Παιδί: Γιατί χρειάζεται… όρια;

παρατηρητές. Σαν θεατές μιας παράστασης, με πρωταγωνιστή το παιδί τους. Επιτρέπουν και δέχονται τα πάντα από το παιδί τους. Δεν βάζουν κανένα όριο στις επιθυμίες του και στη συμπεριφορά του. Δεν του διδάσκουν κανόνες και τρόπους καλής συμπεριφοράς, λες και το παιδί γεννήθηκε, έχοντας όλες αυτές τις γνώσεις.
Τα παιδιά όμως δεν ξέρουν. Χρειάζονται τους γονείς, για να τους εξηγήσουν τη χρησιμότητα των ορίων (τι επιτρέπεται να κάνουν και τι όχι), την οποία δεν μπορούν να κατανοήσουν.

Η ψυχολόγος και σχολική σύμβουλος Αναστασία Γκοτσοπούλου εξηγεί γιατί συμβαίνει αυτό και τι πρέπει να κάνουν οι γονείς.

Γιατί δε βάζουμε όρια;
Οι γονείς δυσκολεύονται πραγματικά στο να θέσουν τα όρια και να τα τηρήσουν γιατί:

-Φοβούνται μη στενοχωρήσουν το παιδί ή «χάσουν» την αγάπη του παιδιού τους.

-Ανησυχούν μην περιορίσουν την ελευθερία έκφρασής του.

-Δε θέλουν να εφαρμόσουν τις τακτικές διαπαιδαγώγισης που δέχτηκαν οι ίδιοι ως παιδιά από τους γονείς τους.

-Απουσιάζουν πολλές ώρες από το σπίτι και τις ελάχιστες ώρες που περνούν μαζί τους δε θέλουν να βάζουν όρια και κανόνες πειθαρχίας.

Γιατί είναι χρήσιμα τα όρια;
Τα όρια όμως αφορούν όλους μας και υπάρχουν παντού. Χωρίς αυτά δε θα μπορούσαμε να είμαστε λειτουργικοί, να συνεργαζόμαστε, να οργανωνόμαστε και να είμαστε αποδοτικοί. Τα όρια δημιουργούν το πλαίσιο μέσα στο οποίο κάθε άνθρωπος μπορεί να συνυπάρξει με τους συνανθρώπους του, να αντλεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ικανοποίηση και ασφάλεια, να εξελίσσεται και να δημιουργεί.
Τα όρια για την ψυχή μας είναι όπως η επιδερμίδα για το σώμα μας: είναι απαραίτητα. Μας προστατεύουν και είναι εγγυητές της ψυχικής υγείας και ισορροπίας. Μια ζωή δίχως όρια είναι επικίνδυνη.

Έτσι, οι γονείς που δε θέτουν όρια, μπερδεύουν το παιδί, το οποίο αισθάνεται ανυπεράσπιστο και απροστάτευτο, αντιλαμβάνεται τον κόσμο ως απειλή, συνεχώς μεταβαλλόμενο και το γονιό ως ανίσχυρο. Οι γονείς όμως έχουν την εξουσία. Όχι τα παιδιά. Οι γονείς είναι αυτοί που έχουν την ευθύνη και παίρνουν τις αποφάσεις. Στις αποφάσεις αυτές πρέπει να παραμένουν σταθεροί και συνεπείς. Και οι δύο γονείς πρέπει να συμφωνούν στους κανόνες διαπαιδαγώγησης των παιδιών τους, να συνεργάζονται και να εφαρμόζουν την ίδια τακτική και τεχνικές. Το παιδί θα δοκιμάσει τα όρια της συμπεριφοράς του, μην υπακούοντας στις εντολές τους. Με την ανυπακοή θα θελήσει να προκαλέσει τους γονείς του, να του γνωρίσουν με σαφήνεια τι είναι το σωστό και τι όχι. Όταν και οι δύο γονείς είναι σαφείς και θέτουν τα όρια της συμπεριφοράς του παιδιού τους με βεβαιότητα, το παιδί καταλαβαίνει και αποδέχεται τους περιορισμούς που του έχουν θέσει.

Τα όρια βέβαια, διαφέρουν ανάλογα με τις συνθήκες και το περιβάλλον (σχολείο, σπίτι). Αυτό ισχύει και για τους ενήλικες (εργασία, σπίτι, κοινωνικές συναναστροφές). Το σημαντικό λοιπόν είναι το παιδί να μάθει ότι πρέπει να σεβόμαστε τους κανόνες σε κάθε περίσταση. Όμως αν στο σπίτι δεν υπάρχουν σαφή όρια και κανόνες, το παιδί δύσκολα δέχεται την ύπαρξή τους στο σχολείο και στην κοινωνία. Πρέπει εμείς τότε να λειτουργήσουμε ως πρότυπο για τα παιδιά μας.