Όταν το παιδί θυμώνει: Ποιοι λόγοι προκαλούν θυμό στα παιδιά και πώς να τον διαχειριστείς

Θα έχεις παρατηρήσει, ακόμη και όταν το παιδί σου είναι ακόμα σε μικρή ηλικία, πως πολύ συχνά μπορεί να εκδηλώσει συμπεριφορές που συνδέονται με το συναίσθημα του θυμού. Η αντίσταση που μπορεί να προβάλει ένα παιδί δεν σημαίνει πάντα ότι πρόκειται για ένα συμπεριφόρικό θέμα, αλλά να πρόκειται όντως για θυμωμένη αντίδραση. Αν θέλεις να ανακαλύψεις τους λόγους για τους οποίους προκαλείται ο θυμός στα παιδιά, τις διαφορετικές εκφάνσεις του, αλλά και τους τρόπους που μπορείς να διαχειριστείς τα συναισθήματά τους, η ψυχολόγος και ψυχοπαιδαγωγική σύμβουλος Χρυσούλα Μαυράκη δίνει καθοριστικές οδηγίες και συμβουλές:

Ένα από τα εντονότερα συναισθήματα είναι ο θυμός. Αναπτύσσεται όταν βιώνουμε αίσθημα αδικίας ή έλλειψης σεβασμού αλλά πολλές φορές κι όταν νιώθουμε ανασφάλεια ή αδυναμία.

Πότε κάνει την εμφάνισή του ο θυμός ως συναίσθημα
Στα παιδιά ο θυμός εμφανίζεται γύρω στα δύο χρόνια και είναι γνωστές οι εκρήξεις οργής σ’ αυτή την καθ’ όλα σημαντική αλλά και δύσκολη ηλικία. Τα temper tantrums, όπως ονομάζονται, χαρακτηρίζονται από έντονες συμπεριφορές: επιθετικές χειρονομίες, εκσφενδόνιση αντικειμένων, έξαλλη κατάσταση του παιδιού που διαρκεί για λίγο ή για πολύ. Οι γονείς θα πρέπει να προσπαθούν να συγκρατήσουν το παιδί με σφιχτό εναγκαλισμό και ήρεμα, καθησυχαστικά λόγια ώστε να αποφύγουν τον αυτοτραυματισμό του ή τον τραυματισμό κάποιου άλλου από την ανεξέλεγκτη συμπεριφορά του.

Πώς θα αντιληφθείς ότι το παιδί σου θυμώνει
Μετά τα τρία χρόνια, ο θυμός του παιδιού προέρχεται από τη σχέση του με τους άλλους -μικρούς ή ενήλικες. Κάθε φορά που το παιδί ματαιώνεται, αναπτύσσει θυμό που τον εκφράζει λεκτικά ή εξωλεκτικά. Ποιος δεν έχει ακούσει θυμωμένες εκφράσεις όπως “είσαι κακός ή κακιά”, “δεν σ’ αγαπάω”, “φύγε” ή “δεν θέλω το Γιωργάκη ή την Ελενίτσα, να φύγει”! Και ποιος δεν έχει τρέξει να προλάβει… συρράξεις με σπρωξιές, κλωτσιές ή δαγκωνιές!

Πώς μπορείς να διαχειριστείς τον παιδικό θυμό
Ο θυμός του παιδιού είναι μια ευκαιρία για συναισθηματική εκπαίδευση. Θα πρέπει να καθοδηγήσουμε το παιδί, ώστε να κατανοεί το συναίσθημά του, να το εκφράζει με δόκιμο τρόπο και να το διαχειρίζεται για να διεκδικεί, αλλά να μην χάνει το δίκιο του. Με ήρεμη φωνή και “μαιευτικό” τρόπο θα πρέπει να οδηγήσουμε το παιδί στο να κατανοήσει τι του προξένησε το θυμό και πώς θα βρει λύση στη συγκεκριμένη περίσταση που τον δημιούργησε, μέσα από εναλλακτικές προτάσεις- λύσεις που μπορούν να υιοθετηθούν.

Τρόποι να αντιμετωπίσεις το θυμό του παιδιού
Πάντως γενικά, μπορούμε να μάθουμε τα παιδιά μας από τη μικρή τους ηλικία να αναγνωρίζουν και να διαχειρίζονται το θυμό τους μέσα από αφηγήματα -ακόμη και αυτοσχέδια-, παιχνίδι ρόλων, κουκλοθέατρο. Οι ήρωες των ιστοριών θα προσφέρουν παραδείγματα προς μίμηση ή αποφυγή με τη σωστή ή λανθασμένη στάση τους και το παιδί θα συνηθίζει τη διαδικασία της προσπάθειας εξεύρεσης συμβιβαστικής λύσης, χωρίς επιθετικότητα και οργή.

Σχετίζεται ο δικός σου θυμός με εκείνο του παιδιού;
Η συμπεριφορά των ενηλίκων παίζει, επίσης, σημαντικό ρόλο. Όταν θυμώνουμε με το παραμικρό, έχουμε έντονες και συχνές συγκρούσεις μεταξύ μας, γινόμαστε επιθετικοί, εριστικοί και για ασήμαντο λόγο, μοιραία το παιδί θα υιοθετήσει την ίδια συμπεριφορά απέναντι σε μας αλλά και τους συνομηλίκους του.

Η δική μας ψύχραιμη αντιμετώπιση των καταστάσεων, η αυτοσυγκράτηση και η εξεύρεση λύσεων σε κλίμα ηρεμίας και αυτοελέγχου θα γίνουν πρότυπο συμπεριφοράς και για τα παιδιά μας.