Μία από τις πιο σημαντικές στιγμές στη σχολική ζωή ενός παιδιού είναι η μετάβαση από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό. Νέο σχολείο, νέα μαθήματα, νέοι φίλοι, νέα καθημερινότητα. Όλα καινούρια. Σήμερα, λοιπόν, η εκπαιδευτική ψυχολόγος κ. Βίκη Παυλίδη, Συντονίστρια του Τμήματος Συμβουλευτικής των Εκπαιδευτηρίων ΓΕΙΤΟΝΑ, μοιράζεται μαζί μας μερικές χρήσιμες οδηγίες για την ομαλή ένταξη των παιδιών στο νέο περιβάλλον της Α’ Δημοτικού. Ο λόγος στην ειδικό…
Υπάρχουν κάποιες σημαντικές στιγμές στη ζωή όλων των παιδιών που οριοθετούν το μεγάλωμά τους: είναι οι μεταβάσεις τους σε μια καινούργια – επόμενη βαθμίδα. Η πρώτη αρχίζει όταν το μωρό γίνεται νήπιο και ξεκινά το πρώτο του σχολικό ταξίδι. Η επόμενη συμβαίνει εκείνη τη χρονική στιγμή ακριβώς που οι μικροί μαθητές του Νηπιαγωγείου μεγαλώνουν, ψηλώνουν και ορθώνουν το μικρό τους ακόμα ανάστημα μπροστά στη μεγάλη πόρτα του Δημοτικού. Οι γονείς μουδιασμένοι προσπαθούν να συνειδητοποιήσουν τον χρόνο που πέρασε γρήγορα και εκβιαστικά και που τους φέρνει αντιμέτωπους με το Δημοτικό.
Είναι ποικίλες οι αλλαγές που θα έρθουν στην επόμενη βαθμίδα. Για τους μικρούς μας μαθητές είναι τα μαθήματα, οι νέοι συμμαθητές, οι μεγάλες τάξεις, η απουσία των παιχνιδιών από τις αίθουσες, η καινούργια δασκάλα, τα πολλά τετράδια, η ευθύνη της τσάντας, τα μολύβια, οι κασετίνες, τα πολλά βιβλία. Για τους γονείς, είναι η συνειδητοποίηση της ωρίμανσης και η απαρχή των νέων ευθυνών. Πόσες φορές οι γονείς ξαναζούν την Α’ Δημοτικού μαζί με τα παιδιά τους; Πόσο μεγάλο είναι το άγχος τους και η αγωνία τους για τις επιδόσεις τους; Πόσο συχνά θα ακούσουμε τον πρώτο πληθυντικό στις αναδιηγήσεις τους; Πήραμε Άριστα! Δεν ξέρουμε καλά την αφαίρεση…. Θα τη μάθουμε την ορθογραφία! Γράψαμε καλά! Η χρήση του πληθυντικού αριθμού δηλώνει την αγωνία, την ανάγκη για μοίρασμα εμπειριών και ευθυνών, αλλά και κάτι ακόμα: τη διαρκή και αέναη εξάρτηση και πιθανόν την ελλιπή αυτονόμησή τους.
Είναι σημαντικό οι μαθητές πριν την ένταξή τους στο Δημοτικό να πετύχουν κατά τη φοίτησή τους στο Νηπιαγωγείο μια ικανή στάση αυτόνομης διαχείρισης της καθημερινότητάς τους. Ακόμα και τώρα, στη δύσκολη περίοδο της πανδημίας και της διαδικτυακής εκπαίδευσης, η συναισθηματική εξέλιξη και ωρίμανση των μαθητών μπορεί να συνεχιστεί μέσα στο σπίτι με τη βοήθεια των γονέων. Αυτό που χρειάζεται το παιδί για την πληρέστερη και επιτυχέστερη μετάβασή του στο Δημοτικό είναι, πάνω και πρώτα από όλα, μια αυτόνομη συμπεριφορά σε ό,τι μη μαθησιακό. Είναι εξαιρετικά σημαντικό για τον γονέα να βοηθήσει το παιδί του να αναπτυχθεί συναισθηματικά, αλλά και το απαλλάξει από εξαρτήσεις που το καθιστούν δέσμιο προγενέστερων σταδίων ανάπτυξης. Πιο συγκεκριμένα, ο αυτόνομος ύπνος, η οργανωμένη εκπαίδευση ατομικής υγιεινής, ο πλήρης έλεγχος σφικτήρων η ικανότητα του παιδιού να απασχολείται δημιουργικά και αυτόνομα χωρίς την παρουσία των ενηλίκων, η απεξάρτηση από το στοματικό στάδιο (πιπίλα – μπιμπερό – θηλασμός), η αυτόνομη σίτιση και η ελεγχόμενη χρήση ηλεκτρονικών παιχνιδιών και συσκευών (πέραν της διαδικτυακής μάθησης), είναι μερικά από τα βήματα που θα βοηθήσουν.
Αυτόνομος ύπνος
Ένα μεγάλο ποσοστό των μικρών μαθητών αναζητά τη συντροφιά των γονέων κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η συνήθεια αυτή μπορεί να δημιουργήσει παρατεταμένο άγχος αποχωρισμού, ενώ συχνά καταλήγει σε καθημερινές συγκρούσεις μεταξύ γονέων και παιδιών για την τήρηση του προγράμματος και της συγκεκριμένης ρουτίνας. Ο εξαρτημένος ύπνος οδηγεί σε διαπραγματεύσεις, απογοητεύσεις και τελικά σε λιγότερες ώρες ύπνου. Το παιδί κοιμάται καλύτερα και ξεκουράζεται πιο αποτελεσματικά όταν είναι μόνο του.
Στοματικό στάδιο
Σε σπάνιες περιπτώσεις συναντούμε μαθητές με παρατεταμένο στοματικό στάδιο (χρήση μπιμπερό, πιπίλας, θηλασμός). Οι μαθητές δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της τάξης, αναζητούν την ανακούφιση που παίρνουν από το στοματικό ερέθισμα που χρησιμοποιούν στο σπίτι και τελικά αποδιοργανώνονται συναισθηματικά κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Ένας μαθητής με ενεργό στοματικό στάδιο θα αναζητήσει ανακούφιση τρώγοντας μανίκια, μολύβια, γόμες κ.ά. Είναι σημαντικό να αποδεσμεύσουμε εγκαίρως τους μαθητές από ανάλογες εξαρτήσεις.
Έλεγχος σφιγκτήρων
Μερικοί μαθητές ξεκινούν την Α΄ Δημοτικού με κάποιες ελλείψεις στον τομέα αυτό. Τα ατυχήματα τόσο κατά τη διάρκεια του πρωινού προγράμματος όσο και κατά τη διάρκεια του ύπνου είναι πιθανόν να δυσκολέψουν συναισθηματικά το παιδί και να το απομακρύνουν από την πλήρη αυτονόμησή του. Η επιτάχυνση της διαδικασίας θα βοηθήσει σημαντικά στην ομαλή μετάβαση στο Δημοτικό.
Αυτοεξυπηρέτηση
Σε συνέχεια του ελέγχου σφιγκτήρων, η οργανωμένη και επιτυχής εκπαίδευση στα θέματα της ατομικής υγιεινής δίνει ώθηση στους μαθητές να χρησιμοποιούν σωστά την τουαλέτα στο σχολείο, να μην αγχώνονται για ό,τι ξαφνικό τους συμβεί και να μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά. Η έλλειψη αυτής της δεξιότητας μπορεί να προκαλέσει άγχος, φόβο και να αποτρέψει κάποιους μαθητές από τη χρήση της τουαλέτας στο σχολείο.
Αυτόνομο παιχνίδι
Είναι συχνό φαινόμενο οι γονείς να απασχολούνται δημιουργικά με τα παιδιά τους και να παίζουν διάφορα παιχνίδια, τόσο κατασκευαστικά όσο και παιχνίδια ρόλων. Αυτή η πρακτική δομεί μια καλή σχέση μεταξύ γονέων-παιδιών και σε μικρότερες ηλικίες δημιουργεί ασφαλείς δεσμούς. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν όμως, είναι σημαντικό να ξεκινήσουν να αυτοαπασχολούνται, γιατί σε ορισμένες περιπτώσεις το αποκλειστικό παιχνίδι με τη συντροφιά των μεγάλων γίνεται χειριστικό και ιδιαιτέρως εξαρτητικό. Όταν τα παιδιά θέτουν όρια και κανόνες στο παιχνίδι και οι γονείς υποτάσσονται, εκείνα αποκτούν μια πλασματική δύναμη που δεν θα μπορέσουν εύκολα να μετακυλήσουν στο προαύλιο χρησιμοποιώντας την με συνομηλίκους. Για λειτουργήσει ένας μαθητής αυτόνομα στον προαύλιο χώρο ενός σχολείου χρειάζεται να μπορεί να παίξει δημιουργικά και πρωτίστως αυτόνομα.
Αυτόνομη σίτιση
Οι μαθητές που ξεκινούν το Δημοτικό χωρίς αυτή τη δεξιότητα παρουσιάζουν ελλιπή συγκέντρωση και περιορισμένη κατανόηση και εκτέλεση των εντολών που δίνονται στην τάξη. Ο λόγος είναι απλός: η αυτόνομη σίτιση προϋποθέτει τη χρήση του τραπεζιού και της καρέκλας (όπως και στην τάξη) και την οργανωμένη ολοκλήρωση ενός στόχου (το φαγητό όπως π.χ. και τη γραφή στο σχολείο). Παρατηρείται ότι η συσχέτιση είναι έντονη. Οι μαθητές που έχουν εξαρτητικές συμπεριφορές κατά τη σίτισή τους (είτε γιατί δεν είναι αυτόνομοι είτε γιατί τρώνε χρησιμοποιώντας οθόνες), καθυστερούν στην ολοκλήρωση του φαγητού και αντιστοίχως χρονοτριβούν στην τάξη και στη μελέτη τους στο σπίτι. Η ανάγκη εκπαίδευσης των μαθητών για αυτόνομη σίτιση αποτελεί ένα από τα συχνότερα αιτήματα των εκπαιδευτικών.
Χρήση ηλεκτρονικών συσκευών
Η οριοθέτηση οδηγεί σε επιτυχή μετάβαση. Η χρήση των ηλεκτρονικών συσκευών είναι εξαιρετικά διαδεδομένη τόσο λόγω της διαδικτυακής εκπαίδευσης όσο και λόγω της ανάγκης των γονέων να απολαύσουν στιγμές ηρεμίας. Η παρατεταμένη χρήση τους, όμως, μπορεί να οδηγήσει τους μαθητές σε μελλοντικές εξαρτήσεις ή σε ελλιπή συγκέντρωση. Η οριοθέτηση στη χρήση των συσκευών θα βοηθήσει εξαιρετικά την ανάπτυξη του παιδιού σας.
Οι γονείς και οι μαθητές ετοιμάζονται για τη νέα εποχή της βαθμίδας του Δημοτικού. Η σωστή αυτονόμηση και προετοιμασία των μαθητών θα τους οδηγήσει σε μια ασφαλή και επιτυχή μετάβαση. Η πόρτα του Δημοτικού ανοίγει και περιμένει όλους τους μαθητές να την περάσουν. Οι δάσκαλοι και οι μαθητές των Εκπαιδευτηρίων Γείτονα σας καλωσορίζουν στο πιο δημιουργικό μαθητικό ταξίδι. Σ’ ένα ταξίδι ζωής.
Τα Εκπαιδευτήρια ΓΕΙΤΟΝΑ διοργανώνουν στις 9.4.2021 ανοικτή διαδικτυακή ενημερωτική συνάντηση για τα προγράμματα του Δημοτικού και στις 17.4.2021 ανοικτή διαδικτυακή ενημερωτική συνάντηση για τα προγράμματα του Παιδικού Σταθμού και του Νηπιαγωγείου. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: www.geitonas.edu.gr
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232164