Τα όρια και η πειθαρχία: Πώς να διδάξεις το παιδί σου εύκολα και αποτελεσματικά

Πειθαρχία, καλοί τρόποι, όρια και πλαίσια συμπεριφοράς. Σε πολλές περιπτώσεις οι γονείς μπορεί να βρεθούν αντιμέτωποι με το ερώτημα “τι να κάνω για να με ακούσει το παιδί μου” και να μην γνωρίζουν πώς να διαχειριστούν μια κατάσταση, ώστε να διδάξουν στο μικρό τους ένα σωστό πρότυπο συμπεριφοράς. Για κάθε φορά που το παιδί… παραφέρεται και αντιμετωπίζετε την αρκετά μεγάλη πρόκληση να το επαναφέρετε στην τάξη, η ψυχολόγος και ψυχοπαιδαγωγική σύμβουλος Χρυσούλα Μαυράκη δίνει καθοριστικές οδηγίες και συμβουλές:

Όπως δίδαξε ο Αριστοτέλης ο άνθρωπος είναι ον κοινωνικό. Ζει σε μικρές ή μεγαλύτερες ομάδες, οι οποίες για να λειτουργήσουν χρειάζονται κανόνες, κοινά αποδεκτούς. Για να δεχθούμε τους κανόνες θα πρέπει να διαθέτουμε αυτοπειθαρχία και να βάζουμε όρια στις προσωπικές μας παρορμήσεις και αυθόρμητες συμπεριφορές. Τα όρια δεν έχουν χαρακτήρα αυταρχικό και τυραννικό. Δίνουν ασφάλεια και περιχαρακώνουν την ατομική ελευθερία μας, καλλιεργώντας το σεβασμό στην ελευθερία και τα δικαιώματα των άλλων.

Πώς, όμως, διδάσκεις στο παιδί να οριοθετεί τη συμπεριφορά του μέσα στα πλαίσια αυτά; Μερικές βασικές αρχές είναι οι ακόλουθες:

• Βοηθήστε το παιδί σας να αποκτήσει αυτοαντίληψη. Δείξτε του ότι είναι μοναδικό και σημαντικό.
• Αναγνωρίστε του το δικαίωμα να κάνει λάθη και δείξτε του ποιο είναι το σωστό με ήρεμες επεξηγήσεις.
• Ενθαρρύνετε τη σωστή συμπεριφορά και επαινέστε την.
• Εξηγήστε του πόσο σημαντικό είναι να συμμετέχει σε μία ομάδα, και άρα να σέβεται τους κανόνες με τους οποίους αυτή λειτουργεί.
• Επιβάλετε συνέπειες και όχι τιμωρίες στις λανθασμένες συμπεριφορές του παιδιού. Οι συνέπειες είναι φυσικές ή λογικές και συνδέονται πάντα με την πράξη ή τη συμπεριφορά. Εφαρμόζονται άμεσα και όχι μακροπρόθεσμα, γιατί τότε το παιδί θα έχει ξεχάσει για ποιο λόγο του επιβάλλονται. Αν, για παράδειγμα, σπάσει ένα βάζο παίζοντας μπάλα μέσα στο σπίτι, ενώ το έχετε προειδοποιήσει, θα αγοράσετε νέο βάζο αντί να του πάρετε το παιχνίδι που του είχατε υποσχεθεί.
• Χρησιμοποιήστε ενσυναίσθηση -μπείτε δηλαδή στη θέση του- για να κατανοήσετε τους λόγους που υπαγόρευσαν τη συγκεκριμένη συμπεριφορά και δείξτε ευαισθησία στα συναισθήματά του, αλλά εξηγήστε του ποιο είναι το λάθος και τι αρνητικό δημιουργεί αυτό.
• Κρατήστε σταθερή και αταλάντευτη στάση στον καθορισμό των ορίων και μην αλλάζετε ή αθετείτε τις συνέπειες ανάλογα με τη δική σας ψυχική διάθεση. Το παιδί μπερδεύεται ή γίνεται χειριστικό όταν κάθε φορά ισχύει κάτι διαφορετικό.
• Προτάσσετε πάντα τα θετικά στοιχεία του παιδιού και μέσα από αυτά βοηθήστε το να απαλλαγεί από τις αδυναμίες του.
• Εμπιστευθείτε το παιδί σας και τις δυνατότητές του και μην απογοητεύεστε κάθε φορά που κάνει κάποιο λάθος.
• Μην είστε ανυπόμονοι. Είναι μακρά η διαδικασία και δεν καρποφορεί με τη μία.
• Τέλος, διαβεβαιώνετε το παιδί σας πως το αγαπάτε πάντα, ότι είναι ένα καλό παιδί και ότι η προσπάθειά σας να του υποδείξετε το σωστό είναι αποκλειστικά για το δικό του καλό και την προσωπική του ευτυχία.