Παιδί: Πώς να προλάβεις την εξάρτηση από το ίντερνετ!

Τι πρέπει να ξέρεις για το διαδίκτυο και την πιθανή εξάρτηση του παιδιού από αυτό; Η ψυχολόγος Αναστασία Γκοτσοπούλου σε συμβουλεύει τι να προσέξεις!

To διαδίκτυο (internet) είναι ένα θαυμάσιο και δυναμικό μέσο επικοινωνίας. Στις μέρες μας μάλιστα, θεωρείται ένα παγκόσμιο εργαλείο με αρκετές δυνατότητες, οι οποίες κατά κύριο λόγο, διευκολύνουν τη ζωή των ανθρώπων σε διάφορους τομείς. Όμως, όπως συνήθως συμβαίνει με κάθε τεχνολογικό επίτευγμα, όταν χρησιμοποιείται χωρίς όριο, έχει σοβαρές επιπτώσεις στην λειτουργικότητα του ανθρώπου. Η συνεχής πλοήγηση στο διαδίκτυο, που μπορεί να υποκαθιστά καθημερινές ανάγκες και να δημιουργεί προβλήματα στις σχέσεις και τη ζωή του χρήστη, ορίζεται ως εξάρτηση.
Έτσι, η εξάρτηση από το ίντερνετ (internet addiction), αποτελεί σήμερα ένα καινούριο φαινόμενο και αντιμετωπίζεται σιγά-σιγά από τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας, όπως άλλες εξαρτητικές συμπεριφορές (ναρκωτικά, τζόγος κ.α.).
Όλο και περισσότεροι άνθρωποι και κυρίως παιδιά και έφηβοι, υποφέρουν από αυτού του είδους την εξάρτηση και την δικαιολογούν με τη σκέψη ότι το ίντερνετ αποτελεί απλά ένα μέσο διασκέδασης και ψυχαγωγίας που το χρησιμοποιούν αρκετοί. Βρίσκουν το ίντερνετ σαν ένα τρόπο απόδρασης από την πραγματικότητα και αισθάνονται ότι τους παρέχει ασφάλεια, οικειότητα και ανωνυμία.
Οι μορφές εξάρτησης από το ίντερνετ είναι: συνεχής πλοήγηση, διαδικτυακά-ηλεκτρονικά παιχνίδια, διαδικτυακές σχέσεις μέσω εφαρμογών κοινωνικής δικτύωσης (msn, chat, facebook, skype κ.α.), ηλεκτρονικός τζόγος, ψυχαναγκαστική συλλογή πληροφοριών (τραγουδιών κ.α.).

Για τα παιδιά και τους εφήβους η χρήση του ίντερνετ για περισσότερο από 10 ώρες την εβδομάδα αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης των συμπτωμάτων εξάρτησης από το διαδίκτυο όπως: κατάθλιψη, άγχος, απομόνωση, αφηρημάδα, ημικρανίες, ξηροφθαλμία, διαταραχές ύπνου (έντονες αϋπνίες ή υπνηλία), διαταραχές διατροφής (ανορεξία), πτώση σχολικής επίδοσης, μυοσκελετικές παθήσεις (σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα από την υπερκόπωση των χεριών από τη χρήση του πληκτρολογίου), εκρήξεις θυμού, επιθετικότητα προς τους γονείς ή τα πρόσωπα φροντίδας, παραμέληση της προσωπικής υγιεινής και της φυσικής άσκησης.

Οι γονείς για να αποτρέψουν την εξάρτηση από το διαδίκτυο καλό είναι:

-Να θέτουν αυστηρά χρονικά όρια στη χρήση του διαδικτύου.

-Να τοποθετούν τον υπολογιστή σε κοινόχρηστο χώρο, για να υπάρχει έλεγχος και όχι δυνατότητα απομόνωσης των παιδιών και εφήβων.

-Να τοποθετούν προγράμματα και φίλτρα προστασίας στον υπολογιστή, ώστε τα παιδιά και οι έφηβοι να μην έχουν πρόσβαση σε ιστοσελίδες με ακατάλληλο και επικίνδυνο περιεχόμενο για την ηλικία τους.

-Να σκεφτούν και τη δική τους διαδικτυακή συμπεριφορά, καθώς αποτελούν τα κατεξοχήν πρότυπα για τα παιδιά και τους εφήβους τους.

-Να ενημερώνουν τα παιδιά από μικρή ηλικία για το φαινόμενο του εθισμού στο διαδίκτυο.

-Να ενδιαφέρονται και να ρωτούν τα παιδιά και τους εφήβους για τις δραστηριότητές τους στο διαδίκτυο (ποιες σελίδες επισκέπτονται, τι ψάχνουν κλπ.)

-Να ενθαρρύνουν τα παιδιά και τους εφήβους σε αθλητικές δραστηριότητες και συναναστροφές με συνομηλίκους.

-Να αφιερώνουν ποιοτικό χρόνο στα παιδιά και στους εφήβους.

Για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας (προνήπια, νήπια), η χρήση του ίντερνετ δεν συνιστάται. Φυσικά, δεν επιτρέπεται, παιδιά τέτοιας ηλικίας να έχουν προσωπικές σελίδες σε εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης (πχ. facebook). Στις ηλικίες αυτές, ο υπολογιστής χρησιμοποιείται μόνο για εκπαιδευτικά παιχνίδια, μικρής χρονικής διάρκειας, παρουσία των γονέων και όχι σε καθημερινή βάση.

Έτσι, εάν το παιδί ή ο έφηβός σας παρουσιάζει κάποια από τα συμπτώματα που αναφέρθηκαν παραπάνω ή ο χρόνος που ασχολείται με το ίντερνετ αυξάνεται μέρα με τη μέρα με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ελέγξει το χρόνο παραμονής του στον κυβερνοχώρο και έτσι να «απομακρύνεται» από κοινωνικές, σχολικές, προσωπικές του δραστηριότητες ή όταν δεν ασχολείται με το ίντερνετ να αισθάνεται αποδιοργανωμένος και αγχωμένος, απευθυνθείτε σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας ή σε ειδικές υπηρεσίες για τον εθισμό στο διαδίκτυο (πχ. www.saferinternet.gr -για ασφαλή χρήση διαδικτύου, www.safeline.gr -για το παράνομο περιεχόμενο του διαδικτύου, γραμμή Σύνδεσμος 801 801 1177 -για θέματα παιδιών και εφήβων έως 18 ετών-γραμμή για εκπαιδευτικούς και γονείς, γραμμή βοήθειας Υποστηρίζω 800 11 8000 15 -συμβουλές για θέματα που σχετίζονται με τη χρήση διαδικτύου, κινητού τηλεφώνου και ηλεκτρονικών παιχνιδιών, γραμμή στήριξης παιδιών και εφήβων 116 111 -αποκλειστικά για παιδιά και εφήβους).