Γιατί η συναισθηματική νοημοσύνη στα παιδιά είναι πιο σημαντική από τους βαθμούς

Η συναισθηματική νοημοσύνη (EQ) είναι η ικανότητα να κατανοείς και να διαχειρίζεσαι τα δικά σου συναισθήματα, αλλά και να αναγνωρίζεις και να απαντάς στα συναισθήματα των άλλων. Είναι κάτι παραπάνω από “καλοσύνη” ή “ευαισθησία”. Είναι μια ουσιαστική δεξιότητα ζωής που επηρεάζει τις σχέσεις, τη ψυχική υγεία και τις μελλοντικές επαγγελματικές επιτυχίες. Ενώ το IQ μετράει τις γνωστικές ικανότητες, το EQ αφορά την αυτογνωσία, τον αυτοέλεγχο, την ενσυναίσθηση και την ικανότητα συνεργασίας.

Γιατί έχει μεγαλύτερη σημασία από το IQ

Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Daniel Goleman, το IQ συμβάλλει μόλις κατά 20% στην επιτυχία ενός ατόμου. Τα υπόλοιπα εξαρτώνται από παράγοντες όπως η συναισθηματική νοημοσύνη, η επιμονή, η ικανότητα διαχείρισης του στρες και η ικανότητα να δημιουργείς σχέσεις. Παιδιά με υψηλό EQ τα καταφέρνουν καλύτερα στις διαπροσωπικές σχέσεις, αποφεύγουν επιβλαβείς συμπεριφορές και συχνά έχουν ηγετικές ικανότητες στο σχολικό περιβάλλον.

EQ και σχολική ζωή

Σε πολλά σχολεία του εξωτερικού αλλά και στην Ελλάδα, αρχίζουν να αναγνωρίζουν την αξία του EQ. Εκπαιδευτικά προγράμματα που ενθαρρύνουν την ενσυναίσθηση και την κοινωνική υπευθυνότητα έχουν δείξει μείωση στη βία και το bullying, και αύξηση στη συνεργασία μεταξύ των μαθητών. Παιδιά που μπορούν να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους είναι πιο ήρεμα, πιο συγκεντρωμένα και πιο ικανά να μάθουν.

Μπορείς να τη διδάξεις;

Η συναισθηματική νοημοσύνη δεν είναι έμφυτη μόνο, καλλιεργείται. Από την προσχολική ηλικία, τα παιδιά μπορούν να μάθουν να αναγνωρίζουν και να ονομάζουν τα συναισθήματά τους, να λύνουν συγκρούσεις και να λειτουργούν ομαδικά. Μέσα από δραστηριότητες όπως τα παραμύθια, το παιχνίδι ρόλων και τη συνεργασία με άλλους, ενισχύονται βασικές δεξιότητες όπως η ενσυναίσθηση και η αυτορρύθμιση.

Ο ρόλος των γονιών

Το σπίτι είναι το πρώτο “σχολείο” συναισθηματικής νοημοσύνης. Όταν ακούς το παιδί σου χωρίς να ακυρώνεις το πώς νιώθει, του μαθαίνεις πως τα συναισθήματα είναι φυσιολογικά και διαχειρίσιμα. Δε χρειάζεται πάντα να έχεις μια λύση. Αρκεί να είσαι παρών, να ονομάζεις μαζί του τα συναισθήματά του και να του δίνεις χώρο να τα εκφράσει με ασφάλεια.

Η αξία του EQ στον κόσμο που αλλάζει

Στον σημερινό, ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο, όπου η τεχνολογία κυριαρχεί στην επικοινωνία και οι ανθρώπινες σχέσεις δοκιμάζονται καθημερινά, η ανάγκη για συναισθηματικά έξυπνους ανθρώπους γίνεται πιο επιτακτική από ποτέ. Τα παιδιά που μαθαίνουν να καταλαβαίνουν τα δικά τους συναισθήματα και να επικοινωνούν με ενσυναίσθηση, έχουν σαφές προβάδισμα στην κοινωνική τους ζωή, στις σπουδές, αλλά και σε κάθε επαγγελματικό χώρο που απαιτεί συνεργασία, προσαρμοστικότητα και ηγετικές ικανότητες. Επιπλέον, έχουν ισχυρότερα ψυχικά “αντισώματα” απέναντι στο στρες, την απογοήτευση και τις δύσκολες καταστάσεις. Η ενίσχυση του EQ, λοιπόν, δεν είναι απλώς ένα ακόμα “καλό να υπάρχει”, είναι ένα βασικό εφόδιο για να μεγαλώσεις ένα παιδί με αυτοπεποίθηση, ανθεκτικότητα και ικανότητα να συνδεθεί ουσιαστικά με τους άλλους. Και αυτή είναι η μεγαλύτερη επιτυχία από όλες.

Η συναισθηματική νοημοσύνη δεν είναι πολυτέλεια, είναι αναγκαιότητα. Είναι το θεμέλιο για να μεγαλώσεις έναν άνθρωπο με ενσυναίσθηση, σταθερότητα και δύναμη. Και αυτή η βάση χτίζεται μέρα με τη μέρα, με μικρές πράξεις και ουσιαστική σύνδεση.

Κεντρική εικόνα και εικόνες άρθρου: iStock