Παιδί και ανατομία: Γιατί είναι σημαντικό να μιλάς ξεκάθαρα στο παιδί σου για τα γεννητικά του όργανα

Ναι, είναι ταμπού. Ναι, είναι δύσκολο. Ναι, είναι ένα ιδιαίτερο θέμα. Σύμφωνα με τους ειδικούς όμως δεν πρέπει να δαιμονοποιούμε τις λέξεις, ούτε να δημιουργούμε στα παιδιά μας το αίσθημα της ντροπής. Η MSc Συμβουλευτική Ψυχολόγος, Ελεονώρα Τάγη, γράφει στο TLife γιατί είναι σημαντικό να μιλάς ξεκάθαρα στο παιδί σου για τα γεννητικά του όργανα και πως αυτό θα το βοηθήσει στη ζωή του γενικότερα.

Η ταυτόχρονη έλξη αλλά και δυσφορία του πολιτισμού μας με το σεξ δημιουργεί στους γονείς αμηχανία κατά την εκμάθηση των σεξουαλικών οργάνων στα παιδιά τους. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην περίπτωση των κοριτσιών, δεδομένου ότι έως την ηλικία των 3 ετών μόνο το 52% γνωρίζουν μια συγκεκριμένη ονομασία για τα γεννητικά τους όργανα σε αντίθεση με το 95% των αγοριών που γνωρίζουν τη λέξη πέος.

Από ψυχολογική προσέγγιση, αυτό που συνιστάται για τα παιδιά είναι να τους διδαχθεί η ακριβής ονομασία των γεννητικών τους οργάνων με τον ίδιο τρόπο που μαθαίνουν και τα υπόλοιπα μέρη και τα όργανα του σώματός τους. Πολλοί ενήλικες μεγαλώνοντας δεν έμαθαν αυτές τις ονομασίες και ως εκ τούτου αισθάνονται άβολα στη χρήση τους καθώς θεωρούνται «σεξουαλικές» λέξεις, και επομένως μέχρι ένα βαθμό και απαγορευμένες. Αυτό όμως δεν ισχύει για τα μικρά παιδιά, μιας και δεν έχουν δημιουργηθεί οι παραπάνω συσχετισμοί, και ως αποτέλεσμα κατανοούν αυτές τις λέξεις έως εξίσου κανονικές όσο το χέρι και το πόδι. Το να είστε ευθείς με τα παιδιά, ονομάζοντας τα γεννητικά τους όργανα θα τους επιτρέψει να αισθάνονται πιο άνετα με το σώμα τους δημιουργώντας μια ειλικρινή οδό επικοινωνίας. Με αυτό τον τρόπο ο γονέας γίνεται παράδειγμα για το παιδί του δείχνοντάς του ότι είναι εντάξει να μιλάμε για το σώμα μας και όχι να χρησιμοποιούμε ευφημισμούς που καλύπτουν οποιαδήποτε δυσφορία.

Τα παιδιά γύρω στην ηλικία των 3 ετών αρχίζουν να διακρίνουνε τα φύλα και τα γεννητικά τους όργανα και ως εκ τούτου είναι σημαντικό να χρησιμοποιούμε ακριβείς ονομασίες όπως το πέος και ο κόλπος από την πρώτη μέρα και αντίστοιχα να επισημαίνεται η σεξουαλική ανατομία. Η μάθηση αυτών των λέξεων αντί των χαϊδευτικών ονομασιών είναι απαραίτητη όχι μόνο για την ψυχολογική αλλά και τη σωματική τους υγειά. Αρχικά, η χρήση των σωστών ανατομικών όρων διευκολύνει τα παιδιά στο να μιλούν πιο ελευθέρα για τυχόν προβλήματα υγείας που μπορεί να αντιμετωπίσουν. Επίσης, η σωστή ονομασία βοηθά στην επεξήγηση των αλλαγών που το σώμα ενός παιδιού βιώνει κατά την διάρκεια της εφηβείας με τρόπο τέτοιο ώστε να μην είναι αστείο αλλά και να μην υπονομεύεται η σημασία του. Επιπλέον, μια πολύ σημαντική πτυχή της χρήσης των παραπάνω λέξεων για τα γεννητικά όργανα βοηθά στην προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική κακοποίηση. Κάνει την επικοινωνία πιο ξεκάθαρη, καθώς επιτρέπει στο παιδί να μπορεί να πει «έπιασε τον ποπό μου» η ακόμα «έβαλε το πέος του στον κόλπο μου». Αυτό συντελεί στην άμεση επικοινωνία γονέων και παιδιών ώστε οι γονείς να δίνουν στα παιδιά τους την δυνατότητα να εκφράζονται ελευθέρα για όσα θέματα σχετίζονται με την σεξουαλική τους πορεία.

Ένα παιδί πρέπει να βλέπει ολόκληρο το σώμα του ως υγιές χωρίς να χρειάζεται να αισθάνεται ντροπή για ορισμένα μέρη. Όταν τα παιδιά γνωρίζουν και χρησιμοποιούν τους σωστούς όρους για τα γεννητικά όργανα, το πέος, το όσχεο, τον κόλπο, την κλειτορίδα τους, τότε έχουν μια ακόμη προστασία από τη σεξουαλική κακοποίηση. Εάν τα παιδιά αισθάνονται αμήχανα μιλώντας για ορισμένα μέρη του σώματος τους, γελώντας στην αναφορά τους, είναι πιο πιθανό να αισθάνονται και αμήχανα για να σας θέσουν ερωτήσεις ή να σας πούνε εάν κάποιος μπορεί να τους άγγιξε με απρεπή τρόπο.

Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η γνώση των σωστών ανατομικών ορισμών ενισχύει την εικόνα του σώματος των παιδιών και την αυτοπεποίθησή τους μειώνοντας παράλληλα τον βαθμό κίνδυνου σεξουαλικής κακοποιήσης. Τέλος, η σωστή ορολογία βοηθά τόσο τα παιδιά όσο και τους ενήλικες να αντιμετωπίσουνε μια ενδεχόμενη καταγγελία στα αρμόδια δικαστικά όργανα αλλά και μια εγκληματολογική εξέταση που είναι πιθανόν να προκύψει.

Ένας απλός και διασκεδαστικός τρόπος για να βοηθήσετε τα παιδιά σας να εξοικειωθούν με τα διαφορά μέρη του σώματος τους είναι κατά τη διάρκεια του μπάνιου. Αυτό μπορεί να πάρει τη μορφή ενός παιχνιδιού «πού είναι το γόνατό σου; πού είναι το δάχτυλό σου; πού είναι το πέος σου; που είναι η μύτη σου; ». Είναι σημαντικό να θυμόσαστε ότι τα παιδιά δεν θα αισθάνονται αμήχανα αν δεν τους δείξετε εσείς ότι υπάρχει κάτι για να ντραπούν.

Εάν θέλετε τα παιδιά σας να νιώθουν ανετά με το σώμα τους και να είναι σε θέση να προστατεύουν τον εαυτό τους είναι σημαντικό οι ίδιοι οι γονείς να καταφέρουν να ξεπεράσουν την προσωπική τους προκατάληψη και δυσφορία. Ορισμένες φορές είναι δελεαστικό να αγνοήσετε κάποιες ερωτήσεις των παιδιών σας σχετικά με την ανατομία τους αλλά μια σημαντική προτεραιότητά ενός γονιού θα πρέπει να είναι να δημιουργήσει ένα ασφαλές περιβάλλον στο οποίο τα παιδιά τους θα μπορούν να μιλήσουν εάν αντιμετωπίζουν οποιοδήποτε πρόβλημα. Τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν ότι το πέος, το όσχεο, η κλειτορίδα, το αιδοίο και ο κόλπος είναι μέρη του σώματός τους, όπως τα χέρια και τα πόδια τους. Είναι διαφορετικά επειδή είναι ιδιωτικά – συνήθως τα κρατάμε καλυμμένα – αλλά είναι υγιή, καλά αποδεκτά μέρη του σώματός τους.