Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με ή χωρίς Υπερκινητικότητα: Πώς θα βοηθήσουν οι γονείς

Αυτό που κοινώς αποκαλείται ως “διάσπαση προσοχής” είναι η γνωστή Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής/Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ) που αποτελεί πλέον ένα μάλλον συχνό φαινόμενο στα παιδιά. Όπως διάβασες και ΕΔΩ, η διαταραχή έχει κάποια πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά γνωρίσματα, ενώ διαθέτει και μια σειρά υποκατηγοριών με διαφορετικά συμπτώματα. Εφόσον, όμως, ένα παιδί διαγνωστεί με ΔΕΠ-Υ, πώς μπορούν να το στηρίξουν οι γονείς του; Σε αυτό το ερώτημα απαντά ο Παιδιατρικός Εργοθεραπευτής S.I.T, Γεράσιμος Ρούσσος, εξηγώντας τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς, καθώς και την μέθοδο διαβάσματος των παιδιών στο σπίτι:

Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς;
Η υποστήριξη του παιδιού στο σπίτι μπορεί να είναι ιδιαίτερα κουραστική. Ωστόσο, για να βοηθήσουμε το παιδί να πετύχει, χρειάζεται να το καθοδηγούμε καθημερινά. Αυτό θα γίνει ευκολότερα αν έχουμε ένα πρακτικό πλάνο, βασισμένο στο επίπεδο ανάπτυξής του και τα συγκεκριμένα συμπτώματα που παρουσιάζει.

♦ Ορίζουμε σαφείς κανόνες στην καθημερινή ζωή και είμαστε σταθεροί στην τήρησή τους. Δεν έχουμε διενέξεις για ασήμαντα πράγματα. Λέμε “όχι” λιγότερο συχνά, αλλά το εννοούμε όταν το λέμε.

♦ Δίνουμε απλές και σύντομες οδηγίες στο παιδί. Ελέγχουμε αν τις κατανόησε.

♦ Μερικά παιδιά με ΔΕΠ-Υ έχουν δυσκολία να οργανώσουν τις σκέψεις τους. Ρωτάμε “Ποιος; Τι; Πού; Πότε; Γιατί;” για να το βοηθήσουμε να σκεφτεί και να εξηγήσει τι είναι σημαντικό.

♦ Του δείχνουμε πόσο υπερήφανοι είμαστε για τα επιτεύγματά του με ανταμοιβές και αγάπη. “Εντοπίζουμε” τις στιγμές που είναι καλός/καλή.

♦ Λέμε στο παιδί τι θέλουμε να κάνει αντί να του λέμε τι δεν θέλουμε. Για παράδειγμα, λέμε: “Σε παρακαλώ τελείωσε την εργασία στα μαθηματικά” αντί για: “Σταμάτα να ενοχλείς την αδερφή σου!”.

♦ Προετοιμάζουμε το παιδί για οποιαδήποτε αλλαγή στη ρουτίνα. Πολλά παιδιά με ΔΕΠ-Υ δεν δέχονται με ευχαρίστηση εκπλήξεις ή αλλαγές.

♦ Ενισχύουμε ακόμη και μικρές, θετικές αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού. Καθώς το βοηθάμε να αναγνωρίσει την πρόοδό του, αυξάνεται το κίνητρο και η αυτοπεποίθησή του.

♦ Αν χρειάζεται να χαλαρώσουμε μετά από μια δύσκολη στιγμή με το παιδί, βρίσκουμε ένα φίλο ή ένα γείτονα για να το προσέξει, έστω και για 15 λεπτά. Για να φροντίσουμε το παιδί, πρέπει να φροντίσουμε πρώτα τον εαυτό μας.

Το διάβασμα στο σπίτι:
Και στον τρόπο που βοηθάμε το παιδί να κάνει τα καθημερινά μαθήματά του για το σχολείο, χρειάζεται να υπάρχει ένα πλάνο, ώστε να είμαστε βοηθητικοί και να μην προκαλούμε αντίθετα αποτελέσματα από τα επιθυμητά.

1. Καθορίζουμε μια συγκεκριμένη ρουτίνα για τις εργασίες του σχολείου. Προσπαθούμε να προγραμματίσουμε το “διάβασμα” να γίνεται την ίδια ώρα και στον ίδιο χώρο κάθε μέρα. Αν το παιδί συμμετάσχει στον προγραμματισμό, μπορεί να είναι περισσότερο συνεργάσιμο στο “διάβασμα”.

2. Όταν κάνει τις εργασίες του σχολείου, σχεδιάζουμε τακτικά διαλείμματα κάθε 10 ή 15 λεπτά. Αφήνουμε το παιδί να περπατήσει γύρω, να πιει νερό ή να φάει ένα σνακ. Χρησιμοποιούμε ένα χρονόμετρο για να παρακολουθούμε τα διαλείμματα και το χρόνο που αφιερώνουμε στο “διάβασμα”. Συχνά τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ έχουν δυσκολία στη διαχείριση του χρόνου. Πρέπει να μάθουν να προγραμματίζουν και να ακολουθούν αυτό το πλάνο.

3. Ανταμοίβουμε για την ολοκλήρωση των εργασιών του σχολείου. Ο στόχος είναι να μειώσουμε την άμεση επιτήρηση και σταδιακά να γίνει το ίδιο το παιδί υπεύθυνο για την ολοκλήρωση της εργασίας.

4. Δίνουμε εποικοδομητική ανατροφοδότηση και δεν είμαστε επικριτικοί. Μπορούμε να πούμε: “Είμαι χαρούμενη που ξεκίνησες αυτήν την εργασία. Ανυπομονώ να διαβάσω τις πρώτες παραγράφους αύριο το πρωί”, αντί να πούμε: “Δεν έχεις κάνει τίποτα όλη την εβδομάδα|.

5. Βοηθάμε τα παιδιά να κατανείμουν σωστά το χρόνο τους στα διαγωνίσματα, τονίζοντας ότι αρχίζουμε από τα εύκολα και υπενθυμίζοντας τον χρόνο που μένει.

6. Δεν επιμένουμε στην αποστήθιση. Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ συνήθως δεν έχουν καλή μνήμη. Δίνουμε σημασία στα βασικά σημεία του μαθήματος και στην κατανόησή τους.

7. Είμαστε σταθεροί, αλλά όχι άκαμπτοι.

8. Συμφωνούμε σε κανόνες και τους αναρτούμε.Βοηθάμε τα παιδιά να οργανώσουν το χώρο μελέτης τους, αλλά και την τσάντα τους.

9. Ακούμε τα παιδιά όταν μιλάνε. Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ είναι παραπονιάρικα και πληγώνονται εύκολα.

10. ΔΕΝ ΞΕΧΝΑΜΕ ότι τα παιδιά δεν συμπεριφέρονται έτσι επίτηδες και πως είναι τόσο δύσκολο για εκείνα να ελέγξουν τον εαυτό τους, όσο είναι και για εμάς να το διαχειριστούμε!

Ο Γεράσιμος Ρούσσος είναι επιστημονικός συνεργάτης του Ανοιχτού Ιδρύματος Εκπαίδευσης, Εκπαιδευτής Εκπαιδευτών Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης & Εκπαιδευτής Ενηλίκων, Παιδιατρικός Εργοθεραπευτής S.I.T. και εξειδικευμένος στην Ειδική Αγωγή (μέθοδοι, διαγνωστικά εργαλεία & ανιχνευτικά test).