TLIFE ΕΡΕΥΝΑ: 7 τρόποι να γλιτώσεις λεφτά και να είσαι αισιόδοξη μέσα στην κρίση!

Η ψυχολόγος Νίκη Ζαρκάδα, δίνει τις δικές της συμβουλές που τις βρίσκουμε πολύ σωστές και σου συνιστούμε να τις ακολουθήσεις για να γλιτώσεις τουλάχιστον την κατάθλιψη:

Μέσα στο γενικότερο πλαίσιο της ανασφάλειας που όλοι βιώνουμε, της προσωπικής και εργασιακής αβεβαιότητας, το άγχος είναι συχνά ο πρωταγωνιστής στην ψυχολογία μας. Πολλοί από μας ήδη αντιμετωπίζουμε συμπτώματα κατάθλιψης, όπως για παράδειγμα δυσκολίες στον ύπνο, αρνητικές σκέψεις, αίσθημα ανηδονίας και ψυχικής κόπωσης.

Ο φόβος, ο θυμός, η ενοχή, οι κρίσεις πανικού είναι μερικά από τα συνοδά συμπτώματα της οικονομικής κρίσης. Ωστόσο, οφείλουμε να διαφυλάξουμε με τον καλύτερο τρόπο τη ψυχολογία μας και να μην αφήσουμε την κατάσταση αυτή να μας επηρεάσει, στο μέτρο που αυτό είναι εφικτό για τον καθένα. Μπορούμε να περάσουμε καλά με όλα όσα έχουμε και όχι με όλα όσα θα θέλαμε να έχουμε. Απλά πράγματα μας βοηθούν να αντιμετωπίσουμε μια δύσκολη κατάσταση.

Για παράδειμα, το να ενισχύσουμε την ανθρώπινη επαφή, να βρούμε εναλλακτικούς τρόπους διασκέδασης, να βάλουμε στην καθημερινότητά μας δραστηριότητες που δεν απαιτούν απαραίτητα να ξοδέξουμε χρήματα (το διάβασμα ενός βιβλίου, ένας περίπατος). Επιπλέον, καλό είναι να αποφέυγουμε να μιλάμε συνεχώς για τις αρνητικές συνέπειες της κρίσης, καθώς το να αναπαράγει κανείς όλη αυτή την άσχημη κατάσταση, συζητώντας για το ίδιο θέμα έχει ως αποτέλεσμα να εμπλέκεται σε σενάρια καταστροφολογίας, που δημιουργούν ακόμα μεγαλύτερο άγχος.

Είναι γεγονός πως η οικονομική κατάσταση στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια είχε ξεφύγει. Ξοδεύαμε χρήματα αλόγιστα, παίρναμε δάνεια με περισσή ευκολία για να αγοράσουμε πράγματα τα οποία δεν είχαμε ανάγκη απαραίτητα. Η αλήθεια είναι πως μάθαμε να περνάμε καλά ξοδεύοντας χρήματα. Το κυνήγι του πλούτου και όλη αυτή η ευμάρεια είχε ως αποτέλεσμα την ανθρώπινη μοναξιά, καθώς κάπου εκεί, στο κυνήγι του πλούτου και του καταναλωτισμού χάσαμε το πραγματικό νόημα. Ωστόσο, στις μέρες μας η οικονομική κρίση επιτάσσει να περιοριστούμε και και αυτό σίγουρα είναι κάτι που λειτουργεί ψυχοπιεστικά. Η ίδια η κατάσταση μας «αναγκάζει» στο να βρούμε άλλους τρόπους για να περνάμε καλά, όπως για παράδειγμα να μαζευτούμε στα σπίτια μας και να αναζητήσουμε την επαφή με φίλους και συγγενείς.

Η οικονομική κρίση οδηγεί τους ανθρώπους να αναθεωρήσουν και να επαναπροσδιορίσουν τις αξίες τους, να επαναξιολογήσουν τα πράγματα που μέχρι πρώτινος θεωρούσαν σημαντικά, αλλά και να βάλουν σε προτεραιότητα τις ανάγκες τους. Είναι μια ευκαιρία να έρθει κανείς σε επαφή με τον εαυτό του και με τους γύρω του και να θυμηθεί αξίες πεισσότερο γνήσιες και αληθινές . Εξάλλου, η ιστορία μας έχει δείξει πως σε περιόδους κρίσεων οι άνθρωποι έχουν την τάση να έρχονται πιο κοντά. Και αυτό γιατί μέσα σε αυτό το χάος και την αβεβαιότητα, αναζητούν κάτι για να νιώσουν περισσότερο ασφαλείς. Και αυτή την αίσθηση ασφάλειας την αναζητούν σε έναν άλλο άνθρωπο! Έτσι έρχονται πιο κοντά, μαθαίνουν να επικοινωνούν και να σχετίζονται ουσιαστικά.

Ο Επίκουρος Καθηγητής του οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών του Τμήματος Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας, Πάρις Αργουσλίδης μας εξηγεί πώς μπορούμε να εξοικονομίσουμε χρήματα στην καθημερινότητά μας.

Ως καταναλωτές, αντιμετωπίζουμε συχνά το εξής δίλλημα κατά την επίσκεψη μας σε ένα κατάστημα: να αγοράσουμε μόνο τα απαραίτητα (δηλαδή εκείνα τα αγαθά και υπηρεσίες που καλύπτουν βασικές ανάγκες του νοικοκυριού μας) ή να προβούμε και σε επιπρόσθετες, μη προγραμματισμένες αγορές (δηλαδή προϊόντα και υπηρεσίες που δεν καλύπτουν βασικές μας ανάγκες, αλλά επιθυμίες); Η κάλυψη βασικών αναγκών μέσω της αγοράς προϊόντων είναι επιβεβλημένη και, κατά πολλούς, επαρκής. Παρόλα αυτά, ακόμα και ο πλέον ολιγαρκής καταναλωτής μπορεί να έχει, κάποια στιγμή, ενδώσει’ στα κελεύσματα των επιθυμιών του και να έχει προβεί σε αγορά προϊόντων που δεν είναι πρώτης ανάγκης.

Είναι, λοιπόν, αναμενόμενο ότι ο μέσος (και κατά συνέπεια λιγότερο ολιγαρκής) καταναλωτής προβαίνει συχνά σε αγορές προϊόντων, πέραν εκείνων που καλύπτουν βασικές του ανάγκες. Αυτή η συμπεριφορά έχει εξήγηση: πέραν των βασικών του αναγκών, το κάθε άτομο θέλει να ικανοποιεί και ορισμένες επιθυμίες του. Με άλλα λόγια, αναζητά και λίγη πολυτέλεια, όπως αυτή ορίζεται βάσει του εισοδήματος, του επαγγέλματος και της κοινωνικής του τάξης.

Η ορθολογική κατανομή του εισοδήματος ενός καταναλωτή ορίζει ότι πρώτα δαπανάται ποσό για την κάλυψη των βασικών αναγκών και για αποταμίευση και ύστερα δαπανάται ποσό για την κάλυψη επιθυμιών. Αυτό ίσχυε πάντα, αλλά είναι πιο επιτακτικό σήμερα, λόγω της σοβαρής οικονομικής κρίσης που βιώνουμε.

Λόγω του συρρικνωμένου εισοδήματός του, σήμερα ο μέσος καταναλωτής πρέπει να αναπροσαρμόσει τις αγοραστικές του συνήθειες, ώστε να καλύπτει σίγουρα τις προσωπικές βασικές του ανάγκες και τις ανάγκες της οικογένειάς του. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα την παύση αγοράς προϊόντων που ικανοποιούν επιθυμίες, αλλά τον περιορισμό τους.

Κατά συνέπεια, ο καταναλωτής μπορεί καθημερινά να εξοικονομήσει χρηματικούς πόρους ακλουθώντας ορισμένα βήματα:

1) Κατάρτιση και τήρηση εβδομαδιαίου και μηνιαίου προϋπολογισμού βασικών αναγκών.

2) Κατάρτιση λίστας κάθε φορά που προτίθεται να επισκεφθεί ένα κατάστημα (κυρίως σουπερμάρκετ). Η παρέκκλιση από τη λίστα δεν είναι κάτι που δεν θα συμβεί ποτέ, αλλά η ύπαρξη λίστας βοηθάει τον ορθολογικό καταναλωτή να θυμηθεί τις πρώτες ανάγκες του και να περιορίσει κατά το δυνατόν τις μη-προγραμματισμές και περιττές αγορές.

3) Προσεκτική ανάγνωση των διαφόρων προσφορών που γίνονται εντός των καταστημάτων (π.χ., ίδια ποσότητα-χαμηλότερη τιμή, ίδια τιμή-περισσότερη ποσότητα, δυο προϊόντα στην τιμή του ενός κλπ.). Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτού του είδους οι προσφορές είναι συμφέρουσες και ο καταναλωτής μπορεί να τις εκμεταλλευτεί και να εξοικονομήσει χρήματα . Θα πρέπει, όμως, να είναι βέβαιος ότι πραγματικά χρειάζεται το προϊόν και ότι δεν το αγοράζει επειδή απλά το βρήκε σε προώθηση.

4) Σύγκριση τιμών μεταξύ διαφορετικών καταστημάτων, πριν την αγορά. Αυτή η σύγκριση είναι επιβεβλημένη για είδη που δεν αγοράζονται καθημερινά και που, κατά κανόνα, έχουν υψηλό κόστος αγοράς (π.χ., είδη ρουχισμού, είδη επίπλων, ηλεκτρικές συσκευές κλπ.). Παρότι αυτή η σύγκρισή θα ήταν χρήσιμο να γίνεται ακόμα και για τις καθημερινές αγορές από σουπερμάρκετ, πολλές φορές είναι δύσκολη στην εφαρμογή της, καθώς η επιλογή σουπερμάρκετ γίνεται, σε μεγάλο βαθμό, βάσει της απόστασης από την κατοικία του καταναλωτή και όχι μόνο βάσει επιπέδου τιμών.

5) Επίσκεψη στο κατάστημα μόνο με ένα συγκεκριμένο ποσό χρημάτων και όχι με ολόκληρο το ποσό που μπορεί να έχει στο πορτοφόλι του ο καταναλωτής τη συγκεκριμένη ημέρα.

6) Λελογισμένη χρήση πιστωτικής κάρτας. Εάν ο καταναλωτής προτιμάει να μην πληρώνει τις αγορές του μετρητοίς, αλλά με κάποια πιστωτική κάρτα, θα πρέπει να τη χρησιμοποιεί ως μέσο μετάθεσης της πληρωμής για ένα μήνα και να εξοφλεί (εάν είναι δυνατό) ολόκληρο το υπόλοιπο στην προκαθορισμένη από την τράπεζα ημερομηνία. Σε κάθε άλλη περίπτωση, η κάρτα μπορεί να ωθήσει σε μη-προγραμματισμένες αγορές (λόγω του ότι δεν εκταμιεύονται μετρητά κατά τη στιγμή της αγοράς) και να επιβαρύνει τον καταναλωτή με τόκους υπερημερίας.

7) Τήρηση εβδομαδιαίας και μηνιαίας κατάστασης εξόδων και εβδομαδιαίου και μηνιαίου ισολογισμού, με σκοπό τον έλεγχο του ύψους των δαπανών και των παρεκκλίσεων από τα προϋπολογισθέντα ποσά.

Όλα τα παραπάνω βήματα, αλλά ενδεχομένως και κάποια άλλα που μπορεί να σκεφθεί ο κάθε καταναλωτής, δεν πρέπει να ερμηνευτούν ως μια συνταγή ομηρείας του και στέρησης οποιασδήποτε πολυτέλειας. Αντιθέτως, μπορούν να αποτελέσουν οδηγό (α) καλύτερου προγραμματισμού της κατανομής του μηνιαίου ατομικού ή οικογενειακού εισοδήματος, (β) καλύτερης κάλυψης των βασικών αναγκών ενός νοικοκυριού, (γ) εξοικονόμησης χρημάτων κατά την επίσκεψη σε καταστήματα, (δ) μεγιστοποίησης της αποταμίευσης και (ε) οδό για την απόλαυση κάποιου βαθμού πολυτέλειας, χωρίς να μπαίνει σε κίνδυνο η κάλυψη βασικών αναγκών.