Ζωή Λάσκαρη στο TLIFE: “Ο ηθοποιός αναμετριέται με το θέατρο και οφείλει να μην το εγκαταλείψει ποτέ”

Ταύτιση με δουλειά ή ρόλο δεν υπάρχει, δεν αισθάνθηκα ποτέ αλυσοδεμένη με τις δουλειές μου, πόσο περισσότερο εάν αυτή η εξάρτηση υπονοείς πως μπορεί και να διαρκεί εφ΄ όρου ζωής. Αυτό που υπάρχει είναι η μνήμη από αξιόλογες δουλειές, από μεγάλα έργα κλασικών συγγραφέων διδαγμένα από σπουδαίους σκηνοθέτες-δασκάλους. Μιλάω για σημεία σταθμούς της θεατρικής μου καριέρας, όπως την «Βιρτζίνια Γουλφ» και τις «Τρείς ψηλές γυναίκες» του Άλμπι από τον Βουτσίνα, την Ελένη στις «Τρωάδες» του Ευριπίδη από τον Κακογιάννη, το «Fool for love» του Σέπαρντ από τον Βολανάκη, το «Ταξίδι μιας μεγάλης μέρας μέσα στην νύχτα» του Ευγένιου Ο Νηλ από τον Τσακίρη. Το αντάμωμα με τα μεγάλα έργα και τους μεγάλους δημιουργούς είναι αυτό που μετράει και φυσικά οι σκέψεις και η αγωνία για το επόμενο βήμα. Η ταύτιση με την δουλειά μού μοιάζει κατάσταση μάλλον αρρωστημένη παρά δημιουργική. Η ταύτιση με την δουλειά είναι μια μορφή αδιέξοδης εμμονής.

Μονάχα ως αστειότητα μπορώ να αντιμετωπίσω την σκέψη «επενδύω χρήματα στο θέατρο». Ας καταλάβουμε πως τελικά στο θέατρο ισχύει μόνο το «επενδύω την ψυχή μου». Το θέατρο-εμποροπανήγυρις δεν νοείται να έχει την παραμικρή σχέση με τις αξίες και την ιδέα του θεάτρου. Ας διαχωρίσουμε λοιπόν επιτέλους το «λιώνω για το θέατρο» από το «κονομάω από το θέατρο». Ας διαχωρίσουμε το θέατρο από το χρηματιστήριο και τους θεατρικούς παραγωγούς από τους χρηματιστές. Οι καλλιτέχνες λοιπόν που με αφορούν και ως παραγωγό είναι μόνο αυτοί που «λιώνουν».

Θες να πεις αν έχω προλάβει να κάνω τίποτα άλλο από το να βλέπω παραστάσεις. Η «Γυναίκα της Πάτρας» του Χρονά με την Ελένη Κοκκίδου και το «Δακρυγόνα» του Σταμάτη με την Δανάη Παπουτσή και τον Άρη Τρουπάκη είναι δύο έργα που ξεχώρισα από την φετινή σεζόν.

Αναρωτιέμαι, ποιος χρόνος μας είναι αιχμάλωτος για να μην είναι ελεύθερος; Ολόκληρη η ημέρα μου είναι μια ατέλειωτη ελευθερία αφού ότι και αν κάνω, είτε αν δουλεύω είτε αν βρίσκομαι με τους φίλους μου, μου προκαλεί τέρψη και ευδαιμονισμό. Η χαρά της παρέας, της όποιας παρέας, συνεργατών ή φίλων, δεν μου αφήνει κανένα περιθώριο να δοκιμάσω τι σημαίνει «χρόνος υπό ομηρία».

Να ξεχάσουμε το «παράλληλα». Ευτυχία δεν είναι το «παράλληλο βαδίζειν» αλλά το παράλληλο «αισθάνεσθαι». Ο Δον Κιχώτης και ο Σάντσο Πάντσα – να μια λογοτεχνική μεταφορά της «οικογένειας» – ήταν τόσο διαφορετικοί ο ένας με τον άλλο. Το αντάμωμα της λαχτάρας τους, ο κοινός στόχος, ο αλληλοσεβασμός και η αγάπη τους κάνουν μια υποδειγματική οικογένεια.

Αληθινά δεν ξέρω σε ποιόν να απευθύνω τους προβληματισμούς μου; Στον αγαπητό μου Αντρέα Λοβέρδο, που κατανοώ απόλυτα τις προθέσεις του ή σε όσους υποκριτικά πετούν τόνους τα σκουπίδια στους δρόμους, μολύνουν την φύση, καίνε τα δάση, χτίζουν σε δασικές εκτάσεις και έπειτα στήνουν καυγάδες στα εστιατόρια επειδή «υποχρεώνονται να καπνίζουν τον καπνό των άλλων». Μιλάμε λοιπόν για «παθητικούς καπνιστές». Μα γιατί δεν μιλάμε για «παθητικούς πολίτες» που ανέχονται το καθημερινό ρήμαγμα της ποιότητας της ζωής τους από μεταλλαγμένες τροφές για παράδειγμα; Είμαι έτοιμη, αν και απολαμβάνω το κάπνισμα σαν τελετουργία, να δεχτώ μια συζήτηση για τις απαγορεύσεις του καπνίσματος κάτω από τις εξής δύο προϋποθέσεις: πρώτον πως πρέπει να καταλάβουμε ότι η δημοκρατία οφείλει όχι να απαγορεύει με φιρμάνια αλλά να δίνει το δικαίωμα σε όλους τους εμπλεκόμενους στο πρόβλημα να ασκήσουν το δικαίωμά τους και δεύτερον πως θα συζητήσουμε πρώτα για τα απόβλητα στα ποτάμια, για τα τοξικά στην ατμόσφαιρα, για την καταστροφή του περιβάλλοντος ως θέματα μείζονος σημασίας και ύστερα ας ασχοληθούμε με τα ήσσονος, ένα εκ των οποίων είναι το κάπνισμα.

Η σχέση μου με τον Θεό βρίσκεται ακριβώς «…εκεί που δεν φαίνεται ο Θεός» για να χρησιμοποιήσω τον τίτλο από το εξαιρετικό βιβλίο του σεβασμιότατου μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαου. Δεν έψαχνα ποτέ τον Θεό στην γνώση, στην πληροφορία. Τον νοιώθω μέσα μου την ώρα που κολυμπάω στην θάλασσα, τον νοιώθω μέσα μου την ώρα που ο αγέρας σφυρίζει ανάμεσα στα δέντρα, τον νοιώθω μέσα μου την ώρα της ανατολής και της δύσης του ηλίου. Είναι μια σχέση γύρω από ένα ταπεινό «αισθάνομαι μέσα μου». Δεν τον ψάχνω ποτέ «εκεί έξω». Παρατηρώ το «εκεί έξω» για να τον αισθάνομαι πολυέλαιο μέσα μου. Είναι ο αέρας που αναπνέουμε αλλά δεν τον βλέπουμε.

Η απόφαση αυτή θα είναι – αν θα είναι – απόφαση της εγγονής μου και είναι αυτονόητο πως θα είμαι δίπλα της σε ό, τι και αν αποφασίσει για την επαγγελματική της ζωή. Αυτό που έχει σημασία είναι να δώσουμε στα παιδιά να κατανοήσουν πως δεν πρέπει να είναι φωτοκόπιες, αντίγραφα. Να ερωτεύονται αυτό που θέλουν να κάνουν όχι αυτόν που εκπροσωπεί σαν είδωλο αυτό που θέλουν να κάνουν.

Να το συνδέσω λίγο με κάτι που με ρώτησες νωρίτερα. Άλλο θέατρο και άλλο θεατρικό χρηματιστήριο. Να διαχωρίσουμε λίγο τις αρπαχτές και τις διεκπεραιώσεις από τους ταλαντούχους ηθοποιούς που οι περισσότεροι άλλωστε είναι γνωστοί μόνο στο θεατρικό κοινό – και επιμένω στο θεατρικό και όχι στο τηλεοπτικό κοινό διότι πιστεύω απόλυτα πως είναι δύο εκ διαμέτρου διαφορετικοί κόσμοι, όσο και αν ο ένας κρυφοκοιτάζει πρόσκαιρα τις επιδώσεις του άλλου. Ο ηθοποιός αναμετριέται πρωτίστως με το θέατρο και οφείλει να μην το εγκαταλείψει ποτέ. Εκεί δίνονται οι μάχες. Εκεί «επενδύεις την ψυχή σου». Το τίμημα είναι βέβαια η βραχυπρόθεσμη έως ανύπαρκτη αναγνωρισημότητα. Δεκτή λοιπόν η επιλογή της τηλεόρασης και κατόπιν η επιλογή του τηλεοπτικού θεάτρου – για να υπενθυμίζεις απλά στον κόσμο ποιος είσαι. Αυτό όμως λυπάμαι αλλά δεν είναι τάλαντο. Είναι λύσσα για αναγνωρισημότητα. Και αυτό δεν χρειάζεται να είσαι ηθοποιός για να το επιτύχεις. Υπάρχουν λοιπόν πάρα πολλά ταλαντούχα παιδιά, δεν σου κρύβω πως θα ήθελα με πολλούς από αυτούς τους ηθοποιούς να συνεργαστώ στο μέλλον, αλλά δεν θέλω να μπω στην διαδικασία των ονομάτων και κινδυνεύσω να αδικήσω κάποιους. Άλλωστε είναι μεγάλη η λίστα.

Αν αποκαλείς reality το Dancing with the stars και αποκαλείς reality και το Big Brother τότε λυπάμαι αλλά το Dancing with the stars δεν είναι reality. Είναι ένας ψυχαγωγικός διαγωνισμός που έχει μάλιστα και φιλανθρωπικό χαραχτήρα. Δεν είμαι εξοικειωμένη με αυτού του είδους την ψυχαγωγία για να συμμετέχω. Την παρακολουθώ ευχάριστα και με εκπλήσσει ευχάριστα αλλά μέχρι εκεί.

Κοίτα, κάποτε λάμβανα στο στούντιο και στο θέατρο δεκάδες χιλιάδες γράμματα φίλων θαυμαστών. Σακούλες ολόκληρες, γεμάτες. Απαντούσα σε όλα, μα σε όλα. Ήταν ένας «αργόσυρτος» και όσο να πεις ρομαντικός τρόπος να επικοινωνήσεις με τους ανθρώπους που σε εκτιμούν και να μοιραστείς πράγματα. Είχα πει πως το ιντερνέτ είναι μια μεγάλη επανάσταση στις σχέσεις των ανθρώπων, μια επανάσταση της δημοκρατίας μπορώ να το ονομάσω, όπου ο καθένας πια έχει την δυνατότητα να εκφραστεί, να μοιραστεί, να αναζητήσει. Μας φέρνει πιο κοντά αδιαμφισβήτητα. Βλέπουμε επίσης το πρόσωπο του άλλου, μέσω φωτογραφίας ή κάμερας, μια μεγαλειώδης καινοτομία στις ανθρώπινες σχέσεις. Να μιλάς σε αληθινό χρόνο με έναν άγνωστο στην άλλη άκρη του κόσμου. Εδώ κάπου χρειάζεται και μια αυτοσυγκράτηση, ένα φρένο. Είναι γνωστοί σε όλους οι κίνδυνοι αυτής της απόλυτης ελευθερίας που δεν διέπεται από κανέναν απολύτως κανόνα. Το φρένο αυτό να μπει από εμάς τους ίδιους. Να είμαστε συγκρατημένοι, πιο προσγειωμένοι και πιο καχύποπτοι απέναντι στον εκπληκτικό και θαμπωτικό αυτό τρόπο επικοινωνίας. Διότι το σημαίνον είναι η ανθρώπινη επαφή, το αντάμωμα, να σε πιάσω, να σε αγγίξω, να σε μυρίσω. Οι άνθρωποι έτσι επικοινωνούν, με αυτόν τον τρόπο γνωρίζονται, μαθαίνονται. Να το εμπεδώσουν κυρίως οι νεαροί χρήστες του ιντερνέτ. Να μην εθίζονται στην διαδικτυακή επαφή. Το διαδίκτυο είναι εργαλείο για έναν μικρό στόχο, δεν είναι ο μεγάλος στόχος. Κατά τα άλλα είμαι ενθουσιασμένη από την επικοινωνία μου με τους φίλους στο facebook. Είναι δυστυχώς αδύνατο να απαντάω σε όλους ή να κουβεντιάζω με όλους – μιλάμε για δέκα χιλιάδες ανθρώπους. Θέλω να πω πάντως πως διαβάζω όλα τα μηνύματά τους και παρακολουθώ πάντα τους προβληματισμούς τους.

Δεν με συγκλόνισε τίποτα. Καθημερινά όμως, διάφορα κοινωνικά και πολιτικά θέματα άλλοτε με προβληματίζουν, άλλοτε με στεναχωρούν και άλλοτε με εξοργίζουν.