Ο παιδίατρος Δρ. Σπύρος Μαζάνης εξηγεί τη σημασία και τη σημαντικότητα των παραμυθιών

Όλοι μεγαλώσαμε με παραμύθια. Ιστορίες με δράκους, βασιλιάδες, βασίλισσες, ζωάκια που μας γοητεύουν και εξάπτουν τη φαντασία μας. Μηνύματα που μεταδίδονται μέσα από δάση, παλάτια και περιπέτειες. Ο παιδίατρος του TLife Δρ. Σπύρος Μαζάνης είναι καλεσμένος να μιλήσει σε εκδήλωση που θα κάνει ο Δήμος Παπάγος-ΧΟΛΑΡΓΟΥ στο δημαρχείο στις 11.00πμ για την σημασία των παραμυθιών στα παιδιά. Συγγραφέας των δύο παραμυθιών: ΒΟΛΙΟΣ ΕΜΒΟΛΙΟΣ ένα αληθινό παραμύθι για τα εμβόλια και Το πάρτυ της κας Ίωσης εξηγεί πόσο σημαντικό είναι να ακούνε και να διαβάζουν τα παιδιά παραμύθια.σήμερα, μας εξηγεί, πόσο σημαντικό είναι να λέμε και να διαβάζουμε παραμύθια στα παιδιά μας. 

Το παραμύθι γοητεύει το παιδί! Έχει αξία ως εργαλείο ψυχαγωγίας, μάθησης και αγωγής. Συμβάλει στη ψυχική και σωματική ανάπτυξη του και δίνει απλές εισηγήσεις σε γονείς και εκπαιδευτικούς για την καλύτερη αξιοποίηση του χαρακτήρα του.
Τι είναι το παραμύθι; Είναι ένα έργο τέχνης! Μια φτιαχτή ιστορία.

Μια φτιαχτή καμωμένη διήγηση, με στόχο να δοθούν και να περάσουν κάποια μηνύματα, να καλλιεργηθούν τάσεις, να αναπτυχθούν τρόποι σκέψης, να χαλιναγωγηθούν ορμές και να οριοθετηθούν αβίαστα συμπεριφορές. Το παραμύθι χρησιμοποιεί αρκετά την φαντασία και την υπερβολή. Ενίοτε και την επανάληψη σαν μέσο έκφρασης και όλα αυτά στοχεύουν στη συνείδηση των παιδιών καθώς πραγματεύεται καθημερινά προβλήματα με λογοτεχνικό ύφος και μορφή. Το παραμύθι δίνει στο παιδί ψυχικό κίνητρο. Το κίνητρο είναι ο πιο ισχυρός συνεργός της μάθησης.

Το παραμύθι μπορεί να κρατήσει το ενδιαφέρον ενός παιδιού μόνο αν το διασκεδάζει και αν κεντρίζει την περιέργεια του: “αν δεν θέλω δεν μαθαίνω και αν θέλω μαθαίνω”. Τόσο απλό είναι το μήνυμα των παιδιών. “Αυτό μου αρέσει και θέλω να το ακούω”! Γι’ αυτό το παραμύθι τόσο πολύ αγαπήθηκε από τα παιδιά, συνεχίζει να αγαπιέται και θα συνεχίσει, διότι αποδεδειγμένα συναρπάζει, ενθουσιάζει και κεντρίζει το μυαλό. Δυστυχώς η απώλεια της κλασικής παραμυθούς (της γιαγιάς δηλαδή) όπως την έχουμε γνωρίσει οι μεγαλύτεροι, αποτελεί δυσανεκτίμητη απώλεια για την εκπαίδευση και την αγωγή ψυχικής υγείας των σημερινών παιδιών. Τα σημερινά παιδιά αδικούνται στον τομέα αυτό, καθώς και οι εργαζόμενοι γονείς τους με τα σύγχρονα προβλήματα, δεν έχουν τον απαιτούμενο χρόνο να παίξουν τον ρόλο του παραμυθά.

Οι τρόποι εξιστόρησης και παρουσίασης παραμυθιών με την εισβολή της ηλεκτρονικής τεχνολογίας και των πολυμέσων δεν αποδίδουν την ζεστή, τρυφερή, ανθρώπινη φωνή. Το παραμύθι σε αντίθεση με άλλα μέσα, έχει αμεσότητα και διαδραματίζουν μεγάλο ρόλο τα στοιχεία του λόγου, δηλαδή ο ρυθμός, ο τονισμός, ο χρωματισμός, το ύφος, το ύψος της φωνής, η ροή του λόγου, οι παύσεις κλπ., διότι βγαίνουν μέσα από αβίαστη εκφώνηση. Τελευταίες επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι η φωναχτή ανάγνωση στο σπίτι, δημιουργεί ανθεκτικότητα στα παιδιά, ευνοεί όσα έχουν υποστεί κακομεταχείρισή, έχουν στρες ή ακόμη και αν είναι κακοποιημένα. Η φωναχτή ανάγνωση στο σπίτι μπορεί να τροποποιήσει τις αρνητικές επιπτώσεις των δυσμενών συνθηκών της οικογενειακής και κοινωνικής ζωής. Η φωναχτή ανάγνωση προσδίδει θετική κοινή εμπειρία μεταξύ γονιού και παιδιού , ενθαρρύνει την σύνδεση της οικογένειας και συμβάλει άμεσα στην ανάπτυξη του παιδιού μέσω της έκθεσης σε λέξεις και ιστορίες.

Στα παραμύθια τα παιδιά ταυτίζονται με τον ήρωα που περιπλανιέται στο δάσος αντιμετωπίζοντας δυσκολίες και εμπόδια, αλλά στο τέλος τα καταφέρνει. Οι ήρωες εμπνέουν αισιοδοξία, δίνουν κουράγιο και ελπίδα. Το παραμύθι εκτός από τις μαγικές σκέψεις και την φαντασία, εισάγει την ρεαλιστική σκέψη και σιγά-σιγά μέσα από την εξέλιξη της ιστορίας φαίνονται τα πλεονεκτήματα της υπομονής, της προσπάθειας, της εργατικότητας. Δείχνουν, σύμφωνα με την ψυχανάλυση, ότι το παιδί θα περάσει από την “αρχή της ευχαρίστησης” , στην ” αρχή της πραγματικότητας”. Έτσι η Σταχτοπούτα μιλάει για την αδελφική αντιζηλία, τα τρία γουρουνάκια για το πως το παιδί θα αποχωριστεί τη μητέρα του και θα πάρει το δρόμο της ανεξαρτησίας και ο Κοντορεβιθούλης για τον φόβο της εγκατάλειψης. Υπάρχει μεγάλη διαπλαστική επίδρασή. Καθοδηγείται το παιδί στο δρόμο της αρετής και της σωστής συμπεριφοράς. Καλλιεργούνται και αναπτύσσονται στάσεις και συνήθειες ώστε το παιδί δεν γίνεται τεμπέλης, είρωνας, ζηλιάρης, μοχθηρός, τσιγγούνης, απάνθρωπος κλπ.

Η αγάπη, η αλληλεγγύη, η συμπαράσταση, η κατανόησή, η αλληλοβοήθεια στην οικογένεια, αποκτώνται από πολύ νωρίς μέσα από τα παραμύθια που έχουν αυτή την δύναμη. Μέσα από τα παραμύθια αποκτώνται αβίαστα γνώσεις και επέρχεται φυσική, γλωσσική εξέλιξη και ανάπτυξη. Βελτιώνεται ο γραπτός λόγος και γίνεται ευκολότερα η μεταφορά από το παραμύθι στη λογοτεχνία.
Υπάρχουν διάφορα είδη παραμυθιών που απευθύνονται και σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες. Συγγραφείς και ερευνητές ισχυρίζονται ότι τα παραμύθια ξεκινούν από την εμβρυϊκή ηλικία, όμως η ωφέλιμη ηλικία είναι των 4-5 χρονών. Έχει αποδειχθεί ότι το έμβρυο ακούει και έχει μνήμη ακόμη και μέσα από την κοιλιά της μητέρας του. Αν, λοιπόν, μια έγκυος διηγείται στο έμβρυο ιστορίες που τις επαναλαμβάνει, μετά την γεννά αν διηγείται τις ίδιες ιστορίες παρατηρούμε ότι το βρέφος ηρεμεί. Υπάρχουν ιστορικά παραμύθια που είναι βασισμένα σε πραγματικά γεγονότα, τα κοινωνικά παραμύθια με κοινωνικά θέματα, τα συμμετοχικά παραμύθια που δημιουργούνται από τον αφηγητή και το παιδί. Υπάρχουν παραμύθια διασκεδαστικά , θεό πλαστικά, περιγραφικά , που εξυπηρετούν ανάγκες πολιτιστικές, πολιτισμικές και συνήθειες ανθρώπων σε διαφορετικούς τόπους ή διαφορετικές συνθήκες και κατά καιρούς με έθιμο γραφικό χαρακτήρα.

Ένα νέο είδος παραμυθιού είναι και τα παραμύθια υγείας και υγειονομικού ενδιαφέροντος. Είναι τα παραμύθια που προσπαθούν να απλοποιήσουν και να επικοινωνήσουν με τον πιο άμεσο τρόπο τα θέματα που απασχολούν τους γονείς για την προστασία της υγείας των παιδιών τους. Ένα παραμύθι γνώσεων που πάντα ελκύει και συγκινεί την παιδική ψυχή και μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην αποτελεσματική ενημέρωση των μικρών παιδιών και μαθητών σε θέματα υγείας και καθημερινών ιατρικών πράξεων. Ιδιαίτερα με την πανδημία που ξέσπασε το 2019, την απαγόρευση κυκλοφορίας, τον εγκλεισμό, την κοινωνική απόσταση, τις μάσκες και τον εμβολιασμό, τα παιδιά ήρθαν αντιμέτωπα με έναν πρωτόγνωρο καταιγισμό ειδήσεων και νέων πληροφοριών γύρω από τους ιούς.

Οι δράκοι, οι βασιλιάδες και τα άγρια θηρία, μετατράπηκαν σε μικρόβια, νοσοκομεία , αντισηπτικά και γιατρούς.
Ένα παραμύθι, λοιπόν, μπορεί να εξηγήσει στα παιδιά με τον πλέον κατανοητό τρόπο τι συμβαίνει στο σώμα τους όταν αρρωσταίνουν και τους επισκέπτεται ένα μικρόβιο, για ποιο λόγο πρέπει να παίρνουν κάποια προστατευτικά μέτρα, γιατί πρέπει να παραμένουν σπίτι όσο ασθενούν και γιατί πρέπει να εμβολιάζονται.

Τα παιδιά έχουν ανάγκη να τους διαβάζουν παραμύθια και πολλές φορές το ίδιο παραμύθι ξανά και ξανά. Οι γονείς πρέπει να ανταποκρίνονται σε αυτή τους την επιθυμία. Το παραμύθι πρέπει να μπει στην καθημερινή ρουτίνα. Για τα πολύ μικρά παιδιά που ο ύπνος είναι μια εμπειρία μοναξιάς, το να ακούσουν την ανάγνωση μιας ιστορίας τα ηρεμεί και τα καθησυχάζει από τα άγχη, τους φόβους και τις αγωνίες τους.

•Ενθαρρύνετε τα παιδιά να διαβάζουν βιβλία
•Διηγηθείτε στο παιδί παραμύθια με δικό σας προσωπικό στυλ.
•Τολμήστε την αφήγηση γνωστού παραμυθιού με διαφορετικό σενάριο και εξέλιξη: η Κοκκινοσκουφίτσα που πάει με τα πατίνια στη γιαγιά της και της παίρνει και μια πίτσα.
•Αφήστε το να σας καθοδηγήσει στο παραμύθι που προτιμάει.
• Βάλτε τα παραμύθια στα παιδικά πάρτυ.
•Πηγαίνετε μαζί με το παιδί στο βιβλιοπωλείο
•Ενθαρρύνετε τα παιδιά να γράφουν και να διηγούνται τα παραμύθια τους.

Τα παραμύθια μπορούν να μεταφερθούν μαζί στις εξόδους της οικογένειας. Είναι ένα μικρό αντικείμενο που χωράει παντού, αλλά όταν ανοίγει γίνεται ένας ολόκληρος κόσμος.