Όρια στην παιδική ηλικία: Τι βοηθάει και τι πρέπει να αποφύγεις ως μητέρα

Η ανατροφή ενός παιδιού είναι ένας διαρκής αγώνας και ένα συνεχές σχολείο. Είναι πολλές οι δυσκολίες που θα αντιμετωπίσεις στην προσπάθειά σου να είσαι σωστή μητέρα και να μεγαλώσεις καλά το παιδί σου. Μια από αυτές τις δυσκολίες, είναι το πως θα μάθεις να του βάζεις όρια, έτσι ώστε ούτε να σε “καβαλήσει”, όπως θα λέγαμε και πιο λαϊκά αλλά ούτε και να αισθάνεται ότι το περιορίζεις και στερείται πράγματα. Στο παρακάτω άρθρο η διακεκριμένη Ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια – Οικογενειακή Σύμβουλος, κάτοχος ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας, Ντόρα Μίνου, θα σου δώσει τα κατάλληλα tips για το πως να θέσεις σωστά όρια στο παιδί σου. Ο λόγος σε εκείνη…

Ένα από τα βασικά στοιχεία στην ανατροφή των παιδιών είναι τα όρια. Ο σταθερός έλεγχος που δεν περιορίζει τις ευκαιρίες για επιλογή και πειραματισμό, επιτρέπει την αυθόρμητη έκφραση και κατ’ επέκταση σχετίζεται με την ανεξαρτησία του παιδιού.

Σε συνδυασμό με την αλόγιστη γονική αγάπη, η πειθαρχία με την έννοια της διδασκαλίας και όχι της τιμωρίας, είναι ένα σπουδαίο δώρο για τα παιδιά και την περαιτέρω εξέλιξή τους. Οι περισσότεροι γονείς αποδέχονται τη σπουδαιότητα των ορίων, ωστόσο δυσκολεύονται να τα εφαρμόσουν στην πράξη με τρόπο σταθερό και αποτελεσματικό.

Ένα παιδί που δεν γνωρίζει όρια και δεν μαθαίνει να τα τηρεί είναι ανασφαλές, αποπροσανατολίζεται εύκολα από κάθε είδους ερεθίσματα, δεν βάζει συγκεκριμένους στόχους ώστε να επικεντρωθεί σε αυτούς και βιώνει συχνά την απόρριψη και τις συνεχείς αποτυχίες. Αποφεύγει τις ισότιμες σχέσεις και τις πρωτοβουλίες, έχοντας πάντα το αίσθημα της ανεπάρκειας και σαφώς αυτό αποτελεί και ένα τροχοπαίδι στις επιλογές και την εξέλιξή του.

Tips

-Βάζουμε ξεκάθαρα και συγκεκριμένα όρια.

-Σεβόμαστε τις ανάγκες, τις ιδιαιτερότητες, τις κλίσεις του παιδιού. Κερδισμένοι από το όριο θα πρέπει να βγαίνουν και οι γονείς και τα παιδιά. Είναι καλό για κάθε απαγορευτική συμπεριφορά να δίνουμε 2-3 εναλλακτικές, ώστε παράλληλα το παιδί να μπορεί να κάνει κάποια επιλογή.

-Έχουμε πάντα στο μυαλό μας ότι είναι πρόληψη και όχι τιμωρία. Αυτό σημαίνει ότι προλαμβάνουν προβλήματα και καταστάσεις. Οι κανόνες και οι απειλές επικεντρώνονται σε τιμωρίες και ποινές για την μη «πρέπουσα» συμπεριφορά, τα όρια επικεντρώνονται στο να δημιουργούν και να προσφέρουν πιο εποικοδομητικές επιλογές.

-Εκφράζονται με θετικό τρόπο σας υποσχέσεις ή σαν πληροφόρηση και όχι σαν απειλές.

-Όταν τίθενται με συνέπεια και σταθερότητα αποφεύγονται τα συναισθηματικά ξεσπάσματα.

-Τα όρια συνεπάγονται συνεργασία. Έτσι επιτυγχάνεται ένα περιβάλλον λειτουργικό όπου και οι 2 πλευρές μαθαίνουν να λαμβάνουν υπόψη τους τις ανάγκες του άλλου, αποφεύγονται οι έντονες συγκρούσεις και αντιπαραθέσεις, υπάρχει λιγότερο stress, διαμορφώνεται ένα δημιουργικό περιβάλλον που σέβεται και επιβραβεύει.

-Βοηθούν στην κατανόηση του ρόλου που έχει το κάθε μέλος στην οικογένεια. Οι ρόλοι στην οικογένεια πρέπει να είναι ξεκάθαροι γιατί μόνο έτσι επιτυγχάνεται η ομαλή λειτουργία της οικογένειας και αποφεύγονται και μελλοντικές συγκρούσεις λόγω σύγχυσης των ρόλων.

-Τα παιδιά δε γίνονται έρμαια των επιθυμιών τους και μαθαίνουν να ελέγχουν τη συμπεριφορά τους προς τους άλλους.

-Είναι σημαντικό να καταργήσουμε κάποιες συνήθειές μας και να ξεβολευόμαστε πότε πότε.

-«Μη» με μέτρο και εξηγώντας στο παιδί τι σημαίνει αυτό το μη – να είναι κατανοητή και λογική η απαγόρευση. Μη για τα ουσιώδη πράγματα που αφορούν την ασφάλειά του και τη σχέση του με τους άλλους.

-Δεν υπάρχουν αυτονόητα για το παιδί, χρειάζεται να παραβλέπουμε την προσδοκία μας ότι θα έπρεπε να ξέρει ότι κάτι απαγορεύεται. Είμαστε σαφής στο τι είναι απαγορευτικό και για πιο λόγο.

-Να έχουμε πάντα στο μυαλό μας ότι λειτουργούμε ως πρότυπο για το παιδί μας. Χτίζουμε τις βάσεις για να μάθει το παιδί από εμάς και τις πεποιθήσεις μας για το τι είναι καλό και τι όχι.

-Δεν απορρίπτουμε το παιδί αλλά την πράξη του ή τη συμπεριφορά του. Δε γενικεύουμε με παρόμοιες καταστάσεις από το παρελθόν και με προφητείες για το μέλλον. Μένουμε στο «εδώ και τώρα».

-Για όλα τα παραπάνω βασική προϋπόθεση αλλά και εργαλείο σύνεσης είναι ο διάλογος… Με την αγάπη και το διάλογο το παιδί μπορεί να κατανοήσει τα όρια και να χτίσουμε σχέσεις πραγματικές και ουσιώδεις που βοηθούν στην διαμόρφωση και εξέλιξη της προσωπικότητας του παιδιού και να μην το καθηλώνουν στην ανασφάλεια και στη χαμηλή αυτοπεποίθηση.

-Ενισχύουμε θετικά το παιδί μας όταν χρειάζεται. Δε διστάζουμε να το επιβραβεύσουμε για ότι καλό κάνει.

-Επανεκτιμούμε τις περιπτώσεις εκείνες που η πειθαρχία δεν έφερε αποτέλεσμα – κάνουμε συχνά την αυτοκριτική μας ως γονείς.

-Αποφεύγουμε τα διπλά μηνύματα και έχουμε μία κοινή γραμμή διαπαιδαγώγησης και οι δύο γονείς. Ότι απαγορεύεται σήμερα δεν επιτρέπεται ανευ λόγου αύριο, γιατί το παιδί μπερδεύεται.

-Δεν ανακατευόμαστε στις διαφορές του με τα άλλα παιδιά.

-Τα όρια είναι ευέλικτα και μεταβλητά, με βάση τα εξελικτικά στάδια.

-Γονείς και παιδί βρίσκονται σε συνεχή συνδιαλλαγή, διαπραγμάτευση και κάνουν συμβιβασμούς.

-Τα καλά όρια χτίζουν καλές σχέσεις, και οι καλές σχέσεις χτίζονται πάνω σε καλά όρια. Μία σχέση που τροφοδοτείται από το γονιό με αγάπη, αποδοχή, κατανόηση και τρυφερότητα προς το παιδί, είναι η καλύτερη βάση για τη θέσπιση ορίων. Αν η σχέση είναι δυνατή ο θυμός από τις διαφωνίες που αναπόφευκτα θα προκύψουν θα εκτονωθεί σύντομα.

Να θυμάσαι:
«δεν υπάρχει τέλειος γονιός αλλά ούτε και τέλειο παιδί….»

Επιμέλεια κειμένου: Ντενίσα Μπαϊρακτάρη