Η ψυχολόγος απαντά!

Ερώτηση
“Κύρια Καππάτου, θα ήθελα να σας συγχαρώ για την απλότητα και την αμεσότητα της γραφής σας καθώς και για τη σημαντική συμβολή σας μέσω των συμβουλών σας στις ανήσυχες μανούλες. Έχω ένα κοριτσάκι 18 μηνών. Τώρα που κι εγώ θα επιστρέψω στην εργασία μου πώς να την προετοιμάσω και ποιες κατάλληλες φράσεις θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω ώστε να μπορέσω να συζητήσω μαζί της; Ο μπαμπάς της ήδη λείπει λόγω της φύσης του επαγγέλματός του, έρχεται όμως συχνά και υπάρχει συνεχής επικοινωνία. Θεωρώ ότι ανταπεξέρχεται σε αυτή την πραγματικότητα καλά και όταν είμαστε όλοι μαζί προσπαθούμε να περνούμε δημιουργικά το χρόνο μας. Είμαστε μια αγαπημένη και δεμένη οικογένεια. (Χρησιμοποιώ εκφράσεις του τύπου: Ο μπαμπάς πήγε στη δουλειά για να πάρουμε κορν φλεικς για τη μαμά, γάλα για το μπαμπά κτλ., Ο μπαμπάς σε έχει στη καρδούλα του και σε αγαπάει πολύ. Θα γυρίσει σε λίγες μέρες για να κάνουμε αγκαλιές και φιλάκια, κτλ.). Ένα άλλο που με βασανίζει είναι η συνεχής αγκαλιά. Κάθεται λίγο πλέον στο καροτσάκι και στο ποδήλατο και αμέσως αναζητά αγκαλιά, γεγονός που έχει περιορίσει αρκετά τις βόλτες σε μακρινές αποστάσεις όταν είμαστε μόνες μας. Πώς θα μπορούσα να τη βοηθήσω ώστε να γίνει λίγο πιο ανεξάρτητη; Όταν πάμε σε σπίτια φίλων αρκετές φορές θέλει να φύγει από τα πρώτα λεπτά. Σε τι μπορεί να οφείλεται; Πώς θα αντιμετωπίσω το γεγονός πως όταν πάμε στον παιδίατρο δεν θέλει ούτε να την ζυγίζει; Φορά ακόμη πάνα και θέλει πιπίλα μόνο όταν πρόκειται να κοιμηθεί. Ποιοι θα ήταν μερικοί τρόποι για να τα κόψει; Πιο πολύ εννοείται την πιπίλα. Με τι δραστηριότητες θα μπορούσε να απασχοληθεί ένα παιδάκι αυτής της ηλικίας και ποιες είναι οι κατάλληλες προτάσεις για να βάζουμε όρια και να κάνουμε παρατηρήσεις; Ευχαριστώ πολύ!”

Απάντηση
Κατανοώ απολύτως τους προβληματισμούς σας για το παιδί κυρίως επειδή μένετε μόνη σας το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου, μιας και η εργασία του συζύγου σας δεν επιτρέπει να είστε μαζί. Θα αποπειραθώ να απαντήσω στα κυριότερα ερωτήματά σας. Εφόσον πρόκειται να επιστρέψετε στην εργασία σας προέχει να προετοιμάσετε σταδιακά το παιδί για την απουσία σας. Συνεννοηθείτε με το άτομο που θα την εμπιστευτείτε και αρχίστε κάθε μέρα να απομακρύνεστε για λίγη ώρα στην αρχή για δέκα λεπτά μέσα στο σπίτι αλλά να μην σας βλέπει και αυξήστε το χρόνο σταδιακά εκτός σπιτιού μέχρι να φθάσετε στις 2-3 ή και 4 ώρες. Θα της εξηγείτε ότι έχετε μια δουλειά και θα επιστρέψετε. Είναι σημαντικό να καταλάβει ότι η μαμά φεύγει για λίγο αλλά γυρίζει. Παράλληλα η κυρία που θα την κρατά θα την απασχολεί με δραστηριότητες που της αρέσουν.. Στην απουσία του πατέρα της έχει προσαρμοστεί επειδή ήταν από την αρχή κυρίως όμως επειδή εσείς αποτελείτε τη σταθερή παρουσία στη ζωή της. Με την δική σας όμως απουσία χρειάζεται προετοιμασία, σταθερότητα, κυρίως, όμως, ηρεμία και αποφασιστικότητα. Μειώστε τη συνεχή αγκαλιά. Θα γίνει πολύ απλά, δείχνοντάς της ότι είστε απασχολημένη με κάτι ενώ θα της μιλάτε ταυτόχρονα . Όταν διαμαρτύρεται θα την κρατάτε για λίγο και θα την αφήνετε ενώ την απασχολείτε. Αυτό θα το κάνετε κάθε μέρα ήρεμα όμως για να μην προσκληθεί αναστάτωση στο παιδί. Αρχίστε να την φέρνετε σε επαφή με άλλα παιδάκια και γενικά να ανοιχτείτε ώστε σταδιακά να συνηθίσει έχοντας μαζί σας πάντα κάποια αγαπημένα της παιχνιδάκια. Όσο για τη πάνα και τη πιπίλα δεν είναι η κατάλληλη περίοδος να κάνετε κάτι. Όταν πρόκειται να γίνει μια αλλαγή στις συνήθειες ενός παιδιού δεν προχωράμε και σε άλλες. Εξάλλου για τη πάνα και τη πιπίλα έχετε χρόνο, μην πιέσετε το παιδί. Για να τα πετύχετε απαραίτητη προϋπόθεση είναι να μην έχετε άγχος και να είστε σταθερή. Επειδή οι ερωτήσεις σας ξεπερνούν τα στενά πλαίσια ενός mail και αφορούν γενικά τη διαπαιδαγώγηση της κόρης της θεωρώ ότι θα σας βοηθούσε να απευθυνθείτε σε ένα ψυχολόγο στη περιοχή σας για να τα συζητήσετε από κοντά.

Ερώτηση
“Έχω ένα κοριτσάκι που θα πάει πρώτη δημοτικού, 5,5 ετών. Αν είχε γεννηθεί 10 μέρες αργότερα θα πήγαινε δημοτικό ένα χρόνο αργότερα. Τώρα λόγω του ό,τι γεννήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου θα πάει μικρούλα στο δημοτικό. Είναι αρκετά έξυπνη αλλά δεν παύει να είναι η πιο μικρή στην τάξη της. Σκέφτομαι τι θα ήταν πιο σωστό γι΄αυτήν, αν θα πρέπει να πάει δημοτικό ή να την αφήσω μία ακόμη χρονιά στο νηπιαγωγείο για να είναι πιο μεγάλη και να ανταποκριθεί με μεγαλύτερη ευκολία στις απαιτήσεις του σχολείου. Τι με συμβουλεύετε να κάνω; Ευχαριστώ”.

Απάντηση
Ήδη το παιδί θα έχει ξεκινήσει την Α΄ δημοτικού. Ωστόσο παρά το γεγονός ότι είναι από τα πιο μικρά παιδιά στη τάξη, αυτό δεν σημαίνει ότι θα αντιμετωπίσει απαραίτητα δυσκολίες. Αν το παιδί έχει τη σχολική ετοιμότητα δεν δημιουργείται ιδιαίτερο πρόβλημα που να μας υποδεικνύει την παραμονή της στο νηπιαγωγείο. Να την ενισχύετε, να της δίνετε χρόνο και να την επαινείτε. Συνήθως μέσα στους πρώτους μήνες τα παιδιά προσαρμόζονται και ακολουθούν με επιτυχία το ρυθμό της σχολικής τάξης.

Ερώτηση
“Θα ήθελα τη συμβουλή σας σε ένα λεπτό θέμα. Χτες με πήρε ο ύπνος στον καναπέ βλέποντας τηλεόραση. Το βράδυ ξύπνησε η κόρη μου, 5μιση χρονών και ήρθε να με βρει, αλλά την ώρα που ήρθε η τηλεόραση είχε βάλει ΧΧΧ ταινία, γιατί όπως ξέρετε μετά τα προγράμματα η τηλεόραση βάζει τέτοια. Εμένα με πήρε ο ύπνος από νωρίς βλέποντας μια κανονική ταινία, αλλά η κόρη μου μέχρι να με ξυπνήσει σίγουρα κάτι είδε. Σάστισα. Τι να κάνω;”

Απάντηση
Καταλαβαίνω την δυσάρεστη έκπληξη και τη δυσκολία σας. Ωστόσο κρατήστε την ψυχραιμία σας, πιθανά το παιδί να μην είδε κάτι περίεργο την συγκεκριμένη στιγμή ή αν είδε κάτι να μην κατάλαβε τι ήταν γιατί υποθέτω ότι άμεσα ανταποκριθήκατε στην πρόσκλησή της. Μιλήστε μαζί της με διακριτικό τρόπο και μάθετε τι είδε. Αν αντιληφθείτε ότι κάτι την προβληματίζει, εξηγείστε της ότι αυτή ήταν μια ταινία για μεγάλους και ότι αυτά που είδε είναι κάποια παιχνίδια που κάποιες φορές κάνουν οι μεγάλοι όταν αγαπιούνται. Δεν χρειάζεται να επαναφέρετε το θέμα, ούτε να το μεγαλοποιείτε.

Ερώτηση
“Το παιδί μου 5 1/2 ετών έχει επιθετική συμπεριφορά αλλά με προβληματίζει που συνέχεια απειλεί θα σε σκοτώσω, θα σου βγάλω το λαιμό, τα χέρια κ.ά. Μετά κλαίει ζητά συγγνώμη, λέει δεν θα το ξανακάνει αλλά την άλλη μέρα το ίδιο. Όταν του λέω να απομακρυνθεί από το χώρο του συμβάντος μου λέει να φύγω από το σπίτι. Κάποια στιγμή δεν άντεξα συναισθηματικά και πήρα την τσάντα μου, μου έκλεισε την πόρτα, κι όταν γύρισα σπίτι μου είπε γιατί γύρισα”.

Απάντηση
Για κάποιους λόγους το παιδί είναι θυμωμένο μαζί σας. Αναλογιστείτε αν ασχολείστε μαζί του, μήπως του φωνάζετε, αν είστε σταθερή στη συμπεριφορά σας, μήπως και εσείς ή ο άλλος γονιός λειτουργεί με επιθετικό τρόπο. Συχνά όταν υπάρχει άγχος ή εντάσεις ή φωνές μέσα στην οικογένεια τα παιδιά αντιδρούν με επιθετικότητα. Θεωρώ όμως απαραίτητο να απευθυνθείτε σε ψυχολόγο γιατί χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση.

Ερώτηση
“Θα ήθελα να μου δώσετε συμβουλές πώς να καταφέρω να πείσω το γιο μου που είναι 3,5 να κάνει κακά στην τουαλέτα, τα τσίσα τα έχει κόψει εδώ και ένα χρόνο. Έχω δοκιμάσει τα πάντα”.

Απάντηση
Ενδεχομένως το παιδί έχει πιεστεί βλέποντας την αγωνία σας και αντιδρά. Να τον αφήσετε κάποιο χρονικό διάστημα χωρίς να του αναφέρετε κάτι για αυτό το θέμα. Μόλις κάνει τα κακά του να τα ρίχνετε μαζί στη τουαλέτα κάνοντας μια ευχάριστη ιστορία . Προσπαθήστε να μη γίνεται αυτό επίκεντρο στη σχέση σας. Να ασχολείστε μαζί, να του δίνετε πρωτοβουλίες και να μην έχετε άγχος. Αφού περάσουν οπωσδήποτε 2-3 μήνες θα του προτείνετε μήπως θα ‘θελε να δοκιμάσει να κάνει τα κακά του στη τουαλέτα και αν αρνηθεί δεν θα επιμένετε θα του πείτε με απόλυτη ηρεμία όταν θελήσει να σας το πει, χωρίς να δείχνετε ανυπομονησία. Αν για τον οποιοδήποτε λόγο αισθάνεστε ότι δυσκολεύεστε καλύτερα να απευθυνθείτε σε ψυχολόγο να σας βοηθήσει.

Ερώτηση
“Έχω δίδυμα αγοράκια 2 χρονών, είναι λίγο άτακτα, δεν με ακούνε καθόλου. Από το πρωί που ξυπνάμε είμαι συνέχεια “μη, μη, όχι, μη, όχι, όχι”. Μήπως θα τα τρελάνω τα παιδάκια, μήπως δεν είμαι καλή μαμά; Όταν είναι σε κίνδυνο να πέσουν ανεβάζω τον τόνο της φωνής μου και καμιά φορά τους δίνω καμία και στον ποπό όταν κάνουν κάτι που δεν πρέπει (όπως δεν πάμε σε πρίζες, δεν βάζουμε τα χεράκια μέσα στην τουαλέτα, κτλ). Τι να κάνω για να είμαι σωστή μαμά;”

Απάντηση
Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία ανακαλύπτουν το κόσμο γύρω τους και θέλουν να αγγίζουν κάθε τι που τους κινεί τη περιέργεια. Επίσης δοκιμάζουν τις δυνατότητές τους στο κινητικό τομέα αλλά και τα όρια και την αντοχή μας. Αυτή τη περίοδο οι γονείς συχνά μπαίνουν στη παγίδα με τα όχι και δυστυχώς επειδή οι περισσότερες κινήσεις των παιδιών προκαλούν αγωνία , αναστάτωση, ανησυχία , εύκολα ξεφεύγει το όχι , το μη. Το ζητούμενο όμως είναι να τους περνάμε κάποιο μήνυμα και τα πολλά όχι και μη συνήθως δεν επιφέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Τα παιδιά λειτουργούν χειριστικά. Προσπαθείτε λοιπόν να διατηρείτε την ψυχραιμία σας και περιορίσετε τις απαγορεύσεις. Για να εφαρμοστούν αυτά με επιτυχία απαιτείται να είστε κοντά τους και να τα απασχολείτε ή να τους αλλάζετε δραστηριότητα όταν πάνε να κάνουν ζαβολιά. Είναι και διδυμάκια που είναι πιο κουραστικό για εσάς αλλά για να τους περάσετε όρια είναι απαραίτητο να δουλέψετε συστηματικά 2-3 τη φορά μέχρι να τα καταλάβουν και μετά προχωράτε σε άλλα. Η ηρεμία , η σταθερότητα και η ευελιξία είναι πολύτιμοι σύμμαχοι σε αυτή τη προσπάθεια . Μην αισθάνεστε ένοχη γιατί δεν βοηθά, εξάλλου κάνετε ό,τι καλύτερο μπορείτε…

Ερώτηση
“Γεια σας, έχω δύο μωρά δέκα μηνών. Ένα αγοράκι και ένα κοριτσάκι. Το αγοράκι τραβάει συνέχεια τα μαλλιά της αδερφής του και γελάει και παρότι το μαλώνουμε, αυτό συνεχίζει να το κάνει. Το κάνει για παιχνίδι ή έχει καταλάβει ότι θα πονέσει την αδερφή του; Τι αντιλαμβάνονται σε αυτή την ηλικία; Του χτυπάμε ελαφρά το χεράκι ή του μιλάμε λίγο άγρια για να καταλάβει ότι δεν είναι σωστό. Το θέμα είναι, καταλαβαίνει σε αυτή την ηλικία; Ή μήπως μαλώνοντάς το, χειροτερεύουμε την κατάσταση; Ποιος είναι ο σωστός τρόπος αντιμετώπισης;”

Απάντηση

Το πιο πιθανό είναι το αγοράκι σας να έχει καταλάβει ότι πετυχαίνει κάτι πολύ σπουδαίο και καταφέρνει η μαμά και ο μπαμπάς να ασχολούνται μαζί του έστω με παρατηρήσεις οπότε γιατί να το σταματήσει. Καλύτερα θα ήταν να τον απασχολείτε με κάτι άλλο ώστε να αποφεύγονται αυτά τα περιστατικά ή όταν συμβαίνει και κλαίει το κοριτσάκι σας να του εξηγείτε ότι αυτό που έκανε πονά και δεν κτυπάμε τους άλλους, άμεσα όμως να αλλάζετε την δραστηριότητα. Η απόσπαση του ενδιαφέροντος σε κάτι άλλο, η ευελιξία και η διατήρηση της ψυχραιμίας θα βοηθήσουν καθοριστικά στη διαχείριση των δύσκολων στιγμών.

Ερώτηση
“Το παιδί μου είναι 4,5 ετών, αγόρι και είναι ντροπαλό και ήσυχο όταν βρίσκεται έξω. Δεν μιλάει σε κανέναν ούτε θέλει να παίζει με κάποιο παιδάκι το μόνο που κάνει είναι να τα κοιτάει. Όλοι νομίζουν ότι δεν ξέρει ακόμα να μιλήσει ενώ με την οικογένεια του συμπεριφέρεται φυσιολογικά είναι πανέξυπνος, πολύ ζωηρός, μιλάει ωραία χρησιμοποιώντας φράσεις αρκετά δύσκολες, θέλει να μαθαίνει τα πάντα και συνεχώς ρωτάει. Μας κάνει εντύπωση το πόσο ώριμος και λογικός είναι. Να σας αναφέρω ότι είναι και πολύ ευαίσθητος. Περιμένω ένα σχόλιό σας. Ευχαριστώ πολύ!”

Απάντηση
Συχνά όταν ένα παιδί είναι ντροπαλό και κάποιος από τους γονείς λειτουργεί με παρόμοιο τρόπο. Δίνετε πρωτοβουλίες στο παιδί χωρίς να του κάνετε υποδείξεις ή παρατηρήσεις επειδή δεν μιλά στους άλλους. Πληροφορηθείτε από τη νηπιαγωγό του πώς είναι η επικοινωνία του με τους συνομηλίκους στο σχολείο, αν πλησιάζει τα παιδιά, αν έχει κάνει παρέες, αν συμμετέχει σε ομαδικές δραστηριότητες και ζητείστε τη βοήθεια της. Πάρτε την πρωτοβουλία να κανονίσετε με κάποιους γονείς παιδιών που συναναστρέφεται στο σχολείο να συναντηθείτε το ΣΚ. Διευρύνετε τον κύκλο σας, δείχνοντας με το παράδειγμά σας στο παιδί την αξία της φιλίας και τη χαρά που μας προκαλεί η επικοινωνία με τους άλλους. Δημιουργείστε προϋποθέσεις ώστε να συναντά παιδιά, στην αρχή κάποια γνωστά σας, προτιμότερο ένα τη φορά. Ας ξεκινά πρώτα ο πατέρας να παίζει π.χ. μπάλα με το παιδί και μετά να βάζει και άλλα παιδιά στο παιχνίδι και ο ίδιος να αποσύρεται . Αν όμως η συμπεριφορά του παιδιού εξακολουθεί να σας προβληματίζει απευθυνθείτε σε ψυχολόγο.