Όταν ο μπαμπάς δεν συμμετέχει στις δουλειές του σπιτιού

Η Ψυχολόγος, Νατάσσα Πατεράκη εξηγεί:

Οι οικιακές απαιτήσεις αποτελούν ζήτημα καθοριστικό για την ομαλή πορεία της οικογενειακής ζωής, καθώς παραδοσιακά ήταν η γυναίκα-μητέρα αυτή που αναλάμβανε εξ ολοκλήρου τις δουλειές του σπιτιού και, μαζί με την ανατροφή των παιδιών, της αναλογούσε βαρύ “φορτίο”.

Οι δουλειές του σπιτιού ανέκαθεν, από την εποχή που η γυναίκα βγήκε στην αγορά εργασίας και διεκδίκησε ισότιμο μερίδιο με τον άνδρα εργαζόμενο, αποτελούσαν σημείο συζητήσεων, διαπραγματεύσεων και συγκρούσεων. Η συγκεκριμένη κατάσταση έχει αλλάξει, τουλάχιστον ως προς αυτά που οι εργαζόμενες και μη μητέρες ζητούν από το σύντροφο-σύζυγό τους, με τον οποίο μοιράζονται παιδιά και στέγη.

Τι συμβαίνει όμως συνήθως;

-Οι μαμάδες επωμίζονται όλα τα οικογενειακά βάρη –δουλειά, μητρότητα, απαιτήσεις σπιτιού και νιώθουν πως σιγά σιγά χάνουν την θηλυκότητα τους, καθώς δεν βρίσκουν χρόνο και αντοχή να τη ζήσουν! Έτσι πιθανόν να μη βρίσκουν όσο χρόνο θα ήθελαν να αφιερώσουν στον εαυτό τους ή στο σύζυγο, με αποτέλεσμα να εκφράζονται παράπονα, γκρίνιες και καυγάδες.

-Θα ήταν φυσικά άδικο να γενικεύσουμε την κατάσταση για όσους συντρόφους ή συζύγους συμμετέχουν και βοηθούν στις δουλειές του σπιτιού, δυστυχώς ακόμα όμως τα ποσοστά αυτών είναι χαμηλά στο γενικό πληθυσμό. Κοινώς, οι άνδρες του σπιτιού είτε λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων είτε λόγω πεποιθήσεων / οικογενειακών καταβολών, δεν συμμετέχουν στα του οίκου τους, αρνούμενοι να μοιράζονται τις δουλειές που απαιτεί ένα σπίτι με τη σύντροφο-σύζυγο.

Είναι πολύ σημαντικό να αντιληφθούν πως όταν δημιουργούν τη δική τους οικογένεια οφείλουν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα και να συνεργαστούν με τη συμβία τους ώστε να εξασφαλίζεται η όσο το δυνατόν καλύτερη λειτουργία της κοινής τους ζωής.

Όταν η αδιαφορία του φέρνει συγκρούσεις..

Η απόσταση που υπάρχει μεταξύ καλής πρόθεσης και πραγματοποίησης της παραπάνω αναγκαιότητας αποτελεί συχνά θέμα διαφοροποίησης και καυγάδων στο ζευγάρι, κατάσταση που αυτομάτως εισπράττουν τα παιδιά – αποδέκτες κάθε οικογενειακής αναταραχής. Συνήθως η μητέρα είναι αυτή που, έχοντας επωμισθεί τις απαιτήσεις της μητρότητας, της εργασίας αλλά και τις δουλειές του σπιτιού, είτε διαρκώς παραπονιέται χωρίς να βλέπει κάτι να αλλάζει είτε φτάνει στο σημείο να ξεσπάσει στον πατέρα με τέτοιο τρόπο δημιουργώντας ρήξη που ίσως φθείρει τη σχέση τους.

Συνήθως, η “κρίση” ξεσπά σε περιπτώσεις που ο ένας, η μαμά στην προκειμένη, έχει ήδη μαζέψει “υλικό” για καυγά από προηγούμενες φορές, δεν έχει εκφράσει τα συναισθήματά της ώστε να ανοιχτεί το θέμα, και σε στιγμή κάποιας έντασης, είναι το πρώτο πράγμα που βρίσκει εύκολο να κάνει : να χρεώσει τον άλλο γιατί δεν λειτουργεί όπως περιμένει π.χ. ο μπαμπάς δεν έχει μαζέψει τα ρούχα όπως είχε συμφωνηθεί, αντ’ αυτού κάθεται και βλέπει τηλεόραση μαζί με το μικρό γιο της οικογένειας. Στο σημείο αυτό προκύπτει το θέμα της μίμησης του ανδρικού προτύπου και κατά πόσο το παιδί, εδώ το αγόρι, θα αναπαράγει ανάλογες συμπεριφορές στο μέλλον.

Τι να κάνεις αν δεν συμμετέχει;

Φυσικά δε γίνεται λόγος για μεμονωμένα περιστατικά ή για περιπτώσεις που δικαιολογημένα ο σύζυγος θα παραλείψει να κάνει κάτι από αυτά που είχε υποσχεθεί. Τότε δείχνουμε την κατανόηση που θα ζητάγαμε και εμείς σε ανάλογη περίπτωση, επαναδιαπραγματευόμαστε την κατάσταση και βρίσκουμε από κοινού εναλλακτικές, πάντα υπάρχουν άλλωστε.

-Όταν όμως γίνεται επανειλημμένα, μάλλον υπάρχουν αδιευκρίνιστα σημεία που καλό θα είναι να ξεκαθαριστούν ώστε η κατάσταση να μην διαιωνίζεται και “περνάει” και στα παιδιά ως αποδεκτή.

– Έτσι, ενδείκνυται μια συζήτηση μεταξύ του ζευγαριού σε συνθήκες χαλάρωσης και ηρεμίας, ίσως όταν έχει περάσει η “κρίση”, όπου θα χαραχθεί κοινή στρατηγική για το μοίρασμα των υποχρεώσεων του σπιτιού, ώστε να αποτελέσει μια καλή αρχή ή ευκαιρία για επαναδιαπραγμάτευση ορίων και υποχρεώσεων και των δύο.

-Πάντα προσπαθούμε να διατηρούμε μια σταθερότητα στο πρόγραμμα, αλλά και ευελιξία όσον αφορά στις εργασιακές υποχρεώσεις, χωρίς αυτό να λειτουργεί ως άλλοθι για την καταστρατήγησή του.

Πώς επηρεάζεται το παιδί από τη μη συμμετοχή του πατέρα;

Όσον αφορά στο τι εικόνες λαμβάνει το παιδί, αν είναι αγόρι, από τον πατέρα του που δε συμμετέχει στις δουλειές του σπιτιού, είναι σημαντικό να μην ξεχνάνε ποτέ οι γονείς ότι μεγαλώνουν έναν “μελλοντικό” πατέρα και το πρότυπο που δημιουργεί ο μπαμπάς στο γιο του θα τον καθορίσει μεταγενέστερα, θα τον κάνει ή έναν πατέρα ενεργό ή έναν πατέρα αμέτοχο. Καλώς ή κακώς “κουβαλάμε” τους γονείς μας ή αυτούς που μας μεγάλωσαν σε πολλές πτυχές της ενήλικης ζωής μας…

-Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά που στην ανατροφή τους συμμετέχουν με αγάπη οι πατεράδες τους, είναι πολύ πιο πιθανό να έχουν καλή απόδοση στο σχολείο, να έχουν υγιή αυτοεκτίμηση, ενσυναίσθηση, να εμφανίζουν προ-κοινωνική συμπεριφορά και να αποφεύγουν συμπεριφορές υψηλού κινδύνου, σε σύγκριση πάντα με παιδιά που έχουν αμέτοχους πατεράδες.

Γενικότερα, ένας ενεργός πατέρας στην ανατροφή του παιδιού έχει ανεκτίμητη αξία στο πώς διαμορφώνεται ο χαρακτήρας μεταγενέστερα. Αυτό φαίνεται στο πόσο ομαλά ενηλικιώνεται το παιδί, πράγμα που καθρεπτίζεται όταν οι γονείς λειτουργούν σαν μια καλή ομάδα, ενισχύουν τη μεταξύ τους σχέση και χτίζουν μια ισχυρή λειτουργική οικογένεια.

-Στις περιπτώσεις λοιπόν της μη συμμετοχής του πατέρα στις υποχρεώσεις του στο σπίτι, αυτός οφείλει να γνωρίζει ότι η στάση του αυτή θέτει θέματα σεβασμού προς την οικογένειά του, αποδοχής του ρόλου του ως γονιού αλλά και ευθύνης απέναντι στο παιδί του να του δώσει ότι καλύτερο από τον εαυτό του αλλά και να τον κάνει όσο το δυνατόν καλύτερο άνθρωπο.