Μήπως είσαι πολύ ανεκτική στην ανατροφή των παιδιών; Πότε ξεπέρασες όμως αυτή τη γραμμή;

Όπως πολλά παιδιά που μεγάλωσαν τη δεκαετία του ’80, θυμάμαι δυο γονείς που με άφηναν μπροστά στη τηλεόραση να βλέπω ‘Ατίθασα Νιάτα’ και άλλες σαπουνόπερες, που με άφηναν στη παραλία να παίζω χωρίς να έχω κάποιον να με επιβλέπει κάθε δευτερόλεπτο, ενώ ποτέ δεν μου έχουν μιλήσει μωρουδίστικα (ούτε καν όταν ήμουν μωρό!). Δεν είμαι σίγουρη πως θα χαρακτήριζε ένας ψυχολόγος σήμερα αυτό το μοντέλο σχέσης γονέα παιδιού, ωστόσο είμαι βέβαιη πως ακόμα και αν δεν υπάρχει ήδη, σίγουρα θα βρισκόταν μια λίγο ακαταλαβίστική και πολύ επιστημονική ονομασία. Εγώ θα το περιέγραφα ως υγιές, αφού όπως και τα περισσότερα παιδιά της γενιάς μου βγήκαμε αλώβητα.

Πάμε λοιπόν στο σήμερα, όπου εν έτη 2024 επικρατεί η τάση της «ευγενικής γονικής συμπεριφοράς», κυρίως ανάμεσα στους millennial και Gen-Z γονείς. Ακόμη και αν δεν είσαι εσύ ο ίδιος γονιός, πολύ πιθανό να έχεις ακούσει τον όρο ή να έχεις δει αυτού του είδους τη συμπεριφορά. Μπορεί να έχεις βρεθεί μπροστά σε μια συνομιλία μεταξύ ενός βιαστικού γονέα που προσπαθεί να διαπραγματευτεί μια ειρηνική έξοδο από ένα super market με το ατίθασο, άτακτο παιδί του να πετάει κουτιά με γιαούρτια στο καρότσι.

Η ιδέα πίσω από την ευγενική ανατροφή των παιδιών είναι να προσεγγίζουμε τα παιδιά με σεβασμό και ενσυναίσθηση, να προσφέρουμε επιλογές αντί να έχουμε απαιτήσεις, να δίνουμε χώρο στα συναισθήματα τα δικά μας και τα συναισθήματα του παιδιού και να αποφεύγουμε να χάνουμε την ψυχραιμία σας σε στρεσογόνες καταστάσεις. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί αυτό το μοντέλο έχει γίνει τόσο δημοφιλές.
Όμως, δεν είναι όλες όμορφες στιγμές σοφίας στην ανατροφή των παιδιών, όπου και οι δυο βγαίνουν μέσα από ένα τσακωμό πιο εξελιγμένοι και με ενσυναίσθηση. Στη θεωρία ακούγεται μαγικό. Στην πράξη, οι περισσότεροι είναι εξαντλημένοι, μπερδεμένοι και αναζητούν μια προσέγγιση που δεν είναι και τόσο δύσκολη για τους γονείς.

Προσπαθούμε συνεχώς να καταλάβουμε πώς να διαχειριζόμαστε υπεύθυνα, ευγενικά και έμπειρα τόσο τα μεγάλα συναισθήματα των παιδιών μας όσο και τα δικά μας, σε όλο και πιο δύσκολες καταστάσεις. Στην επιθυμία μας να γίνουμε καλοί, σωστοί γονείς, καταπίνουμε την ταραχή και το συναίσθημα απογοήτευσης προκειμένου να σεβαστούμε το πως νιώθουν εκείνα και να μετατρέψουμε αυτές τις ανεξέλεγκτες καταστάσεις σε μαθήματα ενσυναίσθησης και ανάπτυξης. Στην πραγματικότητα αυτό είναι όνειρο θερινής νυκτός!

Έχω κάνει ατελείωτες συζητήσεις με φίλες μου που έχουν γίνει μαμάδες, οι οποίες είναι είτε γεμάτες τύψεις για τον τρόπο που ύψωσαν τη φωνή και έχασαν εντελώς την ψυχραιμία τους όταν, για παράδειγμα η μικρή κόρη της μιας παραλίγο να πιάσει το χέρι της στη πόρτα του γκαράζ ή ο γιος μιας άλλης της έκανε πλάκα πως χτύπησε βάζοντας ψεύτικο αίμα στο πρόσωπό του.

Η ανατροφή ενός παιδιού είναι ίσως από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει ένας ενήλικας και ενώ οι θεωρίες και τα μοντέλα συμπεριφοράς βοηθούν, το ένστικτο μιλάει πιο δυνατά. Δεν έχουν όλοι την ψυχική αντοχή ή την ψυχραιμία να εξηγούν για 20 λεπτά σε ένα 5χρονο γιατί δεν πρέπει να πετάει τα παιχνίδια του, ή γιατί πρέπει να παίζει πιο ήρεμα προκειμένου να μην χτυπήσει. Ούτε φυσικά και το ίδιο το παιδί έχει την υπομονή και τη νοητική ικανότητα να ακούσει με λογική και ενσυναίσθηση αυτά που του λες. Και αφού το εγχειρίδιο του τέλειου γονέα δεν έχει εφευρεθεί ακόμα, καθώς όλοι θα κάνουμε λάθος σε κάποια στιγμή, το αυτομαστίγωμα δεν εξυπηρετεί. Σκοπός είναι να δημιουργήσεις μια σχέση εμπιστοσύνης σεβασμού και αγάπης με τα παιδιά και αυτό δεν γίνεται βάζοντας κουτάκια. Τα όρια ωστόσο, όσο δύσκολα και να είναι, είναι απαραίτητα.

Φωτογραφίες: iStock