Ο παιδίατρος Δρ. Σπύρος Μαζάνης γράφει για την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση στα νεογέννητα: Τι πρέπει να κάνεις

Ο διακεκριμένος παιδίατρος Δρ. Σπύρος Μαζάνης γράφει για την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και όλα όσα πρέπει να γνωρίζεις…

Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι μια πολύ συνηθισμένη κατάσταση που αφορά σε όλες τις ηλικίες. Στα νεογέννητα όμως εμφανίζεται με έναν ιδιαίτερο τρόπο που πολλές φορές ξεγελάει ακόμα και τον θεράποντα ΠΑΙΔΙΑΤΡΟ.

Ονομάζουμε γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση την κατάσταση εκείνη που το περιεχόμενο του στομαχιού γυρίζει προς τα πάνω, δηλαδή προς τον οισοφάγο. Η κανονική πορεία του γάλακτος στα νεογέννητα είναι να πηγαίνει από το στομάχι προς το έντερο. Επειδή όμως η “βαλβίδα” που βρίσκεται μεταξύ οισοφάγου και στομάχου δεν “κλείνει” πολύ καλά, τότε ανεβαίνει προς τα πάνω. 

Το γάλα μπορεί να φτάσει μέχρι και τον φάρυγγα και μερικές φορές μέχρι και τη μύτη. Οι αναγωγές αυτές μπορεί να είναι ορατές καθώς μια ποσότητα γάλακτος βγαίνει από το στόμα, αλλά τις περισσότερες φορές είναι αυτό που λέμε “εσωτερικές” και αόρατες. 

Ανάλογα με τον αριθμό των αναγωγών, οι οποίες ποτέ δεν είναι σταθερές, το νεογνό έχει διαφορετικής έντασης ενοχλητικά συμπτώματα. 

Συνήθως τα πρώτα συμπτώματα αρχίζουν μετά τις 15 μέρες της ζωής του. Βλέπουμε ότι ποσότητα γάλακτος βγαίνει από το στόμα αλλά όχι σαν εμετός με ώση, αλλά απλά “χύνεται ” από τα χείλη του. 

Το νεογέννητο γκρινιάζει δίχως λόγο καθόλη τη διάρκεια του εικοσιτετραώρου με αυξομειώσεις. Αυτό μπορεί να γίνεται μετά την έναρξη του φαγητού, αλλά και οποιανδήποτε στιγμή. Παρατηρούμε επίσης ότι όταν κοιμάται προτιμάει να τεντώνει το κεφάλι προς τα πίσω. Πολλές φορές το μωρό έχει μικρό βήχα ή και ρινίτιδα χωρίς να είναι άρρωστο. Επίσης ανακουφίζεται όταν είναι σε όρθια θέση ή αν είναι ξαπλωμένο στο πλάι με το μέρος της καρδιάς προς τα κάτω. 

Τα συμπτώματα αυτά προκύπτουν διότι το γάλα που παλινδρομεί προς τον οισοφάγο περιέχει όξινο υλικό από το στομάχι και αυτό προκαλεί στο παιδί καούρες και τσουξίματα στο κατω μέρος του οισοφάγου. Προκαλεί δηλαδή οισοφαγίτιδα. 

Τα παλιότερα χρόνια αυτά τα συμπτώματα οι γιαγιάδες τα απέδιδαν σε κολικούς ή έλεγαν ότι το μωρό “βγάζει το γάλα που του περίσσεψε”. Σήμερα όμως με τη χρήση του υπερηχογραφήματος βλέπουμε ακριβώς πως κατεβαίνει και πως ανεβαίνει το γάλα ώστε να βοηθήσουμε αποτελεσματικά το μωρο να μην υποφέρει.

Το υπερηχογράφημα γίνεται μετά απο τρεις ώρες νηστείας και τη στιγμή που αρχίζει να πίνει το γάλα τότε κάνουμε τον υπέρηχο. Είναι πολύ σημαντικό να μετρηθούν σε αριθμό οι ωσεις-παλινδρομήσεις του γάλακτος διότι αυτό θα βοηθήσει να γίνει η σωστή θεραπεία.  

Επίσης, πολλές φορές η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση συνοδεύεται από διάταση του πυελοκαλικικου συστήματος των νεφρών. Αυτό είναι σημαντικό να το γνωρίζουμε διότι σε περιπτωση πυρετού θα πρέπει να υποψιαστούμε τυχόν ουρολοίμωξη.

Η θεραπευτική αντιμετώπιση είναι:
-αν θηλάζει δεν αλλάζουμε το μητρικό γαλα

-αν πίνει γάλα φόρμουλα, τότε δίνουμε ένα γάλα αντιαναγωγικο τυπου AR

-χορηγούμε φάρμακα αντιαναγωγικα

-σηκώνουμε λίγο το στρώμα του μωρού, 5-7 μοίρες, ώστε το γάλα “να πηγαίνει προς το στομάχι”

-το κρατάμε λίγο περισσότερο χρόνο όρθιο μετά το γεύμα ώστε να μην παλινδρομεί το γάλα προς τον οισοφάγο. 

Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση του νεογέννητου θα βελτιωθεί καθώς πλησιάζει τους εξι μήνες. Τόσο διότι η “βαλβίδα” μεταξύ οισοφάγου και στομάχου θα “δυναμώσει” και θα παραμένει κλειστή, όσο και διότι θα αρχίσει να τρώει στέρεες τροφές που είναι πιο βαριές και “κάθονται” στο στομάχι.

Παρόλο που η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι γενικά αναστρέψιμη, θα πρέπει να θεραπεύεται διότι προκαλεί πόνο στο παιδί, αλλά και σε σοβαρές παραμελημένες περιπτώσεις έχουν αναφερθεί ακόμη και έλκη του οισοφάγου. Επομένως καθε περιστατικό γκρίνιας του νεογέννητου που δεν οφείλεται στην πείνα ή σε κάποια γνωστή αιτία, θα πρέπει να εξετάζεται και για γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.