Γονείς και έφηβοι: Η Ψυχοπαιδαγωγική Σύμβουλος Χρυσούλα Μαυράκη εξηγεί την εύθραυστη σχέση

Όταν τα παιδιά φτάνουν στο ηλικιακό φάσμα της εφηβείας, είναι συνηθισμένο η συμπεριφορά τους να αλλάζει και οι σχέσεις τους εντός και εκτός της οικογένειας μπορεί να είναι τεταμένες. Οι διαφορετικές αντιδράσεις που εντοπίζουν στα παιδιά τους, συχνά προβληματίζουν τους γονείς, δημιουργώντας εντάσεις, προστριβές και ανησυχία. Η Ψυχοπαιδαγωγική Σύμβουλος Χρυσούλα Μαυράκη μιλά για τις ιδιαιτερότητες της εφηβικής ηλικίας και εξηγεί με ποιο τρόπο θα εξομαλυνθούν οι οικογενειακές και κοινωνικές σχέσεις:

Η εφηβική ηλικία είναι σημαντική και δύσκολη! Μέσα από μια ορμονική διαδικασία, το παιδί εξελίσσει και τελειοποιεί το σώμα και τις λειτουργίες του, καθώς προετοιμάζεται για την ενηλικίωσή του. Μαζί με τις αλλαγές στο σώμα και τα όργανά του, επισυμβαίνουν αλλαγές και στην πνευματική και ψυχική διάθεσή του.

Ο έφηβος είναι αντιδραστικός, συχνά προκλητικός και εναντιωματικός, αμφισβητεί τα πάντα και ενδιαφέρεται πολύ για τη γνώμη και την αποδοχή των συνομηλίκων του, καθώς και για την εντύπωση που δίνει στο άλλο φύλο.

Ένας έφηβος γίνεται συχνά ευερέθιστος, ευσυγκίνητος και πολύ ευαίσθητος στην κριτική, ενώ αντιδρά και μάλιστα έντονα στις υποδείξεις, τις συμβουλές και την αρνητική κριτική εκ μέρους των γονέων και γενικά των ενηλίκων. Συχνά, η συμπεριφορά του γίνεται αυτο-ετεροτιμωρητική, δηλαδή προβαίνει σε ενέργειες που βλάπτουν τον ίδιο για να προκαλέσει και να ανησυχήσει τους δικούς του. Δεν αποδίδει όπως πριν στο σχολείο, κάνει απουσίες αδικαιολόγητα, αυτοτραυματίζεται, επιλέγει λάθος παρέες, απομονώνεται.

Οι γονείς θα πρέπει να έχουν “χτίσει” μια σωστή επικοινωνία με το παιδί από πολύ νωρίτερα, βασισμένη στην ειλικρίνεια, την αποδοχή και τη συζήτηση με επιχειρήματα, έτσι ώστε σε αυτή τη δύσκολη ηλικία να μπορούν να επικοινωνήσουν ευκολότερα. Θα πρέπει να κατανοήσουν τις ιδιαίτερες ανάγκες και δυσκολίες του παιδιού που ετοιμάζεται να γίνει “μεγάλος”, με όλες τις συνακόλουθες υποχρεώσεις και να παρακολουθούν διαρκώς, αλλά διακριτικά. Με τον έφηβο συζητάμε, εκμαιεύουμε πληροφορίες και επιχειρηματολογούμε. Δεν ανακοινώνουμε “τσιτάτα”, ούτε επιβάλλουμε αποφάσεις… ετσιθελικά. Προσπαθούμε να τον πείσουμε και όχι να του επιβληθούμε. Του θυμίζουμε ότι έχουμε περάσει κι εμείς από την εφηβεία και αναγνωρίζουμε τις ιδιαίτερες συνθήκες, αλλά έχουμε κερδίσει εμπειρία και μπορούμε να παρέχουμε πληροφορίες και να προτείνουμε κατευθύνσεις.

Τέλος, οι γονείς θα πρέπει να ανησυχήσουν με την υπερβολή στις αντιδράσεις και τις πράξεις του παιδιού τους, που το γνωρίζουν καλύτερα απ’ όλους και το έχουν μεγαλώσει ώρα με την ώρα. Υπερβολική απόσυρση και απομόνωση, ακραίες επιλογές που μπορούν να επισύρουν εμπλοκή με το νόμο του σχολείου ή της πολιτείας, καθώς και πολύ έντονα ξεσπάσματα θυμού ή τέλεια απάθεια χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής και συμβουλής ειδικού.

Επιμέλεια κειμένου: Νίκη Κλεισούρα
Φωτογραφία εξωφύλλου: Shutterstock