Ταμίλα Κoυλίεβα στο TLIFE: Η επιστροφή στην τηλεόραση, ο τρόπος που προστατεύει τον εαυτό της και η ανησυχία για τη νέα γενιά!

Το ραντεβού μας ήταν στο θέατρο Κάτια Δανδουλάκη. Εκεί που περνάει αρκετές ώρες τις τελευταίες εβδομάδες, αφού κάνει πρόβες για την παράσταση «Έγκλημα στο OrientExpress», το συγκλονιστικό έργο της Αγκάθα Κρίστι, που κάνει πρεμιέρα στις 29 Νοεμβρίου. Όταν φυσικά δεν έχει γύρισμα για την τηλεοπτική σειρά του ΑΝτ1 «Γυναίκα χωρίς όνομα» στην οποία πρωταγωνιστεί. Η Ταμίλα Κουλίεβα εκπέμπει μια απίστευτη ηρεμία και έχει μια διακριτική εσωτερική λάμψη που γίνεται αισθητή. Σε κάνει να θέλεις να σταθείς ώρες απέναντί της και να μιλήσεις για όλα.

Σχολιάσαμε λίγο την επικαιρότητα μέχρι να πατήσω το rec στο δημοσιογραφικό μου κασετοφωνάκι. «Με αφορούν τα κοινωνικά φαινόμενα. Όλα αυτά που έγιναν με τον Ζακ Κωστόπουλο με έχουν βάλει σε σκέψεις. Γενικά, για την κοινωνία μας», μου εξηγεί.

Συνδέεις κάθε φορά το ρόλο με αυτά που γίνονται;

Το θέατρο πρέπει να αφουγκράζεται το σήμερα, να είναι συνεχώς σε «διάλογο» με την κοινωνία. Με όσα γίνονται. Γι’ αυτό το λόγο υπάρχει. Γιατί λειτουργεί στο σήμερα, στο τώρα! Όταν δεν συμβαίνει αυτό γίνεται μουσειακό είδος το οποίο δε νομίζω να αφορά κάποιον. Πιστεύω πως ακόμα και μια παράσταση σε έργο του Ευριπίδη ή του Σαίξπηρ, πρέπει να αναπνέει τον αέρα του σήμερα και συνδέεται με το «τώρα». Ακόμα και αν οι ηθοποιοί φοράνε ρούχα εποχής! Το συνδέω γιατί κάπου πρέπει να ακουμπάς μέσα σε αυτό που θα κάνεις. Τι είναι αυτό που σε απασχολεί στο κείμενο; Διότι και οι δημιουργοί μιας παράστασης και οι ανυποψίαστοι θεατές τέμνονται σ’ αυτό το «Γιατί;»

Βρίσκεις μέσα από αυτό «λύσεις» ή απαντήσεις στα κοινωνικά φαινόμενα;

Δε βρίσκω απαντήσεις, αλλά παραλληλισμούς κι ερωτήματα. Μιλάμε για έργα σπουδαία, κυρίως τα κλασικά, που αυτά θέτουν διαρκώς ερωτήματα. Είναι εντυπωσιακό όταν καταπιάνεσαι με κάποιο συγγραφέα και ξαφνικά βρίσκεις πράγματα που έχει πει τον προηγούμενο αιώνα και είναι σαν να αποτελεί τίτλο σημερινής εφημερίδας στο περίπτερο. Είναι καταπληκτικό αυτό! Μου είχε συμβεί και με τον Καζαντζάκη πέρυσι. Είχε πει πράγματα για την κοινωνία μας και την κρίσιμη στιγμή στην οποία βρίσκεται σήμερα. Προβληματισμοί που δεν χάθηκαν στο πέρασμα του χρόνου και μπορούν να μας κάνουν να σκεφτούμε πάνω στο πως προχωράμε; Η ζωή είναι σπιράλ, απλώς η διαδρομή γίνεται επάνω σε μία εμπειρία που κουβαλάμε από το προηγούμενο ταξίδι. Και πάλι όμως σαν να επαναλαμβάνεται κι αυτό είναι τρομακτικό. Ο Καζαντζάκης λέει ότι είναι το τέλος μιας ιστορικής εποχής και πως η κοινωνία μας βρίσκεται σε διάλυση ηθική, ψυχική και οικονομική και η καινούργια εποχή που γεννιέται είναι στα σπάργανα και δεν μπορεί να σταθεί μέσα στην καλά οργανωμένη αδικία. Όταν το ακούς σήμερα, είναι τρομακτικό!

Λίγο απαισιόδοξο δεν είναι σαν σκέψη; Ειδικά για κάποιον που είναι γονιός και σκέφτεται το μέλλον του παιδιού του.

Το μέλλον του παιδιού συνεχώς το σκέφτεσαι. Πριν έρθω, διάβαζα κάτι σχετικά με τη νέα σχολική χρονιά. Θα ήθελα να ρωτήσω αυτούς τους γονείς που δεν άφησαν τα παιδιά τους να πάνε σχολείο γιατί ήταν ανάμεσα τους και 10 προσφυγόπουλα, στα παιδιά τους τι λένε; Ποια είναι η επόμενη γενιά που ετοιμάζουν; Υπάρχει ένα αρχαίο ρητό που λέει «δεν είμαι ενάντια σε αυτά που γίνονται». Αυτά που γίνονται καλώς γίνονται, δεν είμαι ενάντια σε αυτό. Η ζωή όμως προχωράει, τα πράγματα βαδίζουν προς μια κατεύθυνση και ευτυχώς μπορούμε και πρέπει να εκφράζουμε τις δικές μας ανησυχίες πάνω σε αυτή την πορεία. Επειδή ο γιος μου είναι 27 χρονών, δεν είμαι τόσο απαισιόδοξη γιατί τα παιδιά –που μου αρέσει να ακούω τη γνώμη τους- φέρουν κάποιες αξίες και κάποιες ανησυχίες, που ελπίζω ως πιο σοφά, θα μας βγάλουν από το αδιέξοδο. Παρ’ όλα αυτά και τα 10 προσφυγόπουλα «παιδιά» μας είναι…

Πιστεύεις στη νέα γενιά;

Θέλω να πιστεύω και πρέπει να πιστεύουμε! Επιβάλλεται. Καμιά φορά απογοητεύομαι, αλλά εμφανίζεται μετά μία προσωπικότητα και παίρνω πάλι θάρρος, με κάνει να πιστεύω ότι έχουν τα κότσια να παλέψουν και να διεκδικήσουν το καλύτερο.

Επειδή παρακολουθείς τα κοινωνικά φαινόμενα της εποχής, υπάρχει κάτι που λειτουργεί σαν άμυνα για σένα για να μην επηρεάζεσαι αρνητικά;

Εγώ προστατεύω τον εαυτό μου κάνοντας θέατρο.

Οπότε είναι και λίγο ψυχοθεραπεία;

Θεωρώ ότι οι καλλιτέχνες είναι σαν «συναγερμός» με έναν τρόπο. Αφυπνίζουν τον κόσμο. Κάποτε το καταφέρνεις πιο πολύ, κάποτε λιγότερο. Η τέχνη πρέπει να είναι το πνευματικό «αλάρμ» της κοινωνίας! Εντάξει δε λέω ότι εγώ ξαφνικά αφυπνίζω την κοινωνία, αλλά εν πάση περιπτώσει ο ρόλος της τέχνης αυτός είναι. Αν η κοινωνία μας ήταν τόσο ισορροπημένη, όμορφη και ιδανική, τότε δε θα είχαμε λόγο ύπαρξης. Η τέχνη εκθέτει την δυσμορφία της κοινωνίας.

Πιστεύεις ότι η τέχνη έχει τη δύναμη να φέρνει αλλαγές;

Καταρχάς, είναι μια άλλη γλώσσα για το μυαλό ενός ανθρώπου. Είναι άλλος τρόπος για να βλέπουμε τον κόσμο. Είναι άλλος τρόπος αντίληψης. Βλέπεις τον κόσμο μέσα από την τέχνη και τον βλέπεις από άλλη σκοπιά, από άλλο πρίσμα. Αλλάζει ο τρόπος πρόσληψης. Βεβαίως και εξασκεί δύναμη και όχι μόνο. Σαφώς υπάρχει και θα υπάρχει. Έστω και για να θέτει ερωτήματα στο θεατή ή να γίνει ο καθρέφτης του! Τουλάχιστον κάνει τους ανθρώπους οι οποίοι έρχονται και σε βλέπουν να αναρωτηθούν για κάποια πράγματα. Γρατζουνάει τις συνειδήσεις τους. Πολλές φορές ξέρεις τι σκέφτομαι; Ότι στο θέατρο πάνε άνθρωποι οι οποίοι είναι ανοιχτοί , είναι «διαθέσιμοι» να δεχτούν κι εμείς από τη σκηνή τους κουνάμε το δάχτυλο. Δυστυχώς δεν έρχονται στο θέατρο κάποιοι άλλοι, εκείνοι που πραγματικά αξίζουν να τους κουνάει κάποιος το δάχτυλο. Πιθανώς δεν έρχονται, διότι στο πεδίο της συνείδησής τους υπάρχει ένα μεγάλο κενό.

Πιστεύεις ότι ο καλλιτέχνης πρέπει να κάνει την αφύπνιση μέσα από την τέχνη του ή οφείλει να έχει και άποψη;

Εγώ νομίζω την άποψη του ουσιαστικά την εκφράζει μέσα από αυτό που κάνει στη δουλειά του. Πρέπει να την εκφράζει και εκτός της ασφάλειας που του παρέχει η «μάσκα» του ρόλου του, πρέπει να έχει άποψη και βεβαίως πρέπει να παίρνει θέση. Πώς αλλιώς , αλλιώς τι υποστηρίζεις ακριβώς; Δεν μπορείς να είσαι απ’ έξω.

Εσύ με τα social media τι σχέση έχεις;

Έπαψα πια να τα σνομπάρω και κατάλαβα ότι πρέπει να τα παρακολουθήσω. Προσπαθώ γιατί δε θέλω να είμαι εκτός εποχής και η εποχή τρέχει στο διαδίκτυο. Πρέπει να βαδίζουμε μαζί της. Νομίζω πως όλα έχουν ένα μέτρο και ξέρεις, όλα αυτά τα πράγματα έρχονται και -δεν είμαι η πρώτη που θα το πω, δεν είναι κάτι πρωτότυπο-υπάρχουν δύο επιλογές. Ή σε εκμεταλλεύεται το μέσο και σε κάνει υπόδουλο να ακολουθείς και να ασχολείσαι μόνο με αυτό, διότι γίνεται εθιστικό. Ή προσπαθείς να εκμεταλλευτείς αυτό αυτό το μέσο, είτε για να προβάλεις τη δουλειά σου, είτε διότι θες να εκφράσεις κάποια πράγματα που υπάρχει ανάγκη να ακουστούν. Είτε σε εκμεταλλεύεται είτε το εκμεταλλεύεσαι. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Και λίγη προσοχή. Ένας συγγραφέας που διάβαζα, Άγγλος νομίζω, έγραψε για το google και το ψάξιμο πληροφοριών, πως κάποτε διαβάζαμε βιβλία και βουτάγαμε στον ωκεανό της γνώσης και τώρα σερφάρουμε και σε κανενός το μυαλό δεν έρχεται η σκέψη ότι πρέπει να βουτήξεις και είμαστε όλοι στην επιφάνεια

Είσαι πιο πολύ οπαδός του βιβλίου. Καταλαβαίνω ότι, απ’ αυτά που λες, διαβάζεις αρκετά.

Προσπαθώ να διαβάζω. Κάποιοι λένε ότι ουσιαστικά όταν διαβάζεις από τον υπολογιστή πράγματα, στην ουσία ασχολείσαι με την πληροφορία. Όταν θέλεις να διαβάσεις ένα βιβλίο είναι λάθος να διαβάζεις από το tablet. Θες το βιβλίο. Και όσο πιο παλιό είναι τόσο καλύτερο, για μένα φυσικά. Δεν ξέρω, για κάποιους μπορεί να μην έχει μεγάλη σημασία. Πιστεύω όμως πως έχει μεγάλη διαφορά.

Άγχος έχεις πριν την πρεμιέρα;

Συνήθως είναι η πιο κουραστική περίοδος, η περίοδος των γενικών προβών , μετά μπαίνεις στη διαδικασία των παραστάσεων πια, είναι μια δημιουργική διαδικασία αλλά δεν είναι τόσο κουραστική όσο μέχρι να το βρεις. Φέτος κάνω μια κυρία – «αιώνια» δεσποινίς όπως λέγεται γιατί είναι «παντρεμένη» με τον Μεγαλοδύναμο- η οποία είναι και σουηδικής καταγωγής και προσέχω, ώστε να μιμηθώ την προφορά. Με έχει δυσκολέψει αρκετά αυτό. Πέρσι έκανα τη Μαντάμ Ορτάνς που έπρεπε να μιμηθώ τη γαλλική προφορά και είχε πολύ ενδιαφέρον αυτό, πάρα πολύ ενδιαφέρον και νομίζω ότι πήγε αρκετά καλά αυτό το κομμάτι, γιατί όλος ο θίασος στο τέλος μιλούσε με γαλλική προφορά στα παρασκήνια. (Γελάει.)

Την έχεις αγαπήσεις την ηρωίδα;

Εγώ καλούμαι να την στηρίξω , κάπου να συμπάσχω με την κυρία ώστε να καταλάβω τους δικούς της κώδικες και τη δική της συμπεριφορά και για ποιο λόγο κάνει αυτά που κάνει, να αιτιολογήσω τις πράξεις της. Και έχει ενδιαφέρον γιατί είμαστε αρκετά άτομα. Ο σκηνικός χρόνος δεν έχει πολύ μεγάλη διάρκεια για τον καθένα που είναι πάνω στη σκηνή, εκτός φυσικά του Πουαρό. Μέσα λοιπόν από αυτά τα λίγα πράγματα και τις εσωτερικές και εξωτερικές λεπτομέρειες του χαρακτήρα, πρέπει να βρεις τη ροή για αυτό το ρόλο και να συνθέσεις τον άνθρωπο.

Μαθαίνεις βλέποντας τους άλλους να παίζουν;

Φυσικά. Εγώ νομίζω ότι -το χω ξαναπεί αυτό- το επάγγελμά μας είναι πολύ ανταγωνιστικό αλλά είναι και αλληλέγγυο ταυτόχρονα. Δεν μπορείς να υπάρχεις πάνω στη σκηνή, χωρίς τον άλλον! Πρέπει να τον παρακολουθείς συνεχώς, οπότε, σίγουρα παίρνεις. Και δίνεις και παίρνεις και μαθαίνεις και παρατηρείς. Είναι πολύ σπουδαίο να έχεις καλούς παρτενέρ, να συναντάς ανθρώπους πάνω στη σκηνή που μπορείς να πάρεις πράγματα. Είμαι τυχερή επάνω σ’ αυτό.

Η χημεία είναι κάτι που χτίζεται ή είναι κάτι που σου τυχαίνει ή δε σου τυχαίνει με τους συνεργάτες;

Στην αρχή υπάρχει προσπάθεια να χτιστεί κι αν δε χτίζεται δεν μπορείς να κάνεις κάτι. (Γελάει.) Αλλά ξεκινάμε πάντα με την προσπάθεια να δημιουργήσουμε επαφή και σχέση πάνω στη σκηνή. Παντού, όχι μόνο στο θέατρο. Τα ίδια ισχύουν και στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση, παντού. Δεν μπορείς να είσαι μόνος σου εκτός αν η συνθήκη επιβάλλει να είσαι μόνος σου. Πρέπει να ξέρεις να αντεπεξέλθεις και μόνος σου. Δεν είναι καθόλου επιθυμητό και ευχάριστο. Και πρέπει όσο μπορούμε να αποφεύγουμε αυτό που δηλώνει ο όρος της σκηνικής μοναξιάς.

Πιστεύω για σας είναι πιο εύκολο να συμβεί. Για τους περισσότερους ανθρώπους ας πούμε η δουλειά τους είναι μία σταθερά. Εσείς κάθε χρόνο είστε κάπου αλλού, με άλλους συντελεστές, με άλλους ανθρώπους.

Όντως, από τη μία είναι πολύ δύσκολο γιατί χρειάζεται εύλογος χρόνος γνωριμίας -ας το πούμε έτσι- σκηνικής γνωριμίας. Χρόνος τριβής. Από την άλλη, κάθε φορά είναι ούτως ή άλλως «από την αρχή όλα», οπότε είναι και πρόκληση. Άρα υπάρχουν και θετικά και αρνητικά. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι στη Ρωσία, υπάρχει το λεγόμενο «θέατρο ρεπερτορίου» και δεν είναι καθόλου τυχαίο που το κάθε θέατρο έχει τον δικό του -μόνιμο σχεδόν- θίασο. Εργάζονται στο θέατρο π.χ. 100 ηθοποιοί και με αυτούς τους 100 βγαίνουν και οι παραστάσεις. Δηλαδή δεν ξεκινούν από το μηδέν. Και επίσης αρκετοί από αυτούς είναι πρωταγωνιστές. Και μάλιστα επειδή είναι σε ροή ρεπερτορίου, στις παραστάσεις που παίζονται, κάποιοι συγκεκριμένοι ηθοποιοί είναι πρωταγωνιστές, ενώ σε κάποιες οι ίδιοι μπορεί να έχουν και δεύτερο ρόλο και τρίτο. Οπότε αυτή η «συμφωνική ορχήστρα» είναι συνέχεια σε μια διαδικασία πραγματικού συλλογικού ενδιαφέροντος και συλλογικής δουλειάς. Με τον «σολίστα» να αλλάζει σε σχέση με τις ανάγκες του «συμφωνικού έργου». Αυτό μου αρέσει, αυτό γίνεται και αυτό θα ήθελα να κάνω. Φέτος, σε αυτό που κάνω, θεωρώ ότι είναι ένας θίασος στον οποίο αυτό μας ενδιαφέρει. Ήρθαν οι άνθρωποι που δεν τους απασχόλησε η σκηνική διάρκεια, αλλά το να είμαστε όλοι μαζί επιβάτες ενός τρένου και να πάμε όλοι μαζί αυτό το ταξίδι του θεάτρου.

Με τους τηλεοπτικούς ρόλους σου δένεσαι περισσότερο λόγω της καθημερινής τριβής;

Όχι, στη συγκεκριμένη περίπτωση ο ρόλος μου είναι αρκετά, θα έλεγα, σύνθετος. Δηλαδή δεν μπορείς να τον κατατάξεις, ούτε ως θετικό χαρακτήρα , αλλά ούτε και ως αρνητικό. Είναι μια ηρωίδα που κινείται με όχημα τον προσωπικό της πόνο, συνεχώς επάνω στις λεπτές κόκκινες γραμμές της μοναχικής της ασφάλτου. Γιατί αυτή η γυναίκα έχει πονέσει πάρα πολύ και «τρέφεται» και να αναζητάει συνεχώς την «τροφή» της, στην εκδίκηση. Ανοίγει συνεχώς καινούργιους κύκλους, αυτής της ιστορίας της εκδίκησης. Και ξανά και ξανά γίνεται θύμα και θύτης και πάλι προσπαθεί να βγει, σαν να της έχει γίνει εμμονή. Αλλά αυτήν την εμμονή της συγκεκριμένης γυναίκας προσπαθώ να τη δω χωρίς να ξεχνάω το παρελθόν της. Είναι και αυτό το αρχέγονο ένστικτο της μητρότητας που πιστεύω υπάρχει. Όταν μια γυναίκα χάνει ένα παιδί είναι πάρα πολύ σοβαρό. Και συνεχώς, νομίζω, εμφανίζεται το θέμα, τι σημαίνει να υιοθετείς ένα παιδί και να μεγαλώνεις ένα παιδί, αλλά και τι σημαίνει να κάνεις ένα παιδί, να το μεγαλώσεις και να το χάσεις. Ποια είναι η πραγματική μάνα; Αυτό το αιώνιο ερώτημα του Μπρέχτ, στον «κύκλο με την κιμωλία», αυτή που μεγαλώνει ή αυτή που γεννά; Πιστεύω ότι υπάρχει κι αυτό μέσα σε αυτή την τηλεοπτική σειρά. Εν πάση περιπτώσει, σαν προβληματισμός. Δεν ξέρω τι άλλο να σου πω για αυτή τη γυναίκα. Προς το παρόν, είναι ένας άνθρωπος που δε βρίσκει τη δύναμη να γυρίσει σελίδα και να ξεκινήσει πάλι τη ζωή της. Είναι πάρα πολύ προσκολλημένη στο παρελθόν. Δεν είναι η καλύτερη λύση, γιατί συνεχίζει να κάνει λάθη. Δεν την κατηγορώ βεβαίως.

Φαντάζομαι ότι μέσα από τη μελέτη την κατανοείς και καταλαβαίνεις τα κίνητρα. Δεν ξέρω αν τελικά εσείς οι ηθοποιοί κατατάσσετε τους ρόλους σε καλό ή κακό ρόλο, γιατί φαντάζομαι ότι τους γνωρίζετε τόσο πολύ.

Επειδή είναι ένας ρόλος, είναι μία καθημερινή σειρά ο κόσμος τις περισσότερες φορές λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο -αυτός είναι καλός, αυτός είναι κακός, αυτή είναι καλή. Όχι αυτή ούτε καλή, ούτε κακή είναι. Είναι ένας άνθρωπος, όπως όλοι μας που έχουμε και τη θετική και την αρνητική πλευρά και κουβαλάμε τα πάντα. Και ανάλογα με τις καταστάσεις εκδηλώνονται

Πιστεύεις ότι η σειρά καθρεφτίζει ένα μέρος της κοινωνίας; Ο κόσμος ταυτίζεται μαζί της ;

Ο κόσμος θέλει να ταυτίζεται με κάποιους χαρακτήρες. Είναι ανάγκη του, να ταυτίζεται . Άρα μπορεί να λειτουργήσουν και σαν πρότυπα αυτά τα τηλεοπτικά πρόσωπα. Δεν είναι αστείο αυτό που λέω γιατί έχει συμβεί. Τώρα καλό είναι αυτό; Να αντλούμε τα πρότυπα από τη μικρή οθόνη και τα τηλεοπτικά πρόσωπα. Αυτό είναι ένα σοβαρό ερώτημα. Αλλά σίγουρα υπάρχει ανάγκη στον άνθρωπο να έχει κάποιο πρότυπο. Ειδικά πιστεύω πως τα νέα παιδιά έχουν ανάγκη ένα πρότυπο. Επάνω σε αυτό έχει στηθεί ολόκληρη η βιομηχανία του θεάματος! Παρόλο που εγώ θεωρώ ότι δεν είναι τίποτα άλλο, από μια συντροφιά. Η δική μου εκτίμηση. Βλέπουμε μια ιστορία την οποία κάποτε τη λέγανε δίπλα στο τζάκι, τώρα τη λένε από την οθόνη. Οι γιαγιάδες έλεγαν παραμύθια στα παιδιά, τώρα κοιτάμε μια τηλεόραση. Για μένα φυσικά, την ιστορία της γιαγιάς, δεν την είναι ικανή να την αντικαταστήσει καμιά smart tv! Όμως ο κόσμος ταυτίζεται και κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει την δύναμη του μέσου που έχει την ικανότητα να διαμορφώνει τη συνείδηση του κόσμου. Αυτό πρέπει να το έχουμε υπόψη μας διότι είναι πολύ μεγάλη ευθύνη.

Συνέντευξη: Άρτεμις Θύμιου

Φωτογραφίες: Πέτρος Χόντος