Παιδί στην εφηβεία και σχολείο: Γιατί δε θέλει να πάει και ποια στάση πρέπει να έχει ο γονιός;

Συχνά ακούμε γονείς αγχωμένους για την άρνηση του έφηβου να ανταποκριθεί στις σχολικές υποχρεώσεις ή και να παρίσταται στο σχολείο. Είναι αλήθεια ότι τα παιδιά στην εφηβεία πολλές φορές επαναστατούν και υποστηρίζουν απόψεις «ακραίες και παράλογες» για τα δεδομένα των ενηλίκων αλλά και για τις απαιτήσεις και τα προσόντα που χρειάζονται προκειμένου να ενταχθούν και να ανταπεξέλθουν ομαλά στις απαιτήσεις της ενήλικης ζωής.

Αρκετοί είναι αυτοί που πιστεύουν ότι η ζωή θα μπορούσε να είναι καλύτερη αν δεν υπήρχε το σχολείο, οι υποχρεώσεις , ο κόπος της γνώσης και η υγιής κοινωνικοποίηση , που ουσιαστικά είναι οι βασικές προϋποθέσεις για την ισορροπημένη ενήλικη ζωή και την επαγγελματική κατάρτιση που χρειάζονται ως ένδειξη ωριμότητας και αυτονομίας για την επίτευξη στόχων και πλάνου ζωής. Η ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια (ενηλίκων, ζεύγους και οικογενείας), Ντόρα Μίνου, εξηγεί τους παράγοντες, που πιθανώς οδηγούν τον έφηβο να αρνείται κατηγορηματικά να πάει στο σχολείο, αλλά και μερικά tips για τη στάση που θα πρέπει να έχει ο γονιός.

Παράγοντες που θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν την άρνηση του εφήβου για το σχολείο: 

Η εφηβεία ως εξελικτικό στάδιο:
Αυτή την περίοδο τόσο σε βιολογικό όσο και σε ψυχοσυναισθηματικό επίπεδο, οι νέοι βιώνουν μεγάλες αλλαγές:αμφισβητούν τους κανόνες και δοκιμάζουν τα όρια στα πλαίσια διεκδίκησης της ανεξαρτησίας τους, ανακαλύπτουν την ταυτότητα΄τους και έρχονται αντιμέτωποι με την σεξουαλική τους ταυτότητα, βιώνουν ραγδαίες αλλαγές στο σώμα τους, ορίζουν τη θέση τους στην κοινωνία, είναι η περίοδος του επαγγελματικού προσανατολισμού και των σημαντικών αποφάσεων. Όλα αυτά είναι πηγή άγχους και συνεπώς και αντιδράσεων

Οικογενειακό περιβάλλον:
Διαταραγμένες διαπροσωπικές σχέσεις, διαζύγιο,απώλεια, κακοποίηση, αλλαγές στη δουλειά των γονιών που επιβάλλουν μετακινήσεις στην οικογένεια, κακή οικονομική κατάσταση της οικογένειας, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο γονέων, παραμέληση, έλλειψη ορίων.

Η ποιότητα της σχέσης που έχει ο έφηβος με την οικογένειά του: 
Το ενδιαφέρον, η ενθάρρυνση και οι επιθυμίες των γονέων που θα πρέπει να έχουν ρεαλιστικούς στόχους και να σέβονται τις επιλογές του παιδιού τους σε σχέση με την επιλογή του επαγγέλματος έχουν αποδειχτεί κίνητρα για την επίδοση του παιδιού τους στο σχολείο.

Οι απαιτήσεις του εκπαιδευτικού συστήματος και ο μεγάλος ανταγωνισμός για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια: 
Ορισμένοι έφηβοι θεωρούν ότι το σχολείο είναι απαιτητικό και ο ανταγωνισμός μεγάλος που δεν υπάρχει λόγος ούτε να προσπαθήσουν με αποτέλεσμα να μην ενδιαφέρονται για τις απαιτήσεις του ή ακόμη και να θέλουν να το παρατήσουν.

Χαμηλή αυτοεκτίμηση και αίσθημα ανεπάρκειας:
Παιδιά που πιστεύουν ότι δεν θα τα καταφέρουν, αντιμετωπίζουν δυσκολία στις επιδόσεις του, υποτιμούν τις ικανότητές τους και επιλέγουν να τα παρατήσουν γιατί δεν θεωρούν ότι θα μπορούσαν να βάλουν στόχουν και να τους πετύχουν

Bulling:
Βεβαιωθείτε ότι το παιδί δεν δέχεται μία οποιαδήποτε είδους βία στο σχολείο ώστε να θέλει να τα παρατήσει. Ενημερωθείτε, παρατηρήστε τις αντιδράσεις του, μιλήστε ανοιχτά μαζί του και ρωτήστε το

Τεχνολογία, όρια και πειθαρχία:
Παιδιά αφημένα στις οθόνες των ηλεκτρονικών, χωρίς κανένα όριο από τους γονείς , θα οδηγηθούν στον εθισμό και την απομόνωση με αποτέλεσμα την εγκατάλειψη του σχολείο και την κοινωνική απόσυρση πολλές φορές.

Οι μαθησιακές δυσκολίες:
Η μη έγκαιρη διάγνωση συχνά έχει ως αποτέλεσμα τα παιδιά να αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες και να μην μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του σχολείου.

Ο έφηβος θέλει να σταματήσει το σχολείο

Σε μία τέτοια ανακοίνωση του παιδιού οι περισσότεροι γονείς φαίνεται να τρομοκρατούνται και δεν ξέρουν πώς να το αντιμετωπίσουν. Νιώθουν σαν να γκρεμίστηκαν τα δικά τους όνειρα και πολλές ευκαιρίες να χάνονται για το παιδί τους.

Μερικά tips για τη στάση των γονιών

• Σε μία τέτοια περίπτωση καλό θα είναι να μιλήσετε διεξοδικά με το παιδί σας για τις οικονομικές και κοινωνικές απαιτήσεις της ζωής. Ακόμα και αν ο έφηβος προβάλλει αντίσταση στις προτάσεις σας βοηθήστε τον να σκεφτεί το μέλλον όχι μόνο βραχυπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα.
• Υπενθυμίστε του ότι το σχολείο είναι υποχρεωτικό , προς το παρόν “η δουλειά” του είναι αυτή και καλό θα είναι να την αντιμετωπίσει με σοβαρότητα ώστε να αξιοποιήσει αργότερα τις ευκαιρίες που θα του δοθούν.
• Ρωτήστε τον και ακούστε προσεκτικά και όχι επικριτικά τις προτάσεις του, και τις λύσεις που προτείνει.
• Συζητήστε μαζί του για την επαγγελματική του κατάρτιση και για τις όποιες επαγγελματικές επιλογές έχει στο μυαλό του. Αν χρειάζεται βοήθεια επισκεφτείτε έναν ειδικό που θα τον βοηθήσει στον επαγγελματικό προσανατολισμό. Πολλές φορές τα παιδιά είναι μπερδεμένα με αποτέλεσμα να μην ξέρουν τι θέλουν και τι τους ταιριάζει να κάνουν και αυτό θα μπορούσε να είναι ένας λόγος για να τα παρατήσουν.
• Ωθήστε το παιδί να μιλήσει με άλλα παιδιά που έχουν αφήσει το σχολείο, ώστε να δει και τις συνέπειες που μπορεί να έχει μία τέτοια απόφαση.
• Αντιμετωπίστε με ευαισθησία το παιδί εάν υπάρχουν μαθησιακές δυσκολίες και προσπαθήστε να τον στηρίξετε στη βοήθεια που χρειάζεται.
• Συζητήστε το θέμα διεξοδικά με το παιδί σας αφήνοντάς του το περιθώριο να πάρει τις αποφάσεις του. Πολλές φορές θα χρειαστεί ίσως να επανέλθετε στη συζήτηση σε διαφορετικό χρόνο, ώστε και το ίδιο το παιδί να πάρει το χρόνο και να σκεφτεί αυτά που συζητήσατε.
• Ζητήστε τη βοήθεια κάποιου ψυχολόγου εάν κρίνετε ότι το παιδί χρειάζεται ψυχολογική υποστήριξη. Πολλές φορές μία λανθάνουσα κατάθλιψη οδηγεί το παιδί σ’ αυτή την απόφαση, Σε μία τέτοια περίπτωση ο ψυχολόγος θα τον βοηθήσει να καταπολεμήσει την αυτοκαταστροφική του τάση και να γίνει παραγωγικός.

Θυμηθείτε: Όταν είναι έτοιμος είναι πολύ πιθανό να επιστρέψει στο σχολείο ή να ακολουθήσει άλλες εναλλακτικές δυνατότητες εκπαίδευσης. Προσπαθήστε να μην είστε υπερβολικοί στις αντιδράσεις σας. Αν πιέσετε υπερβολικά τον έφηβο στην προσπάθειά σας να του δώσετε κίνητρα μπορεί να πετύχετε ακριβώς το αντίθετο. Κάντε διάλογο μαζί του, δώστε του χρόνο και έχετε υπομονή για να δείτε τις αντιδράσεις του.