Parentification: Όταν τα παιδιά παίρνουν τη θέση του γονιού

Τελευταία, τα social media έχουν αναδείξει αρκετά ψυχολογικά “trends”, όπως για παράδειγμα το gaslighting. Μέσα από ευφάνταστους και συχνά χιουμοριστικούς τρόπους, οι influencers αποκαλύπτουν και εξηγούν φαινόμενα και συμπεριφορές που προέρχονται από τραυματικές εμπειρίες. Κάτι τέτοιο είναι και το parentification. Όπως εξηγούν οι content creators του TikTok, τα παιδιά που δεν κατάφεραν να βιώσουν την παιδική τους ηλικία καθώς έπρεπε να ‘μεγαλώσουν’ τους γονείς τους, παρουσιάζουν συγκεκριμένες συμπεριφορές ως ενήλικες που κατά συνέπεια τους δυσκολεύουν τη ζωή και τις διαπροσωπικές τους σχέσεις.

Για παράδειγμα, αν δυο γονείς ήταν αδιάφοροι ή ανεύθυνοι ως προς το παιδί τους, τότε εκείνο αυτόματα έπρεπε να μπει στη θέση του ενήλικου και να φροντίσει το ίδιο τον εαυτό του. Μεγαλώνοντας, και πάλι βάση των social media, αυτό το παιδί θα νιώθει πάντα την ανάγκη να φροντίζει τους άλλους, βάζοντας τις δικές του ανάγκες σε δεύτερη μοίρα. Μπορεί μάλιστα να φτάσει στο σημείο να αμελεί εντελώς την ψυχική του υγεία προκειμένου να ικανοποιεί τους άλλους ή και αντίθετα να μην μπορεί να σχετιστεί και να δημιουργήσει πραγματικές, ουσιαστικές σχέσεις.

Ωστόσο, ειδικοί λένε πως όλα αυτά δεν στηρίζονται από μελέτες, παρά μόνο σε μικρό και με αδιευκρίνιστο ιστορικό κοινό. Επιπλέον, ακόμα και υπό τις συνθήκες που περιγράφουν τα social, δεν υπάρχουν αποδείξεις πως όλα τα παιδιά που χρειάστηκε να μεγαλώσουν απότομα έχουν προβληματικές συμπεριφορές ως ενήλικες, ούτε πως είχαν τραυματικές παιδικές εμπειρίες.

Αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν άτομα που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στις σχέσεις τους λόγω των συμπεριφορών των γονιών τους. Αντιθέτως υποστηρίζεται από ψυχιάτρους πως το τι είδους γονιός θα γίνεις είναι εγγεγραμμένο στο DNA σου και άρα ακολουθεί ένα μοτίβο πολλών γενεών. Άρα, αν ο όρος parentification δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένος, σημαίνει ότι δεν είναι πραγματικός; Η απάντηση αναμένεται να αποδειχθεί, όμως το σίγουρο είναι πως αυτό που περιγράφει είναι κάτι με το οποίου ταυτίζονται πολλοί από εμάς.

Φωτογραφίες: iStock