Για κάποιους ανθρώπους, τα σχολικά χρόνια δεν στέφονται με τις καλύτερες αναμνήσεις. Οι λόγοι μπορεί να είναι πολλοί, τα μαθήματα, οι δάσκαλοι ακόμα και οι συμμαθητές, και αυτό γιατί πολλά παιδιά πέφτουν θύματα γελοιοποίησης, χλευασμού και κοροϊδίας από συμμαθητές τους. Το σχολείο είναι η πρώτη επαφή του παιδιού με το κοινωνικό σύνολο, στο οποίο συχνά διαπιστώνει με οδυνηρό τρόπο ότι τα υπόλοιπα παιδιά είναι αυστηρά και ιδιαιτέρως σκληρά.
Γιατί τα παιδιά είναι σκληρά;
“Η κοινωνική ωρίμανση του ατόμου ουσιαστικά ξεκινάει στην εφηβεία. Είναι η ηλικία που τα παιδιά θέλουν να είναι κοινωνικά αρεστά, να αναπτύσσουν φιλίες και επιδιώκουν να ανήκουν σε ομάδες. Πριν όμως τα παιδιά φτάσουν στην εφηβεία η κοινωνική τους συμπεριφορά βρίσκεται σε πολύ αρχικά στάδια και πολλές φορές περιορίζεται στο σημείο του ενστίκτου. Ναι, τα παιδιά είναι σκληρά και αυστηρά αλλά αυτό συμβαίνει μόνο και μόνο γιατί ακόμη οι σκέψεις τους και η κρίση τους περιορίζονται απλοϊκά στο άσπρο ή μαύρο, στο καλό ή το κακό… Τα γκρι σημεία της κοινωνίας μας είναι άγνωστα σε αυτά. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ανήκουν συνήθως και οι άνθρωποι που έχουν συναντήσει μέχρι τότε”, λέει η Ψυχολόγος, Ανδρομάχη Χιωτίνη.
Ο φόβος του διαφορετικού
Όταν τα παιδιά ξεκινούν να πηγαίνουν στο σχολείο είναι μέσα στα φυσιολογικά πλαίσια της συμπεριφοράς τους να κοροϊδεύουν τους συμμαθητές τους εκείνους που θεωρούν ότι δεν ανήκουν στο σύνολο (πχ, αν κάποιο παιδί κεκεδίζει, φοράει γυαλιά, είναι υπέρβαρο κ.α.).
Αυτό συμβαίνει γιατί το παιδί που κοροϊδεύει μπορεί να μην έχει ξαναβρεθεί με άτομο που έχει παρόμοια ή ίδια διαφορετικότητα. Στη φύση, το κοπάδι συμβαίνει να απομονώνει το ζώο που δεν είναι υγιές και δυνατό ή που για οποιοδήποτε άλλο λόγο διαφοροποιείται από την ομοιομορφία του σύνολου. Το ένστικτό αυτό όπως και πολλά άλλα ένστικτα είναι ακόμα ιδιαίτερα ισχυρό στα παιδιά.
Ποια παιδιά γίνονται θύματα χλευασμού
Το κριτήριο είναι απλό, θύματα χλευασμού πέφτουν τα παιδιά που δεν έχουν ενταχθεί επαρκώς στο κοινωνικό σύνολο του σχολείου, που για κάποιο λόγο ξεχωρίζουν από την ομοιομορφία που η πλειοψηφία των συνομηλίκων τους έχει μάθει να αναγνωρίζει ως “φυσιολογική”. Όσο μεγαλώνουμε, γνωρίζουμε περισσότερους ανθρώπους και μαθαίνουμε να σεβόμαστε τη διαφορετικότητα. Για τα παιδιά αυτής της ηλικίας όμως ένα παιδί που είναι έστω και λίγο πιο διαφορετικό από τα άλλα, ειδικά αν “ανέχεται” τέτοιες συμπεριφορές και έχει χαμηλή αυτοπεποίθηση, είναι ένα εύκολο θύμα.
Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς;
Σύμφωνα με την Ανδρομάχη Χιωτίνη:
Στην περίπτωση που το παιδί τους κοροϊδεύει κάποιο άλλο παιδί, είναι πρωταρχικό τους καθήκον να του δώσουν και το πιο ουσιαστικό μάθημα, να το διδάξουν τις κοινωνικά αρεστές συμπεριφορές. Να το μάθουν να σέβεται το διαφορετικό και να συμπεριφέρεται με ευγένεια στους συνανθρώπους του. Γιατί αυτό που κάνουν οι γονείς είναι να φέρνουν ένα παιδί στον κόσμο, όχι στα σπίτι τους, οπότε τα παιδιά πρέπει να τα μεγαλώνουμε προετοιμάζοντας τα να ενταχθούν στο κοινωνικό σύνολο και όχι στο στενό οικογενειακό κύκλο.
Στην αντίθετή περίπτωση, που το παιδί πέφτει θύμα χλευασμού, οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν πραγματικά το παιδί:
Πρώτον, οι γονείς πρέπει να κατανοήσουν το πρόβλημα του παιδιού και να μην εθελοτυφλούν.
Δεύτερον, να δείξουν στο παιδί ότι επειδή κάποιοι συμμαθητές του το κοροϊδεύουν αυτό δεν σημαίνει ότι και το πρόβλημα που έχει είναι μεγάλο ή ότι πρέπει να το επηρεάζει.
Τρίτον, να αναπτύξουν την αυτοπεποίθηση του δίνοντας του κίνητρο να ασχοληθεί με κάτι στο οποίο είναι πολύ καλό και να του το υπενθυμίζουν όταν το παιδί είναι στεναχωρημένο (πχ σε ένα υπέρβαρο παιδί που οι συμμαθητές του το λένε χοντρό και στεναχωριέται οι γονείς χωρίς να αρνούνται το γεγονός του πάχους καλό θα είναι να του επισημαίνουν τα αρεστά του προσόντα πχ μπορεί να είσαι παχουλός αλλά είσαι και πολύ δυνατός).
Τέταρτον όταν οι γονείς διαπιστώσουν το λόγο για τον οποίο τα άλλα παιδιά κοροϊδεύουν το παιδί τους -όπου είναι δυνατόν- να προσπαθήσουν να διορθώσουν αυτό το ελάττωμα, πχ αν το παιδί κεκεδίζει να συμβουλευτούν το γιατρό του, αν είναι παχύσαρκο να εφαρμόσουν μια πιο υγιεινή διατροφή κ.ο.κ.
Το συμπέρασμα είναι ότι αν και είναι φυσιολογικό τα παιδιά να κοροϊδεύουν -λόγω της έλλειψης κοινωνικής εμπειρίας-, το κατά πόσο αυτό θα επηρεάσει τα παιδιά που υφίστανται την κοροϊδία, εξαρτάται από την προσωπικότητα του παιδιού και την αντιμετώπιση των γονιών του.
Η προσοχή των ενηλίκων πρέπει να δίνεται περισσότερο άμα η κοροϊδία συνεχίζεται σε μεγαλύτερες ηλικίες και αν περάσει στα πλαίσια του τραμπουκισμού, της βίας και του εκφοβισμού. Τότε πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή και από τους γονείς και από τους δασκάλους.
