Παιδί: Τι κάνεις όταν φοβάται το σκοτάδι;

Ο φόβος είναι ένα παρεξηγημένο συναίσθημα. Όλοι τον θεωρούν ελάττωμα και μειονέκτημα, σε αντίθεση με το θάρρος και την τόλμη που δημιουργούν θαυμασμό. Όμως από την ηλικία των 2-3 ετών, όταν ο εγκέφαλος του παιδιού αρχίζει να αναπτύσσεται και να προσπαθεί να διερευνήσει και να εξερευνήσει τον κόσμο γύρω του, ο φόβος αντανακλά την ανησυχία που δημιουργεί το άγνωστο, το δυσνόητο και το ανεξέλεγκτο και προειδοποιεί για τον κίνδυνο που μπορεί να υποκρύπτεται. Ο φόβος αναπτύσσεται μόλις ο εγκέφαλος λάβει ένα σήμα, πως κάτι κακό, δυσάρεστο και απειλητικό βρίσκεται μπροστά μας και μας προετοιμάζει για να το αντιμετωπίσουμε.

Τι πρέπει να κάνει ο γονιός;

Ο φόβος για το σκοτάδι είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους φόβους και μας παραπέμπει στην αρχή της ιστορίας του ανθρώπου, όταν το σκοτάδι σήμαινε πείνα, κρύο και απειλή θανάτου, αφού τα ζώα έχουν νυχτερινή όραση και μπορούν να δουν τον άνθρωπο και να τον κυνηγήσουν. Επίσης, τα παιδιά φοβούνται το σκοτάδι γιατί η μοναξιά που νιώθουν τους δημιουργεί αίσθημα εγκατάλειψης από τους γονείς, γι’ αυτό και τρέχουν να κρυφτούν στο κρεβάτι του μπαμπά και της μαμάς, σαν ναυαγοί σε φιλόξενη στεριά. Ακόμα και το αναμμένο φωτάκι της νύχτας, που τα βοηθά να ελέγχουν τον περιβάλλοντα χώρο, μπορεί να μην είναι αρκετό για να καθησυχάσει το παιδί, που συχνά βλέπει στις σκιές που δημιουργούνται τέρατα που το απειλούν.

Για να βοηθήσουμε το παιδί να ξεπεράσει το φόβο του σκοταδιού, όπως και τους άλλους φόβους, πρέπει να το στηρίζουμε για να τον εκφράσει, να τον εκλογικεύσει και να τον αντιμετωπίσει. Δεν ωφελεί να τον αγνοούμε, ούτε βέβαια να ειρωνευόμαστε και να απαξιώνουμε το παιδί που φοβάται.

Αντίθετα, το καλούμε να μιλήσει για τους φόβους του, του εξηγούμε πως κάποτε όλοι έχουμε νιώσει το φόβο του σκοταδιού αλλά τον ξεπεράσαμε, όταν καταλάβαμε ότι τίποτα δεν αλλάζει, παρά μόνον η ικανότητα μας να βλέπουμε, όταν το φως σβήσει. Παίζουμε μαζί του παιχνίδια εξοικείωσης με το σκοτάδι, όπως η τυφλόμυγα, το σκοτεινό δωμάτιο και άλλα.

Αν το παιδί επιμένει να έρχεται στο κρεβάτι μας, δεν το αποπέμπουμε αλλά προσπαθούμε να κατανοήσουμε τους λόγους που δημιουργούν την ανάγκη του αυτή, (αν π.χ. του λείπουμε πολύ) και να τους θεραπεύσουμε.