10 τρόποι για να πεις “Όχι” στο νήπιό σου, χωρίς να χρειαστεί να πεις “Όχι”

Υπάρχουν πολύ καλύτεροι τρόποι για να αρνηθείς, να αποτρέψεις ή να πειθαρχήσεις το παιδί σου, από το να του πεις “όχι”. Εκτός από την προφανή κούραση που αυτό επιφέρει τόσο για το παιδί, όσο και για τον γονιό, πολλοί ειδική πιστεύουν πως το να λες πολύ συχνά “όχι”, μπορεί να δημιουργήσει έντονη δυσαρέσκεια στα παιδιά και να τους φυτέψει τον σπόρο που θα τους κάνει να επαναστατήσουν στον μέλλον. Η ψυχολόγος και συγγραφέας, Audrey Ricker, θεωρεί πως το συχνό “όχι”, μπορεί να κάνει το παιδί ανθεκτικό σε αυτό, πράγμα που σημαίνει ότι η λέξη θα χάσει την αξία της, άρα πρέπει να την χρησιμοποιείς μόνο όταν είναι πραγματικά αναγκαίο. Αντί του “όχι”, μπορείς να χρησιμοποιείς μικρές, σαφείς και συνοπτικές προτάσεις για να μπορέσεις να εξηγήσεις στο νήπιό σου ότι δεν πρέπει να κάνει κάτι.

Πάρε για παράδειγμα αυτές τις 10 φράσεις που αντικαθιστούν τέλεια το “ΟΧΙ”

1. “Ξέρω ότι σου αρέσει το παγωτό, αλλά αν φας πολύ δεν θα σου κάνει καλό”.

Ο Αμερικανός διδάκτωρ τη ψυχολογίας και συγγραφέας, David Walsh, προτείνει στους γονείς, κάθε φορά που αρνούνται στο παιδί τους κάποιο junk food, όπως το παγωτό ή οι καραμέλες, να τους αντιπροτείνουν κάποιο άλλο πιο υγιεινό, όπως το γιαούρτι. Γενικότερα να αποφεύγεις να δίνες υποσχέσεις, όπως “ίσως το φας αύριο”, επισημαίνει ο Walsh. Τα νήπια δεν μπορούν να αντιληφθούν πολύ καλά τον χρόνο, οπότε δεν έχει νόημα να τους δίνεις ένα συγκεκριμένο χρονικό όριο για το πότε θα φάνε παγωτό. Τα πιο πολλά νήπια, θέλουν απλά αυτό που θέλουν και οι γονείς θα πρέπει με ηρεμία, ζεστασιά και πυγμή, να τους προτείνουν την υγιεινή επιλογή, όσο κι αν το παιδί διαμαρτύρεται. Με αυτόν τον τρόπο το νήπιο, τρώει το σνακ του, αλλά είναι μια καλύτερη επιλογή γι’ αυτό.

2. “Το φαγητό είναι για να το τρώμε και όχι για να παίζουμε”.

Τα νήπια συνηθίζουν να παίζουν με το φαγητό, επειδή μπορεί να αισθάνονται ακόμα χορτάτα από το προηγούμενο γεύμα τους. Σύμφωνα με την Linda Sorkin, σύμβουλο γάμου και οικογένειας, με τον τρόπο αυτό το φαγητό καταλήγει να γίνεται παιχνίδι. Αντί να φωνάξεις στο παιδί σου επειδή πέταξε ένα ολόκληρο μπολ με μακαρόνια στο πάτωμα, σήκωσε απλά το μπολ και εξήγησέ του τον λόγο για τον οποίο δεν κάνει να πετάμε το φαγητό μας. Τον ίδιο τρόπο αντιμετώπισης, μπορείς να χρησιμοποιήσεις και όταν το νήπιό σου αρχίζει να ξυπνάει τα βράδια και να χοροπηδάει στο κρεβάτι του. “Το κρεβάτι είναι για να κοιμόμαστε και να χαλαρώνουμε, όχι για να πηδάμε”. Αν όμως δεις, ότι το παιδί σου αρχίζει π.χ και πίνει το γάλα του χωρίς να διαμαρτύρεται, τότε θα πρέπει να αναγνωρίσεις την συμπεριφορά του αυτή και να του κάνεις ένα κομπλιμέντο.

3. “Μην πετάς κάτω τα τουβλάκια σου. Άσε με να σου δείξω πως να παίζεις”.

Αν δεις ότι το νήπιό σου αρχίζει και γίνεται “Γκοντζίλα” και ρίξει τον πύργο με τουβλάκια που έχει φτιάξει το μεγαλύτερο αδερφάκι του, είναι σημαντικό να ξέρεις, ότι η συμπεριφορά του αυτή δεν είναι πάντα σημάδι ζήλιας. Σύμφωνα με την ψυχολόγο, Fran Walfish, ένα νήπιο δεν αντιλαμβάνεται πάντα το ταλέντο που μπορεί να έχεις ο αδερφός του με τα τουβλάκια. Το πιο πιθανό είναι ότι θα δει απλά έναν πύργο με τουβλάκια και θα σκεφτεί πόση πλάκα θα είχε να τον έριχνε κάτω. Τα πιο πολλά παιδιά σιχαίνονται να τους λες τι να κάνουν. Κάποια μάλιστα, περισσότερο από άλλα. Αν όμως, το παιδί σου σε ακούσει να λες πως θα ήθελες να αισθάνεται, θα δει ότι το βλέπεις και του δίνεις σημασία και κυρίως ότι το καταλαβαίνεις. Ζήτα να παίξεις μαζί τους για να τους δείξεις ποιος είναι ο σωστός τρόπος να παίζεις με άλλους.

4. “Όλα τα πράγματα πρέπει να μεγαλώνουν, γι’ αυτό ας τους φερθούμε με ευγένεια”.

Αν δεις το νήπιό σου να ξεριζώνει ένα φυτό από την γλάστρα ή να τραβά την ουρά του κατοικιδίου σας, επεσήμανέ του ότι τα ζώα και τα φυτά είναι και αυτά ζωντανοί οργανισμοί. “Όταν βλάπτεις το φυτό ή το ζωάκι, τότε το πληγώνεις και δεν μπορεί να μεγαλώσει”. Με αυτόν τον τρόπο θα αναπτυχθεί η ενσυναίσθηση του παιδιού σου και θα μπορεί να αντιλαμβάνεται καλύτερα τα συναισθήματα των άλλων πλασμάτων. Δίδαξε στο παιδί σου πως να σέβεται τα φυτά και την φύση γενικότερα.

5. “Χρησιμοποιούμε τα λόγια μας και όχι τα χέρια μας”.

Αυτός είναι ένας έξυπνος τρόπος για να μην χρειαστεί να “Όχι. Δεν θα χτυπάς την αδερφή σου¨. Η ικανότητα ενός νηπίου να καταλάβει τι σημαίνει να χτυπάς τους άλλους, είναι πολύ περιορισμένη. Είναι σημαντικό να σταματήσεις άμεσα την “επίθεση” λέγοντας πως, “Δεν χτυπάμε όταν είμαστε θυμωμένοι”. Σε πολλές περιπτώσεις, επιθετικότητα οφείλεται στην ανάγκη του νηπίου να εκφραστεί ή επειδή επιζητά την προσοχή. Ζήτα από τα αδέρφια να αγκαλιαστούν για να δημιουργηθεί ένα αίσθημα στοργής ανάμεσά τους. Προσπάθησε να ηρεμείς το παιδί σου όταν είναι θυμωμένο ή ρώτα το τι του συμβαίνει και έχει αυτή τη συμπεριφορά.

6. “Δεν μπορώ να καταλάβω τι μου λες όταν κλαις και γκρινιάζεις. Μίλα μου με την κανονική σου φωνή”.

Όσο το νήπιό σου μαθαίνει νέες λέξεις, μπορεί να γκρινιάξει για να αντισταθεί σε κάτι ή για να απαιτήσει κάτι. Απέφυγε να πεις, “Σταμάτα την γκρίνια” ή “Μην γκρινιάζεις”. Αντί αυτού να ενθαρρύνεις το παιδί σου να επικοινωνεί με απλές λέξεις. Ο ψυχολόγος, Richard Bromfield, προτείνει να λες, “Δεν σε καταλαβαίνω όταν κλαψουρίζεις”. Αυτό μπορεί να κάνει το παιδί να σου μιλήσει κανονικά. Το πιο δυνατό και φυσικό κίνητρο είναι η επιβεβαίωση που θα πάρει όταν ακουστούν τα λόγια του. Αυτή η προσέγγιση κρύβει από πίσω της ένα σημαντικό μάθημα. Το παιδί έχει επιλογή όχι μόνο στο τι τόνο φωνής θα χρησιμοποιήσει αλλά και στο ποια συμπεριφορά θα επιλέξει να έχει.

7. “Πρόσεχε! Έρχεται η μαμάκα”.

Το γέλιο μπορεί να είναι ένα πολύ δυνατό όπλο για σένα όσο προσπαθείς να πειθαρχήσεις τα νήπιό σου, επειδή θα δείξει στο παιδί ότι μπορείς να αντιληφθείς πότε μια συμπεριφορά μπορεί να αντιμετωπιστεί με μια ευχάριστη προσέγγιση. Η αποστροφή και το χιούμορ είναι εξαιρετικές στρατηγικές, ειδικά όταν έχεις να κάνεις με νήπια που είναι πεισματάρικα και ευερέθιστα. Στα μικρά παιδιά αρέσει πολύ να γελάνε, που σημαίνει ότι αν κάνεις μια “χαζομάρα” για να τους αποσπάσεις την προσοχή και να ξεχαστούν, ίσως αποδειχτεί ιδανικός τρόπος για να επικοινωνήσετε καλύτερα. Δεν χρειάζεται να έχεις μεγάλο κωμικό ταλέντο για να καταφέρεις κάτι τέτοιο. Προειδοποίησε το με έναν αστείο τρόπο, λέγοντας για παράδειγμα, “Τώρα έρχονται τα γαργαλοδάχτυλα”. Την άλλη φορά που το μικρό σου ρίξει κάτω τον κάδο με τα σκουπίδια ή που θα παίζει με μια μπάλα στο σαλόνι, “κυνηγησέ” το, οδηγώντας το σε ένα άλλο δωμάτιο, όπου θα υπάρχουν πιο κατάλληλα παιχνίδια για να απασχοληθεί.

8. “Μπορείς να δώσει το κινητό στη μαμά; Εσύ έχεις τα παιχνίδια σου”

Το μικρό σου μπορεί να σου ζητά το κινητό κάθε φορά που χτυπά, όσο είστε στο σούπερ μάρκετ, αλλά το κινητό δεν είναι παιχνίδι. Την άλλη φορά που θα θέλει να πάρει το κινητό σου, φρόντισε να έχεις ένα παιχνίδι να του δώσεις, το οποίο να μπορεί να το κρατήσει ήρεμο. Είναι πιο εύκολο για τα παιδιά, να αντικαταστήσουν μια συμπεριφορά, παρά να την σταματήσουν εντελώς. Αν δεν έχεις εύκαιρο κάποιο παιχνίδι να δώσεις, βρες κάποιο άλλο αντικείμενο, το οποίο να μην είναι φαγωσιμο όμως.

9. “Μην βγάζεις τα παπούτσια σου. Τα παπούτσια τα βγάζουμε μόνο στο σπίτι”.

Το νήπιό σου, μόλις άρχισε να φοράει πάπούτσια και το πιο πιθανό είναι πως στην παραμικρή ευκαιρία, θα θέλει να τα βγάλει. Αντί να του πεις φωνάζοντας, να σταματήσει να βγάζει τα παπούτσια του, εξήγησε ήρεμα τι ακριβώς θες να κάνει. Αυτό μπορείς να το κάνεις και αν το παιδί σου φοράει ρούχα που δεν ταιριάζουν σε κάποια περίσταση. “Φοράμε μαγιό στην θάλασσα, όχι στο πάρκο”.

10. “Σταμάτα”, “Κίνδυνος” ή “Καίει”

Καμιά φορά το “Όχι”, δεν είναι αρκετό για να εξηγήσεις στο παιδί ότι διατρέχει κίνδυνο. Αντ’ αυτού μπορεί να χρησιμοποιήσεις άλλες, πιο δυνατές λέξεις, για να δηλώσεις την επικινδυνότητα μιας κατάστασης. Οι γονείς ξεχνούν ότι πρέπει να δουλέψουν πολύ για να αναπτύξουν την θετική επικοινωνία με τα παιδιά τους, ώστε να έχει την σωστή επίδραση κάτι το αρνητικό. Όταν προκείται για κίνδυνο, πρέπει να το επικοινωνείς στα παιδιά σου, υψώνοντας την φωνή σου, κουνώντας το δάχτυλό σου ή ακόμα και προσποιούμενη ότι φοβάσαι. Αυτό σημαίνει πως αν το παιδί σου πάει να βάλει τ χέρι του στον φούρνο ακόμα και όταν αυτός είναι σβηστός, εσύ πρέπει και πάλι να εκφράσεις τον φόβο σου και να το απομακρύνεις από εκεί.