το φόβο ότι αν δεν κάνω σεξ μπορεί να χάσω το αγόρι μου, ή να με πει «ξενέρωτη» ή οπισθοδρομική. Αυτό είναι ένα μήνυμα που θα χρειάζεται οι γονείς να περάσουν στα παιδιά τους. Βέβαια αυτό προϋποθέτει ότι εμείς οι ίδιοι ως γονείς είμαστε σε θέση να μιλήσουμε ανοιχτά, ειλικρινά, έχοντας αφήσει κατά μέρος τοις δικές μας ανασφάλειες.
