Εφηβεία και κατάθλιψη: Τι πρέπει να κάνει ο γονιός;

Η κατάθλιψη είναι ένα φαινόμενο που πλέον κυριαρχεί στην καθημερινότητά μας. Όλοι έχουμε κάποιον γνωστό ή κοντινό μας πρόσωπο που πάσχει από αυτήν. Τι γίνεται όμως με την εφηβική κατάθλιψη; Πόσες φορές έχουμε ακούσει για εφήβους που οδηγήθηκαν στα άκρα επειδή οι γονείς τους δεν αντιμετώπισαν έγκαιρα το πρόβλημα αυτό;

Η Αλεξάνδρα Καππάτου Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος – Συγγραφέας, που έχει ασχοληθεί επισταμένα και στο βιβλίο της “Παιδιά στην Εφηβεία, Γονείς σε κρίση” (εκδόσεις Μίνωας) με τα εφηβικά θέματα, δίνει πολύτιμες συμβουλές στους γονείς για να προλάβουν την εμφάνιση της εφηβικής κατάθλιψης!

Τι να κάνεις για να προλάβεις!

Όπως έχετε ίσως καταλάβει, ο έφηβος τη μια στιγμή νιώθει παντοδύναμος και άτρωτος και την άλλη στιγμή «πέφτει η διάθεσή του». Mπορεί να αρχίσει, λοιπόν, να νιώθει «ανεπαρκής» ή κοινωνικά αδέξιος.

• Διδάξτε από νωρίς το παιδί να εκφράζει τα συναισθήματά του.
• Ρωτήστε το ποια είναι η άποψή του για τον εαυτό του αλλά και για τους φίλους του.
• Eξηγήστε του ότι κανένας δεν είναι «επαρκής» σε όλους τους τομείς. Aπλώς κάποιοι έφηβοι καλύπτουν τις ατέλειές τους προβάλλοντας (λ.χ. στην παρέα) τις ατέλειες των άλλων.
• Η δυσκολία ή η αδυναμία του εφήβου να αλλάξει αντικείμενο αγάπης, δηλαδή να περάσει από τους γονείς του σε ένα κορίτσι –αν είναι αγόρι– ή σε ένα αγόρι –αν είναι κορίτσι–, καθώς και η μη αναγνώρισή του/της από τους άλλους μπορεί να αποτελέσουν στοιχεία που ίσως επιδράσουν στην εμφάνιση της κατάθλιψης.
• Προσανατολίστε τον έφηβο διακριτικά σε τομείς στους οποίους έχει καλές επιδόσεις ώστε να ενισχυθεί η αυτοεκτίμησή του.
• Τα σοβαρά οικονομικά ή κοινωνικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η οικογένεια επιδρούν στον τρόπο ζωής του εφήβου σε σημαντικό βαθμό και μπορεί να τον επηρεάσουν. Γι’ αυτό πρέπει να είστε εξαιρετικά προσεκτικοί στη διαχείρισή τους.
• Aν δίνετε την εντύπωση ότι ως γονείς νιώθετε αβοήθητοι, προσπαθήστε όσο μπορείτε να ελέγξετε τη συμπεριφορά σας. Δεν βοηθά τον έφηβο να ζει σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχεί η απελπισία.
• Mάθετε στο παιδί να αναγνωρίζει από μικρό τα συναισθήματά του. Έχει σημασία να κατανοεί τι το εκνευρίζει και να βρίσκει τρόπους να το χειρίζεται.
• Aσφαλώς το παιδί σας δεν πρόκειται να παρουσιάσει κατάθλιψη από ένα κακότροπο συμμαθητή, αλλά μπορεί να επηρεαστεί σημαντικά αν δυσκολεύεται να εκδηλώσει τον θυμό του ή δεν διεκδικεί τα δικαιώματά του.
• Ενθαρρύνετέ το να αθλείται. H άσκηση έχει πολύ θετική επίδραση στην καταθλιπτική συμπεριφορά.

Αν το παιδί σου έχει κατάθλιψη…

Η κατάθλιψη είναι μια διαταραχή που απαιτεί άμεση αντιμετώπιση από επαγγελματία ψυχικής υγείας. Τα καλά νέα είναι ότι μπορεί να υπάρξει πλήρης και αποτελεσματική ίαση. Οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν ψυχοθεραπεία ή συνδυασμό ψυχοθεραπείας και φαρμακευτικής αγωγής. Η ψυχοθεραπεία είναι συχνά μια καλή αρχική θεραπεία για ελαφρές ή μέτριες περιπτώσεις κατάθλιψης.

Οι ψυχολογικές παρεμβάσεις που επικεντρώνονται στην οικογένεια με την αλλαγή της στάσης και συμπεριφοράς των γονιών είναι κρίσιμης σημασίας για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης του εφήβου. Η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία έχει αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματική στη θεραπεία της κατάθλιψης. Οι έφηβοι εκπαιδεύονται να αναγνωρίζουν τη σύνδεση μεταξύ των γεγονότων, των σκέψεων, των συναισθημάτων και της συμπεριφοράς τους και αποκτούν σταδιακά τις δεξιότητες εκείνες που είναι αναγκαίες προκειμένου να διαχειρίζονται τις πιέσεις και τις απογοητεύσεις.