Όσα πρέπει να γνωρίζεις για τον αυτισμό

Τι είναι αυτισμός; Ο αυτισμός είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή του εγκεφάλου με εμφανέστατα στοιχεία στη συμπεριφορά. Ενδείξεις προς την αναγνώρισή του υπάρχουν σχεδόν από τη γέννηση.

Ποια τα αιτία εμφάνισης; Γενετικοί παράγοντες, λοιμώξεις κατά την κύηση ή την νηπιακή ηλικία, είναι μερικά από τα αίτια που συνδέονται με τον αυτισμό. Οι έρευνες συνεχίζονται.

Ποιο φύλο προσβάλει συχνότερα; Ο αυτισμός προσβάλει πιο συχνά τα αγόρια και λιγότερο τα κορίτσια.

Τα συμπτώματα του αυτισμού είναι παρόντα σχεδόν από τη γέννηση και αυξάνονται όσο το παιδί μεγαλώνει.

Συμπτώματα/ενδείξεις: Η διάγνωση για αυτισμό συμπεριλαμβάνει δυσκολία στην κοινωνική και επικοινωνιακή ανάπτυξη σε συνδυασμό με επαναληπτική ή άκαμπτη συμπεριφορά και ενδιαφέροντα. Οι δυσκολίες σε αυτούς τους τομείς μπορούν να φανούν με πολλούς τρόπους. Για παράδειγμα:

-Κοινωνικές δυσκολίες: το παιδί αποφεύγει την συναναστροφή. Προτιμά να παίζει μόνο του. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν του αρέσει η συναναστροφή και η παρέα, απλώς δεν την ξεκινάει. Ακόμα και αν την επιδιώκει δεν ξέρει πώς να την συντηρήσει με αμοιβαίο τρόπο. Δεν καταλαβαίνει τις κοινωνικές αρχές σε κατάλληλο αναπτυξιακό επίπεδο. Έχει δυσκολίες με τους συμμαθητές και δεν μοιράζεται ενδιαφέροντα ή συναισθήματα με άλλους.

-Επικοινωνία: επικοινωνεί μόνο για λόγους αναγκών π.χ. για να φάει κτλ. Παρουσιάζει καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου ή σε κάποιες περιπτώσεις απουσία της γλώσσας. Δεν χρησιμοποιεί μη λεκτικές κινήσεις π.χ χειρονομίες. Αδυνατεί να κάνει μία αμοιβαία συζήτηση ακόμα και όταν το γλωσσικό κομμάτι είναι καλά ανεπτυγμένο. Επαναλαμβάνει φράσεις που άκουσε, ή επαναλαμβάνει ό,τι έχει μόλις ειπωθεί. Κάνει επαναλαμβανόμενες ερωτήσεις και δεν μπορεί να μείνει στο θέμα σε συζήτηση. Θυμώνει αντί να επικοινωνεί.

-Άκαμπτες ή επαναληπτικές συμπεριφορές και περιορισμένα ενδιαφέροντα: επιδεικνύει επαναληπτική κινητική συμπεριφορά όπως ταλάντωση του σώματος ή αιώρηση χεριών. Θέλει να γίνονται τα πράγματα κάθε φορά με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Τρώει συγκεκριμένα φαγητά. Μιλάει για το ίδιο θέμα επαναληπτικά. Έχει έντονο ενδιαφέρον για κάποιο θέμα, σχεδόν αποκλείοντας οτιδήποτε άλλο. Χρησιμοποιεί αντικείμενα με επαναληπτικό τρόπο, όπως να βάζει τα lego τουβλάκια το ένα πάνω στο άλλο με τον ίδιο πάντα τρόπο.

Δεν υπάρχουν πολλές αγωγές για τον αυτισμό και δεν υπάρχει θεραπεία. Οι περισσότερες αγωγές είναι εκπαιδευτικές. Εστιάζονται στο να διδάξουν στα άτομα με αυτισμό τις δεξιότητες για να είναι όσο μπορούν πιο ανεξάρτητα. Τα άτομα με αυτισμό ωφελούνται πολύ από αυτές τις παρεμβάσεις και συνεχίζουν να μαθαίνουν και να αποκτούν δεξιότητες σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Δεν υπάρχει φαρμακευτική αγωγή για τον αυτισμό.

Το κάθε άτομο με αυτισμό είναι μία ξεχωριστή περίπτωση. Τα περισσότερα άτομα με αυτισμό παρουσιάζουν μία ιδιαίτερη ικανότητα σε κάποιο τομέα, π.χ. μουσική, χειροτεχνίες κτλ. Δεν φταίει κανείς που ένα παιδί γεννιέται αυτιστικό. Είναι απόλυτα κατανοητό ότι οι γονείς με παιδί αυτιστικό αναπτύσσουν ένα μεγάλο βαθμό “συγκρουσιακής αυτοκατηγορίας”΄, διαστρέβλωσης της πραγματικότητας, υποτίμησης και μοναξιάς.

Είναι επίσης απόλυτα κατανοητό ότι ο φόβος και το άγχος στην καθημερινή διαχείριση του παιδιού, οι οικονομικές δυσκολίες, αλλά και η ανησυχία για την έλλειψη ικανοποιητικών, εκπαιδευτικών και επαγγελματικών πηγών, υπηρεσιών για το παιδί και την οικογένεια, ιδιαίτερα καθώς το βλέπουν να μεγαλώνει, μεγαλώνοντας ταυτόχρονα και οι ανάγκες τους, κατακλύζει καθημερινά στο συναίσθημα και την σκέψη των γονιών. Χρειάζεται όμως πολύ υπομονή, θετική σκέψη και παρότρυνση.

Να θυμάστε ότι στόχος είναι η γνώση. Με ποια ταχύτητα θα κατακτήσει την γνώση ένα παιδί δεν παίζει ρόλο, αρκεί να φτάσει στον τελικό του στόχο. Το αυτιστικό παιδί μπορεί να μάθει πράγματα, και είναι χρέος μας, αντί να σπαταλάμε χρόνο και συναίσθημα στο τι δεν θα καταφέρει ένα αυτιστικό παιδί, ή σε μια εγωκεντρική μεμψιμοιρία να επικεντρωθούμε στο ποια εφόδια για τη ζωή του μπορούμε να του διδάξουμε.