Η επιθετικότητα στην παιδική ηλικία και πως να την αντιμετωπίσεις

Καθώς το παιδί σου μεγαλώνει θα δεις πολλές αλλαγές πάνω του, όχι μόνο στην εμφάνισή του, αλλά και στην συμπεριφορά του. Μια από αυτές της αλλαγές είναι και η επιθετικότητα που ίσως εμφανίσει και όπως πολύ φυσικό είναι μπορεί να σε ανησυχήσει. Στο παρακάτω άρθρο η διακεκριμένη Ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια – Οικογενειακή Σύμβουλος, κάτοχος ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας, Ντόρα Μίνου, εξηγεί τους λόγους για τους οποίους το παιδί σου μπορεί να συμπεριφερθεί επιθετικά και πως να διαχειριστείς την συμπεριφορά του αυτή.

Η επιθετικότητα από 2-4 ετών στα παιδιά θεωρείται μία φυσιολογική εξέλιξη. Το παιδί σ’ αυτές τις ηλικίες μαθαίνει να αυτοεξυπηρετείται, και κατά συνέπεια ανεξαρτητοποιείται , δοκιμάζει τη δύναμή του, τα όρια τα δικά του και των άλλων. Σε αυτές τις ηλικίες θα δούμε άτσαλα χτυπήματα, δαγκώματα, κλπ που στην ουσία όμως είναι στα πλαίσια της επικοινωνίας και απολύτως φυσιολογικά με βάση την αναπτυξιακή φάση του παιδιού.

Συνεπώς όταν μιλάμε για επιθετικότητα στην παιδική ηλικία αναφερόμαστε σε παιδιά πάνω από 4 ετών, και πάντα λαμβάνοντας υπόψη τον τρόπο που την εκφράζει το παιδί και τη διάρκεια που έχει.

Μερικοί προβληματισμοί :

– Ο τρόπος που εμείς λύνουμε τις διαφορές, προετοιμάζει το έδαφος στα παιδιά για να μάθουν να αντιμετωπίζουν τις συγκρούσεις
– Η ζωή μέσα σε εχθρική ατμόσφαιρα κάνει τα παιδιά ευάλωτα, έτσι κάποια είτε είναι έτοιμα πάντα να μπλεχτούν σε καβγά: θεωρούν τη σύγκρουση μία αναγκαιότητα, μία δήθεν λύση, ότι γενικά για να επιβιώσουν πρέπει να είναι επιθετικά, είτε φοβούνται τόσο να συγκρουστούν και αποφεύγουν κάθε είδους αντιπαράθεση.
– Το τι κάνουμε με το θυμό και το πώς και που τον κατευθύνουμε είναι σημαντικό και για μας και για την ψυχική υγεία ολόκληρης της οικογένειας.
– Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να αναγνωρίζουν και να εκφράζουν τα συναισθήματά τους. Τα μικρά παιδιά ιδιαίτερα χρειάζονται τη βοήθειά μας σε αυτό. Είναι βασικό να τα αφήνουμε μόνα τους να προσδιορίζουν τα συναισθήματά τους. Ένας τρόπος είναι να αντικαταστήσουμε τις δηλώσεις με ερωτήσεις, πχ αντί να λέμε «Ξέρω ότι έχεις θυμώσει που….» , μπορούμε να πούμε «Τι σε ενοχλεί στο…»
– Τα συνεσταλμένα παιδιά φοβούνται τόσο την επιθετικότητα των άλλων όσο και τη δική τους. Αποκρύπτουν τις επιθετικές τους παρορμήσεις με τόση επιμέλεια και από τον εαυτό τους και από τους άλλους
– Οι ακραίες καταστάσεις είναι που οδηγούν στα προβλήματα, είναι άσκοπο κάποιος γονέας να ανησυχεί επειδή το παιδί του απλά δεν είναι θορυβώδες.
– Στην αντικοινωνική συμπεριφορά οι παρορμήσεις εκδηλώνονται προς τους άλλους οι οποίοι υποφέρουν ενώ όταν το παιδί παρουσιάζεται πολύ συνεσταλμένο, οι παρορμήσεις καταπιέζονται, στρέφονται προς το ίδιο , το οποίο υποφέρει.

Προτάσεις για την άμβλυνση μιας επιθετικής συμπεριφοράς.

– Θετική ενίσχυση σε δείγματα καλής συμπεριφοράς από το παιδί μας, χαρακτηρισμός της συμπεριφοράς και όχι του ίδιου του παιδιού.
– Όχι σωματική τιμωρία
– Δεν μπορούμε να ζητάμε από το παιδί να μην είναι επιθετικό αν είμαστε εμείς οι ίδιοι απέναντί του – είναι διπλό το μήνυμα
– Να υπάρχει χρόνος χωρίς ενίσχυση της κακής συμπεριφοράς  (‘time out’),
– Να υποστεί τις αρνητικές συνέπειες των πράξεών του,
– Να υπάρχουν ισχυροί οικογενειακοί δεσμοί αγάπης και σεβασμού,
– Να υπάρχει κοινή στάση των γονέων στον τρόπο διαπαιδαγώγησης,
– Να είμαστε προσεκτικοί στην επιλογή κανόνων και ορίων, και να είμαστε σταθεροί σ’ αυτά
– Να παρέχονται οι απαιτούμενες εξηγήσεις στο παιδί
– Απόλυτη συγκέντρωση σε αυτά που λέει το παιδί και σοβαρή αντιμετώπιση των προβλημάτων του,
– Να μάθουμε να ακούμε το παιδί  και να κάνουμε που και που την αυτοκριτική μας ως γονείς.

Να θυμάστε: Οι γονείς έχουν σημαντικό ρόλο στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών , και ασφαλώς να υπάρχει στο πίσω μέρος του μυαλού μας ότι τα παιδιά μέσα από τις συμπεριφορές τους καθρεφτίζουν τα προβλήματα που έχει η γονεική σχέση