Πόση ώρα να παρακολουθεί τηλεόραση; Ποιοι κίνδυνοι κρύβονται στις υπερβολές και πως να το “εκπαιδεύσετε” να μην το παρακάνει;
Τα στοιχεία:
Τα περισσότερα παιδιά μπαίνουν στον κόσμο της τηλεόρασης πολύ πριν αρχίσουν σχολείο. Τα 2/3 των νηπίων βλέπουν μια οθόνη κατά μέσο όρο 2 ώρες την ημέρα. Παιδιά και έφηβοι από 8 έως 18 χρονών περνούν περίπου 4 ώρες την ημέρα στην τηλεόραση και περίπου 2 ακόμα ώρες σε υπολογιστές και ηλεκτρονικά παιχνίδια.
Η Αμερικάνικη Παιδιατρική Ακαδημία (AAP) συνιστά τα παιδιά κάτω των 2 ετών να μην βλέπουν καθόλου τηλεόραση ενώ τα παιδιά άνω των 2 ετών να βλέπουν 1 με 2 ώρες την ημέρα ποιοτικά προγράμματα.
“Τα δύο πρώτα χρόνια του παιδιού είναι κρίσιμα για την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Η τηλεόραση και άλλα ηλεκτρονικά μέσα μπορούν να εμποδίσουν την εξερεύνηση, το παιχνίδι και τη συνδιαλλαγή με τους γονείς και άλλους που βοηθούν στη μάθηση και στην καλή φυσική και κοινωνική ανάπτυξη.
Όσο τα παιδιά μεγαλώνουν, οι πολλές ώρες μπροστά από μια οθόνη μπορεί να παρεμποδίσουν δραστηριότητες όπως η σωματική άσκηση, το διάβασμα, τα μαθήματα του σχολείου, τα παιχνίδια με φίλους και ο χρόνος που περνούν με την οικογένεια τους” εξηγεί η Ψυχολόγος, Ανδρομάχη Χιωτίνη.
Φυσικά η τηλεόραση με μέτρο μπορεί να είναι χρήσιμη αφού:
– στην προσχολική ηλικία τα παιδιά μπορούν να μάθουν την αλφάβητο και τους αριθμούς σε εκπαιδευτικά προγράμματα
– τα μεγαλύτερα παιδιά μπορούν να μαθαίνουν για την άγρια φύση κ.α. από ντοκιμαντέρ
Αλλά παρά τα πλεονεκτήματά της η υπερβολική τηλεόραση μπορεί να είναι επιβλαβής:
– Τα παιδιά που βλέπουν πάνω από 4 ώρες τηλεόραση τη μέρα είναι αρκετά πιθανόν να γίνουν υπέρβαρα.
– Παιδιά που βλέπουν βίαιες πράξεις στην τηλεόραση είναι πιο πιθανόν να αποκτήσουν επιθετική συμπεριφορά αλλά και φόβο για το ότι ο κόσμος είναι τρομακτικός και ότι κάτι κακό θα τους συμβεί.
– Οι χαρακτήρες στην τηλεόραση συχνά απεικονίζουν αρνητικές συμπεριφορές όπως π.χ. Κάπνισμα, αλκοόλ και ενίσχυση φυλετικών στερεοτύπων.
Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς;
“Οι απόψεις για το τι πρέπει να κάνουν οι γονείς διίστανται. Μερικοί λένε πως τα παιδιά πρέπει να βλέπουν τηλεόραση, άλλοι πως η καλύτερη λύση είναι τα παιδιά να μην βλέπουν καθόλου και άλλοι προτείνουν ότι είναι καλύτερο οι γονείς να ελέγχουν την χρήση της τηλεόρασης και να διδάξουν τα παιδιά τους ότι η τηλεόραση είναι για σποραδική ψυχαγωγία και ότι όχι μια συνεχής φυγή από την πραγματικότητα” υπογραμμίζει η Ανδρομάχη Χιωτίνη.
Γι’ αυτό είναι σημαντικό:
Να παρακολουθείτε το τι βλέπει το παιδί σας στην τηλεόραση και να θέτετε χρονικό όριο ώστε τα παιδιά να μην περνούν πολλή ώρα μπροστά από τον τηλεοπτικό δέκτη.
Προσπαθήστε τα παιδιά σας να μην βλέπουν διαφημίσεις.
Να ελέγχετε αν τα προγράμματα που παρακολουθούν είναι κατάλληλα για την ηλικία τους.
Εφοδιάστε το δωμάτιο που βρίσκεται η τηλεόραση με βιβλία, επιτραπέζια, κόμικς, παιχνίδια, παζλ, κ.α. και ενθαρρύνετε τα παιδιά να ασχοληθούν με κάτι από αυτά.
Μην έχετε τηλεόραση στα υπνοδωμάτια.
Να κλείνετε την τηλεόραση την ώρα των γευμάτων.
Μην επιτρέπετε στα παιδιά να κάνουν τα μαθήματά τους με ανοιχτή τηλεόραση.
Χρησιμοποιήστε την τηλεόραση σαν κάτι που πρέπει να κερδίσουν και όχι σαν δικαίωμα τους. Φτιάξτε οικογενειακούς κανόνες για την παρακολούθηση της τηλεόρασης όπως π.χ. ότι επιτρέπεται μόνο αφού έχουν κάνει τα μαθήματά τους και τις δουλειές τους και τοποθετείστε τους σε ένα εμφανές σημείο.
Προσπαθήστε να μην επιτρέπετε την τηλεόραση μέσα στην εβδομάδα.
Δώστε το καλό παράδειγμα και ελαττώστε κι εσείς το χρόνο που παρακολουθείτε τηλεόραση.
Ελέγξτε το πρόγραμμα της τηλεόρασης και αποφασίστε από πριν τι θα δουν τα παιδιά.
Συζητήστε με τα παιδιά σας για το τι βλέπουν στην τηλεόραση και τι αισθήματα τους προκαλεί.
Μιλήστε με άλλους γονείς και δασκάλους για προγράμματα που συστήνουν να βλέπουν τα παιδιά.
Προσφέρετε διασκεδαστικές εναλλακτικές παρά την τηλεόραση. Π.χ. αν τα παιδιά σας θέλουν να δουν τηλεόραση αλλά εσείς θέλετε να την κλείσετε, προτείνετε να παίξετε όλοι μαζί ένα επιτραπέζιο, κρυφτό να πάτε μια βόλτα, να διαβάσετε, να ακούσετε μουσική και να χορέψετε κ.α.
“Οι πιθανότητες για να διασκεδάσετε χωρίς τηλεόραση είναι ατέλειωτες για αυτό κλείστε την τηλεόραση και ευχαριστηθείτε χρόνο όλοι μαζί”, καταλήγει η Ψυχολόγος.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ